Примов Абдулла Эгамкуловичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қишлоқ хўжалиги экинларини диверсификациялашнинг фермер хўжаликлари иқтисодий самарадорлигига таъсирини баҳолаш”, 08.00.04-Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.PhD/Iqt1878.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Рустамова Ирода Бахрамжановна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” миллий тадқиқот университети, DSc.03/30.01.2020.I.10.03.
Расмий оппонентлар: Назарова Фотима Хакимовна, иқтисодиёт фанлари доктори; Таджиев Абдусаме Абдухамидович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).  
Етакчи ташкилот номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети Самарқанд филиали.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тaдқиқoтнинг мaқcaди қишлоқ хўжалиги экинларини диверсификациялашнинг фермер хўжаликлари иқтисодий самарадорлигига таъсирини иқтисодий баҳолаш бўйича илмий асосланган таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қишлоқ хўжалигида экинлар диверсификацияси даражасини баҳолашда “Диверсификация индекси” (Diversity Index) усули таклиф этилган, унинг энг паст, паст, ўрта, юқори ва энг юқори меъзонлари ишлаб чиқилган; 
фермер хўжаликлари даромадига диверсификация таъсирини баҳолаш бўйича услубий ёндашув “инструмент ўзгарувчи” (instrumental variables) омилларни қўллаш асосида такомиллаштирилган;
қишлоқ хўжалигида экинларни диверсификациялашни амалга оширишда энг асосий таъсир этувчи омилларни ҳисобга олган ҳолда даромадни ошириш, гендер тенглигини мустаҳкамлаш, иқлим ўзгариши хатарларини юмшатиш ва озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш бўйича истиқболли амалий харитаси ишлаб чиқилди; 
республикада экинлар диверсификациясини самарали ташкил этиш ҳисобига деҳқончилик маҳсулотлари қиймати ўсишининг 2030 йилгача бўлган прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қишлоқ хўжалиги экинларини диверсификациялашнинг фермер хўжаликлари иқтисодий самарадорлигига таъсирини иқтисодий баҳолаш бўйича олинган илмий таклиф ва амалий тавсиялар асосида:
вилоятлар кесимида диверсификация даражасини ҳисоблаган ҳолда ҳудудларни тоифаларга ажратиш бўйича ишлаб чиқилган услубий ёндашув Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 22 декабрь №05/032-5095-сон маълумотномаси ҳамда Тошкент давлат аграр университети Илмий кенгаши томонидан 2022 йил 28 майда тасдиқланган услубий қўлланма). Натижада, диверсификация даражасининг республика бўйича юқори кўрсаткичлари Тошкент, Самарқанд ва Фарғона вилоятларида (мос равишда 0,76, 0,74 ва 0,73), паст кўрсаткич Бухоро, Жиззах ва Сирдарё вилоятларида (мос равишда 0,64, 0,62 ва 0,59) ҳамда ўртача кўрсаткич 0,67 ни ташкил этган;
 Самарқанд вилояти ҳудудларида фермер хўжаликларининг диверсификация даражасига таъсир этувчи омиллар ва улар орасидаги ўзаро боғлиқликни баҳолаш бўйича берилган таклиф Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 22 декабрь №05/032-5095-сон маълумотномаси ҳамда Тошкент давлат аграр университети Илмий кенгаши томонидан 2022 йил 28 майда тасдиқланган услубий қўлланма). Натижада, ҳудудда қайта ишлаш корхоналари барқарорлигининг 1 фоизга ошиши фермер хўжаликлари диверсификация даражасини 12,7 фоизга, фермер хўжаликларида мавжуд активларнинг 1 фоизга ошиши эса диверсификация даражасини 4 фоизга ошиши, қўшимча суғориш тизимининг ҳамда тармоқда экстеншн хизматининг 1 фоизга ошиши фермер хўжаликлари диверсификация даражасини мос равишда 5,2 ва 7 фоизга ошириш имконини бериши асосланган;
Самарқанд вилояти ҳудудларида фермер хўжаликларида диверсификациялаш амалиётини жорий этиш ҳисобига фермер хўжаликлари ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишнинг истиқболли амалий харитасини қўллаш бўйича берилган таклиф Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 22 декабрь №05/032-5095-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф билан вилоятнинг Жомбой туманидаги ғалла-сабзавотчиликга ихтисослашган “Маъмуржон Исоков” фермер хўжалигининг фойдасини 160 500 минг сўмга ва Окдарё туманидаги пахта-ғаллачиликга ихтисослашган “Иқбол” фермер хўжалигининг фойдасини 358 400 минг сўмга оширишга эришилган;
республикада экинларни диверсификациялашни самарали ташкил этиш ҳисобига деҳқончилик маҳсулотлари қиймати ўсишининг 2030 йилгача бўлган прогнози бўйича тақдим этилган таклифлар Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 22 декабрь №05/032-5095-сон маълумотномаси). Натижада, республика қишлоқ хўжалигида 2030 йилга бориб деҳқончилик маҳсулотларининг қиймати 229164,8 млрд.сўмга ёки 2030 йилда 2021 йилга нисбатан 1,8 мартага ошиши прогноз қилинган.