Асаматдинова Жамийла Пахратдиновнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси химояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ахлоқий-эстетик тарбия жараёнида ўқувчиларда қадриятга йуналганликни ривожлантириш технологияси», 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).

Диссертация мавзуси руйхатга олинган рақам: В2017.2.PhD/Ped128.

Илмий раҳбар: Аннамуратова Светлана Каримовна, педагогика фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи:  Республика Маънавият ва маърифат маркази.

ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, Нукус давлат педагогика институти, Урганч давлат университети, DSc.28.12.2017.Ped.20.02.

Расмий оппонентлар: Ходжаев Бегзод Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор; Утебаев Тажибай Тилеумуратович, педагогика фанлари доктори, доцент.

Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.

Диссертация йуналиши: назарий ва амалий  аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: ахлоқий-эстетик тарбия жараёнида ўқувчиларда қадриятга йўналганликни ривожлантириш технологияси мазмуни ва дидактик таъминотини такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

ўқувчиларда қадриятга йўналганликни ривожлантириш жараёни компонентлари (идентив, мотивацион-фаолиятли, эмоционал-иродавий, рефлексив-баҳоловчи) ижтимоий функционаллик ва ҳамкорликдаги ижодий фаолият уйғунлашувига кўра аниқлаштирилган; 

қадриятга йўналганликни ривожлантиришнинг ижтимоий  ва педагогик-психологик омиллари таркиби терминал ва инструментал қадриятларнинг (абстракт, шахсий, этик, конформистик, алтруистик) ижтимоий муносабатлар ва ўзгаришларга ўзаро боғлиқлигига устуворлик бериш асосида аниқлаштирилган;

қадриятга йўналганликни ривожлантириш технологияси шахс эмоционал ҳолатини вербал (“эстафета”, “эркин микрофон”, “ассоциациялар”) ва новербал (“зинама-зина”, “мақсадлар дарахти”, “аквариум”) усуллар орқали баҳолаш имкониятлари асосида такомиллаштирилган;

 синфдан ташқари машғулотларда қадриятга йўналганликни ривожлантиришнинг дидактик таъминоти ўқитиш босқичларида “Инсонийлик ва ўз-ўзини англаш” муаллифлик дастурини киритиш асосида такомиллаштирилган. 

IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

 Ахлоқий-эстетик тарбия жараёнида ўқувчиларда қадриятга йўналганликни ривожлантириш бўйича эришилган илмий натижалар асосида:

қадриятга йўналганликни ривожлантиришнинг ижтимоий  ва педагогик-психологик омиллари, терминал ва инструментал қадриятларнинг ижтимоий муносабатлар ва ўзгаришларга ўзаро боғлиқлигига доир таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг 2015 йил 31 март  “Мактабдан ташқари таълим тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисидаги” 7-мҳ-сон буйруғи билан тасдиқланган меъёрий-методик ҳужжатларни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг 2017 йил 10 ноябрдаги 01-01/2-4227-сон маълумотномаси). Натижада “Баркамол авлод” марказлари учун янги авлод ўқув дастурларини ишлаб чиқиш, ўқитиш мазмуни самарадорлигини оширишга хизмат қилган;

ўқувчиларда қадриятга йўналганликни ривожлантириш жараёни компонентлари, ижтимоий функционаллик ва ҳамкорликдаги ижодий фаолият, қадриятга йўналганликни ривожлантириш технологияси, шахс эмоционал ҳолатини баҳолаш имкониятларига доир тавсиялардан “Инсонни англа, Шахсга айлан!” номли ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгашининг 2018 йил 7 декабрдаги  06-04/5-12/1664-сон маълумотномаси). Натижада умумий ўрта таълим мактабларида “Одобнома”, “Ватан туйғуси” фанларини компетенциявий ёндашув асосида ўқитиш самарадорлигига эришилган; 

ўқувчиларда қадриятга йўналганликни ривожлантиришнинг дидактик таъминоти, синфдан ташқари машғулотларни ташкил этиш, “Инсонийлик ва ўз-ўзини англаш” муаллифлик дастурига оид таклифлардан  “Оила этикаси ва асослари”, “Оила психологияси”, “Экология асослари”, “Ҳаёт фаолияти хафсизлиги” ўқув қўлланмалари мазмунига сингдирилган (Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгашининг 2018 йил 7 декабрдаги  06-04/5-12/1664-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларда қадриятга йўналганликни ривожлантириш кўламини ошириш, қадриятли ёндашув асосида фанлараро интегративликни таъминлаш имконияти кенгайтирилган.