Шокирова Хавасхон Нурмаматовнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тилнинг лингвосемиотик структураси (cемантик-сигматик, синтактик-прагматик аспект асосида)”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.DSc/Fil239.
Илмий раҳбар: Ҳакимов  Муҳаммад  Хўжахонович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қўқон университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона  давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Усмонова Хуриниса Шароповна, филология фанлари доктори, профессор; Шахабитдинова Шохида Хошимовна, филология фанлари доктори, профессор; Муҳамедова Саодат Худойбердиевна,  филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий  университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади лингвосемиотик бирлик сифатида лингвистик белгининг семантик-сигматик, синтактик-прагматик жиҳатларини очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
олам миллий-лисоний манзараси семиотик белгилар ва уларнинг тилдаги ифодасини намоён этиши, тилнинг мукаммал соҳаси ҳисобланган семиотика семантика, сигматика, синтактика ва прагматика каби таркибий қисмлардан ташкил топиши  асосланган; 
 лингвистик белгида семиотиканинг семантик, синтактик ва прагматик хусусиятлари, сигматик аспектда айрим сўзлар этимони ва шаклланиши, маъно, тушунча, концепт парадигмаси ва семантик моделлар ўзгариши далилланган;
лисоний белгининг нутққа кўчиши, олам миллий лисоний манзарасини англашда сўзнинг белгилик табиати, белгининг ифодаловчи ва ифодаланмиш жиҳатлари лингвосемиотик аспектда  очиб берилган; 
лисоний белгининг семантик-сигматик, синтактик-прагматик контекстуал хусусиятлари, унда шахс омилининг ўрни, белгининг коннотатив структураси ҳамда ифоданинг эксплицит ва имплицит тарзда намоён бўлиши  аниқланган; 
квазипрагматика прагматик концепция сифатида адресант манипуляцияси ва квазиперформатив ифоданинг яширин белги орқали юзага чиқиши дискурснинг  яширин прагмалингвистик қонунияти асосида  исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тилнинг лингвосемиотик структураси (cемантик-сигматик, синтактик-прагматик аспект асосида) мавзусидаги тадқиқотнинг назарий таклифлари, амалий тавсиялари ва хулосалари қуйидагиларга татбиқ этилган:  
олам миллий-лисоний манзараси семиотик белгилар ва уларнинг тилдаги ифодасини намоён этиши, тилнинг мукаммал соҳаси ҳисобланган семиотика семантика, сигматика, синтактика ва прагматика  каби таркибий қисмлардан ташкил топишига доир хулосалардан  Ўзбекистон  Республикаси  Фанлар  Академияси Қорақалпоғистон  бўлими  Қорақалпоқ  гуманитар  фанлар  илмий-тадқиқот институтида 2012-2016 йиллари бажарилган ФА-Ф1-Г003 “Ҳозирги қорақалпоқ тилида функционал сўз ясалиши” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022 йил 21 январдаги 17-01/15-сон маълумотномаси). Натижада назарий фикрлар ва илмий хулосалар туркий тиллар лексикаси таснифи, семиотик белги, сўз ясалишининг функционал хусусиятларини илмий далиллар билан бойишига хизмат қилган;
лингвистик белгида семиотиканинг семантик-синтактик ва прагматик хусусиятлари, сигматик аспектда айрим сўзлар этимони ва шаклланиши,   маъно, тушунча, концепт парадигмаси ва семантик моделлар ўзгаришига доир материаллардан 2012-2014  йилларда  олиб борилган ФА-А1-Г007 “Қорақалпоқ нақл-мақоллари лингвистик тадқиқот объекти сифатида” мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022 йил 21 январдаги 17-01/14-сон маълумотномаси). Натижада назарий фикрлар туркий  тилларни ўрганиш системасида сигматик-прагматик тараққиёт йўлини ёритишда, тадқиқ қилишда асосли ва тизимли хулосалар чиқаришга ёрдам берган; 
лисоний белгининг нутққа кўчиши, олам миллий лисоний манзарасини англашда сўзнинг белгилик табиати, белгининг ифодаловчи ва ифодаланмиш жиҳатлари лингвосемиотик аспектда очиб берилганлигига оид таклифлардан “Ҳозирги ўзбек тили” номли дарсликни тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 9 февралдаги 01-237-сон буйруғи). Натижада ўзбек тили лексикаси таснифи, лингвистик моделлар таҳлили ҳодисасига оид фикр-мулоҳазалар дарслик материалларининг илмий далиллар билан бойишига хизмат қилган;
лисоний белгининг семантик-сигматик, синтактик-прагматик каби контекстуал хусусиятлари, унда шахс омилининг ўрни, белгининг коннотатив структураси ҳамда ифоданинг эксплицит ва имплицит тарзда намоён бўлиши   ҳақидаги назарий қарашлардан  “Прагмалингвистика асослари” номли дарслик материалларини тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 24 январдаги 01-236-сонли буйруғи, 418-045-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада мазкур дарсликнинг “Тилшуносликнинг қиёсий-тарихий, систем-структур ва антропоцентрик илмий парадигмалари”, “Прагматиканинг семиотик илдизлари”, “Лексопрагматика”, “Тилнинг концептуал, вербал ва семантик структураси”, “Прагматика, семантика, стилистика” каби   мавзулари назарий жиҳатдан такомиллашган; 
квазипрагматика прагматик концепция сифатида адресант манипуляцияси ва квазиперформатив ифоданинг яширин белги орқали юзага чиқиши дискурснинг  яширин прагмалингвистик қонунияти хусусидаги хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва  адабиёти университетида 2017-2018 йилларда бажарилган ОТ-А1-018 “Ўзбек тили ва унинг таржимаси билан боғлиқ электрон ва банк-молия терминларининг кўп тилли луғатларини яратиш” мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2021 йил 14 декабрдаги 04/1-2532-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасида чоп этилган “Ўзбек тили ва унинг таржимаси билан боғлиқ электрон ва банк-молия терминларининг кўп тилли луғатларини яратиш” мавзусидаги  монография материалларининг мазмуни мукаммаллашган, илмий далилларга бой бўлиши таъминланган;
миллий тилимизнинг семантик-сигматик ва синтактик-прагматик таҳлили, сўзларнинг тарихий-этимологик хусусиятларига доир хулосалардан доир хулосалардан Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг “Қадрият”, “Маънавият сарчашмаси”,  “Тил – миллат фахри”, “Зиё сари”, “Дурдона”, “Замондош”, “Адабий муҳит” кўрсатувлари ҳамда “Тил – миллат ғурури”, “Маънавият – қалб кўзгуси”, “Зиё масканларида” ва “Оила мактаби” номли радиоэшиттиришлари дастурлари сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2021 йил 27 декабрдаги 400-сон маълумотномаси). Натижада мазкур кўрсатув ва эшиттиришлар юртдошларимиз, хусусан, ёш авлодни халқимизнинг буюк  илмий ва маънавий меросига ҳурмат, она тилимизга муҳаббат руҳида тарбиялашга, уларнинг илмий билимларини оширишга хизмат қилган.