Sayt test rejimida ishlamoqda

Ешбекова Дилафрўз Тўйчиевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертасияси ҳимояси ҳақида еълон

И. Умумий маълумотлар:
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон даврий матбуотида тарғиботнинг тасвирий воситалари (1925-1941 йиллар “Қизил Ўзбекистон” газетаси мисолида)”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/Tar476.
Илмий раҳбар: Шадманова Санавар Базарбаевна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассаса номи: Жиззах давлат педагогика университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат университети. PhD.03/27.02.2021.Тar.70.05. 
Расмий оппонентлар: Ергашева Юлдуз Aлимовна, тарих фанлари доктори, профессор, Расулов Бахтиёр Махмуджонович, тарих фанлари доктори, профессор.
Йетакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади 19251941 йиллар Ўзбекистон даврий матбуоти, хусусан, “Қизил Ўзбекистон” газетаси визуалобразли тасвирлари мазмунида акс етган тарғибот ғояларини, улар бажарган тарғибот вазифаларини аниқлаш, уларнинг шу давр тарғибот воситалари тизимидаги ўрни ва ролини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
19251941 йиллар Ўзбекистон марказий даврий матбуоти нашрларидан бири бўлган “Қизил Ўзбекистон” газетасининг визуалобразли Совет ҳокимиятининг дастлабки босқичидаги ташвиқотида қочқин, дезиртир, зиёли, қария, бола, Оқ гвардия ва Қизил Aрмия, казак, денгизчи, ишчи, душман қиёфаси мураккаблашиб, ўзида турли хил собиқ ва ҳозирги рақибларни тасвирлари тарғибот воситалари, халқ оммаси орасида тушунтирувчи, тарғиб етувчи, партия ва ҳукуматнинг енг муҳим қарорларини амалга оширишда оммани сафарбар етувчи вазифаларни бажарганлиги аниқланган;
19251941 йиллар Ўзбекистон тарихининг коммунистик мафкурани, унинг назарий асосларини, марксча-ленинча таълимотини кенг тарғиб етганлиги, компартиянинг иқтисодиёт, маданият, миллий муносабатлар борасидаги сиёсати, байналмилал, атеистик, меҳнат тарбияси йўналишларида даврий матбуот фотоҳужжатлари, карикатуралар ва бошқа рассомчилик суратлари каби манбавий маълумотлар мавжудлиги далилланган; 
даврий матбуот нашрларининг давлат тасарруфига ўтказилиши натижасида тарғибот воситалари совет маъмуриятининг соҳада олиб борган сиёсатига боғлиқ бўлиб қолганлиги ҳамда тарғиботнинг тасвирий воситалари ҳам мазкур жараёнга фаол жалб қилинганлиги очиб берилган;
совет даврида матбуотдаги тасвирий воситаларга ахборотлаштириш сиёсатининг асосий мезонларидан бири сифатида қаралганлиги, газетада ижобий ва салбий маънода берилган суратлар ортганлиги аниқланиб, даврий матбуот сурат ва карикатуралари мазмунида ифодаланган меҳнатга ва ишлаб чиқариш воситаларига жамоавий муносабат, муносабатларнинг янги меъёрлари, жамоавий меҳнатнинг янги услублари, ижтимоий мусобақанинг янги шакллари, ташаббускорлик, масъулиятлилик, ишлаб чиқариш масалаларига ижодий муносабат, ортдақолувчиларга ёрдам каби тарғибот моделлари мавжуд бўганлиги кўрсатиб берилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 1925-1941 йилларда Ўзбекистон даврий матбуотида тарғиботнинг тасвирий воситаларини ўрганиш натижасида олинган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
19251941 йиллар Ўзбекистон марказий даврий матбуоти нашрларидан бири бўлган “Қизил Ўзбекистон” газетасининг визуалобразли Совет ҳокимиятининг дастлабки босқичидаги ташвиқотида қочқин, дезиртир, зиёли, қария, бола, Оқ гвардия ва Қизил Aрмия, казак, денгизчи, ишчи, душман қиёфаси мураккаблашади, ўзида турли хил кўплаб собиқ ва ҳозирги рақибларни (нафақат ҳарбий рақиблар, балки Совет жамиятига бегона ижтимоий гуруҳларнинг вакиллари ҳам) тасвирлари тарғибот воситалари, халқ оммаси орасида тушунтирувчи, тарғиб етувчи, партия ва ҳукуматнинг енг муҳим қарорларини амалга оширишда оммани сафарбар етувчи вазифаларни бажартирувчи акс етган шакл, тизимли, режали ва аҳоли барча қатламларини қамраб олган усул ва оммага совет давлати сиёсатини тарғиб етиш, аҳолини у берган кўрсатмалар асосида социализм қуриш йўлларида сафарбар етиш ва “қайта тарбиялаш” мавзу йўналишлари Ўзбекистон Миллий кутубхонаси фондида сақланиб келинаётган 19231930 йилларда ўзбек тили араб алифбосида чоп етилган газеталардаги таҳририят (бош) мақолалари, шунингдек, суратларнинг библиографик кўрсаткичи тузилган (Ўзбекистон Республикаси Президенти администрасияси ҳузуридаги Aхборот ва оммавий коммуникасиялар агентлигининг 2020 йил 6 мартдаги 11-1187-сон маълумотномаси). Натижада мақолалар, шунингдек, суратларнинг библиографик кўрсаткичи ва илмий тавсифи фондларни тартибга солиш, улардан тадқиқотчилар, соҳа мутахассислари, фойдаланувчилар томонидан мақсадли, самарали фойдаланишда, газета ва журналлар кўргазмалари тақдимотларида тўлиқ ахборот тақдим етиш имконини яратиш билан илмий-амалий аҳамият касб етган.
совет даврида матбуотдаги тасвирий воситаларга ахборотлаштириш сиёсатининг асосий мезонларидан бири сифатида қаралганлиги, газетада ижобий ва салбий маънода берилган суратлар ортганлиги аниқланиб, даврий матбуот сурат ва карикатуралари мазмунида ифодаланган меҳнатга ва ишлаб чиқариш воситаларига жамоавий муносабат, ишлаб чиқаришда муносабатларнинг янги меъёрлари, жамоавий меҳнатнинг янги услублари, ижтимоий мусобақанинг янги шакллари, ташаббускорлик, масъулиятлилик, ишлаб чиқариш масалаларига ижодий муносабат, ортдақолувчиларга ёрдам каби тарғибот моделлари кўрсатиб берилган суратлар ортганлиги аниқланди ҳамда даврий матбуот сурат ва карикатуралари мазмунидаги ўзгаришлар Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканали ижодкорлари “Ибтидо” ва бошқа кўрсатувлар ссенарийсини шакллантиришда фойдаланган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2022 йил 2 августдаги 02-06-1223-сон маълумотномаси). Натижа кенг жамоатчилик орасида Ўзбекистон даврий матбуотининг тарғибот фаолияти ва унинг визуалобразли тасвирий воситалари масаласига қизиқиш ортишига, уларнинг бу ҳақидаги билимларини бойитишга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish