Зейнитдинова Зиеда Аскаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “COVID-19 (SARS-CoV-2)да огиз бушлигидаги патологик морфофункционал узгаришларнинг асосий жихатлари”, 14.00.21–Стоматология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:
Илмий раҳбар: Ризаев Жасур Алимджанович тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/05.06.2020 Tib102.02.
Расмий оппонентлар: Юлдашев Абдуазим Абдувалиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ирина Александровна Беленова, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси)
Етакчи ташкилот: И.П.Павлова номли Санкт-Питербург Биринчи давлат тиббиет университети (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади COVID-19 билан касалланган беморларни комплекс даволашни такомиллаштиришни ҳисобга олган ҳолда оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг морфофункционал патологик ва вирусли зарарланишларини ўрганишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
COVID-19даги патогенетик ва функционал бузилишлар ва ОБШҚнинг жадал кечадиган кенг эритематоз, эрозив ва ярали зарарланишлар билан намоён бўладиганфункционал ҳолати ўртасидаги боғлиқлик аниқланган;
COVID-19 билан касалланган беморларда организмнинг турли тизимларида цитокинлар ҳужуми натижасида келиб чиққан гемостаз тизимининг қон томир-тромбоцитар ва прокоагулянт бўғинларида турғун бузилиш аниқланган;
COVID-19 дақон ва оғиз суюқлигида ИЛ-1в, ИЛ-6 яллиғланиш олдицитокинларнинг концентрацияси, шунингдек оғиз суюқлигида лактоферрин концентрациясининг ошиши аниқланган;
COVID-19 фонидагиОБШҚ касалликлари билан оғриган беморларни юритиш ва комплекс даволашнингИНФА гели ва Имунофан қўшилган янги схемасининг самарадорлиги жараённинг қўзиш даври оғирлик даражасининг пасайиши ва латент даврининг узайиши аниқланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
COVID-19да оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати зарарланишининг патогенетик жиҳатлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
COVID-19 ўтказган беморларда оғиз бўшлиғи маҳаллий ҳимоя омиллари бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган “COVID-19 ўтказган беморларда оғиз бўшлиғи маҳаллий ҳимоя омиллари ва иммун реактивлиги” номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 16 августдаги 8н-р/1857-сон маълумотномаси). Ушбу тавсиянома оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати патологиясининг пайдо бўлишида оғиз бўшлиғи маҳаллий ҳимоя омилларининг патогенетик ролини очиб берган;
COVID-19 билан касалланган беморларда герпетик стоматитни даволаш бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган “COVID-19 билан касалланган беморларда герпетик стоматитни комплекс даволаш” номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 16 августдаги 8н-р/1856-сон маълумотномаси). Ушбу тавсиянома COVID-19 билан касалланган беморларда орофасциал соҳанинг герпетик зарарланишларини даволашда комплекс терапия самарадорлигини очиб берган;
COVID-19 огиз бушлигидаги патологик морфофункционал узгаришларнинг асосий жихатлари бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари амалий соғлиқни сақлашга, жумладан, Тошкент шаҳридаги “Тўртинчи”МЧЖ стоматология поликлиникаси ҳамда Самарқанд шаҳар стоматология поликлиникаси ДУК фаолиятига татбиқ этилди, беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш имконияти яратилган.
