Гиёсов Улуғбек Ешпулатовичнинг
фалсафа фанлари доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида еълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Виртуал университет ташкил қилишда 3Д моделларини яратиш ва дастурий воситасини ишлаб чиқиш», 05.01.04-«Ҳисоблаш машиналари, мажмуалари ва компютер тармоқларининг математик ва дастурий таъминоти» (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.3.PhD/Т3082.
Илмий раҳбар: Нуралийев Фахриддин Муродиллайевич, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ахборот технологиялари университети.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий кенгаш рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.13/30.12.2019.Т.07.01.
Расмий оппонентлар: Кабулов Aнвар Восилевич, техника фанлари доктори, профессор; Самандаров Батирбек Сатимович, техника фанлари фалсафа доктори (PhD), доцент.
Йетакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади виртуал университет ташкил қилишда екстерйер ва интерйер обйектлар моделларини тасвирлаш, визуаллаштиришни шакллантирувчи алгоритмлари ва виртуал университет ташкил қилишда 3Д моделларини яратиш ҳамда дастурий воситасини ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
виртуал муҳитга БМФ (Басиc Модел Формат) формати асосида 3Д моделларини експорт қилиш дастурий восита плагини ишлаб чиқилган;
виртуал университет муҳитида екстерйер ва интерйер миллий обйектларнинг 3Д моделлари асосида график маълумотлар базасини лойиҳалашнинг функсионал ИДЕФ1х модели ишлаб чиқилган;
виртуал муҳитида икки ва уч ўлчовли примитивларни тасвирлаш усуллари асосида виртуал кўргазма ва университет 2Д/3Д визуаллаштириш моделлари ишлаб чиқилган;
вAcадемиа тизимида миллий обйектлар 3Д моделлари асосида виртуал муҳитини лойиҳалаш дастурий воситасининг мантиқий функсионал тузилмаси ишлаб чиқилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Диссертация доирасида виртуал университет муҳитини ташкил қилишда 3Д моделларини яратиш ва онлине режимда виртуал муҳитга ўтишни ташкил етувчи дастурий воситани ишлаб чиқиш асосида:
виртуал борлиқ муҳитида уч ўлчовли примитивлар асосида виртуал кўргазма ва миллий университет 2Д/3Д визуаллаштириш моделлари асосида ишлаб чиқилган дастурий воситаси Ўзбекистон Республикаси Президенти Aдминистрацияси ҳузуридаги Aхборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги фаолиятига «ИИ Тошкент халқаро китоб кўргазма-ярмаркаси-2020» виртуал муҳитда ўтказиш мақсадида тадбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Президенти Aдминистрацияси ҳузуридаги Aхборот ва оммавий коммуникациялар агентлигининг 14.11.2022 йил №11-4830-сон маълумотномаси). Натижада халқаро даражадаги виртуал кўргазмалар ўтказишда қулай ва самаралидир, виртуал муҳитдаги фойдаланувчиларни машғулотга қизиқувчанлик қобилиятини оширишга имкон берган;
виртуал борлиқ таълим муҳитида екстерйер ва интерйер обйектларнинг 3Д моделлари асосида график маълумотлар базасини ахборот ИДЕФ1х модели учун дастурий воситани маълумотлар базасини ишлаб чиқиш алгоритми ва математик таъминоти «УCҲДAВР» МCҲЖ таълим соҳаси учун виртуал муҳитларни яратиш компанияси ишлари жараёнига жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Президенти Aдминистрацияси ҳузуридаги Aхборот ва оммавий коммуникациялар агентлигининг 14.11.2022 йил №11-4830-сон маълумотномаси). Натижада иш унумдорлигини 10-13% га оширишга ҳамда уч ўлчовли обйектни фазода тасвирлаш тезлиги 4 мартагача ошириш имконини берган;
вAcадемиа тизимида миллий обйектлар 3Д моделлари асосида виртуал муҳитини лойиҳалаш дастурий воситасининг таркибий тузилмаси такомиллаштирилган миллий виртуал муҳити Россия Федерациясининг «Виртуальные пространства» МCҲЖга жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Президенти Aдминистрацияси ҳузуридаги Aхборот ва оммавий коммуникациялар агентлигининг 14.11.2022 йил №11-4830-сон маълумотномаси). Натижада бир хил қиймат даражасидаги Интел процессорли ва Нвидиа, AТИ график адаптерларига ега бўлган 20 та аппарат конфигурациясидаги тизимларда ҳар бир тасвир ўлчами учун 10 мартадан ишга туширилиб, сўнгра оқим процессорларидан (ОП) фойдаланишда еришилган яхшиланиш ОПнинг енг юқори кўрсаткичларининг марказий процессорнинг енг юқори кўрсаткичларига нисбати 2 мартадан кўп бўлмаган фарқ қилиш имконини берган.