Бекмуратов Дилшод Қасимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Белгилар ва объектларнинг муносабатини баҳолашга асосланган тимсолларни таниб олиш алгоритмлари», 05.01.03 – «Информатиканинг назарий асослари» (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Т2371.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Маматов Нарзилло Солиджонович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти, DSc.13/30.12.2021.T.142.01.
Расмий оппонентлар: Мирзаев Номаз, техника фанлари доктори, катта илмий ходим; Дадаханов Мусохон Хошимхонович техника фанлари фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот номи: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади белгилар ва объектларнинг муносабатини баҳолашга асосланган тимсолларни таниб олиш алгоритмларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
ўқув танланма синфлари хатосиз ва хатоли ажралишини инобатга олган ҳолда тимсолларни таниб олишда белгиланган сифат ва ишончлиликни таъминлаш учун белгилар фазоси ўлчамининг юқори чекли қийматини аниқлаш процедураси ишлаб чиқилган;
ҳар бир синфга хос бўлган алоҳида белгилар ва белгилар бирикмасини инобатга олган ҳолда уларни турларга ажратиш қоидаси ишлаб чиқилган;
юқори чекли қийматга эга бўлган белгилар фазоси асосида белгилар, белгилар бирикмасини шакллантириш алгоритмлари ишлаб чиқилган;
белгиланган сифат ва ишончлиликни инобатга олган ҳолда белгилар ва уларни бирикмасига мос ҳал қилувчи қоидаларни қуриш алгоритмлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Белгилар ва тимсолларнинг муносабатини баҳолашга асосланган тимсолларни таниб олиш алгоритмлари асосида яратилган дастурий мажмуа асосида:
ўқув танланмадан ҳар бир синфга хос 3 та типли алоҳида белгилар фазосини ҳосил қилиш алгоритмлари асосида яратилган дастурий мажмуа «Ўзбекистон темир йўллари» акциядорлик жамияти логистикани ривожлантириш ва рақамлаштириш Бош бошқармасида ходимларни махсус хоналарга кириш-чиқишини назорат қилишда икки омилли аутентификациялаш учун жорий қилинган («Ўзбекистон темир йўллари» АЖ 2022 йил 31 августдаги № 03/12-115-сонли маълумотномаси). Натижада дастурий мажмуа махсус хоналарга кириш-чиқишни назорат қилишда икки омилли аутентификациялаш орқали ушбу хоналарнинг хавфсизлик даражасини оширишни таъминлайди ҳамда кириш-чиқишни назорат қилишга сарфланадиган вақтни ўртача 10% га қисқартириш имконини берган;
ўқув танланмадан ҳар бир синфга хос 2, 3-типли белгилар бирикмасининг алоҳида белгилар билан биргаликдаги фазосини ҳосил қилиш алгоритмлари асосида яратилган дастурий мажмуа Техника ва технологик назорат бошқармаси «Қамчиқ» тоннели ишларини координациялаш ва бошқариш хизматининг кириш-чиқишини назорат қилишда икки омилли аутентификациялаш учун жорий қилинган («Ўзбекистон темир йўллари» АЖ 2022 йил 31 августдаги № 03/12-115-сонли маълумотномаси). Натижада дастурий мажмуа сохта юз тасвирларини аниқлашдаги аниқлиги 95% дан кам бўлмаган юз тасвири бўйича шахсни идентификациялашда хавфсизлик даражасини аниқлашни янада оширади ҳамда юз тасвири бўйича шахсни идентификациялашда хавфсизлик даражасини аниқлашга сарфланадиган вақтини ўртача 25% га қисқартиришга, бу эса кириш-чиқиш назорат пунктларида хавфсиз ўтказиш қобилиятини 1,2 баробарга ошириш имконини берган.