Turdiev Halim Hamroevichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Integro-differensial Maksvell tenglamalar sistemasi uchun teskari masalalar», 01.01.02 – Differensial tenglamalar va matematik fizika.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2020.4.PhD/FM533.
Ilmiy rahbar: Durdiev Durdimurod Qalandarovich, fizika–matematika fanlari doktori, professor
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti va O‘zR FA V.I. Romanovskiy nomidagi Matematika instituti Buxoro bo‘linmasi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat universiteti, DSs.03/30.12.2019.FM.02.01.
Rasmiy opponentlar: Ishankulov Tolib, fizika-matematika fanlari doktori, professor; Ruziev Menglibay Xoltojibaevich, fizika-matematika fanlari doktori.
Yetakchi tashkilot: Urganch davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi ikki va uch o‘lchamli integro-differensial Maksvell tenglamalar sistemasidan integral hadlar yadrolarini aniqlash uchun to‘g‘ri va teskari masalalarni echish usullarini qurish, shuningdek echimlarning yagonaligi va mavjudligini tadqiq qilishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
xotiraga ega birinchi tartibli giperbolik sistemadan diagonal matrisa ko‘rinishdagi yadroni aniqlash masalasi echimi mavjudligi va yagonaligi haqida lokal teorema qisqartirib akslantirish prinsipiga asosan isbot qilingan;
o‘rama tipidagi integral hadga ega bo‘lgan birinchi tartibli giperbolik integro-differensial tenglamalar sistemasi uchun qo‘yilgan boshlang‘ich-chegaraviy masalaning bir qiymatli echilishi haqidagi teorema isbot qilingan;
eksponensial vaznli funksiyalar sinfida ikki o‘lchamli Maksvell integro-differensial tenglamalari sistemasi normal ko‘rinishga keltirilgan, normal ko‘rinishdagi ikki o‘lchamli Maksvell integro-differensial tenglamalari sistemasi uchun yadrolarni aniqlashning teskari masalasi qo‘yilgan va teskari masala echimi mavjudligi va yagonaligi isbot qilingan;
eksponensial vaznli funksiyalar sinfida uch o‘lchamli Maksvell integro-differensial tenglamalari sistemasi normal ko‘rinishga keltirilgan, normal ko‘rinishdagi Maksvell integro-differensial tenglamalari sistemasidan xotirani aniqlash masalalarining yagona echimi mavjudligi haqida global teorema qisqartirib akslantirish prinsipiga asosan isbot qilingan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Integro-differensial Maksvell tenglamalar sistemalaridan yadrolarni aniqlash masalalariga oid olingan natijalar asosida:
integro-differensial Maksvell tenglamalari sistemasi uchun teskari masalalarni echilish usullaridan OT-F4-01 «Qovushqoq suyuqlik oquvchi ko‘p qatlamli kompozit quvurlar egri chiziqli bo‘laklarining harorat va dinamik yuklanishlar ta’sirida chiziqli bo‘lmagan dinamik kuchlanish-deformatsiya holatini o‘rganish usullarini ishlab chiqish va nazariyasini rivojlantirish» mavzusidagi fundamental loyihada qo‘llanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Toshkent kimyo-texnologiya institutining 2022 yil 30 maydagi ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarning qo‘llanilishi yadroni aniqlash masalasi echimining mavjudligi va yagonaligini isbotlash imkonini bergan;
integro-differensial Maksvell tenglamalar sistemasi yadrolarini aniqlash masalalari AAAA-A19-119032590069-3 raqamli «Geofizika va muhandislik masalalarida tutash mexanika va issiqlik-massa almashinuvi masalalarini matematik modellashtirish va sonli echish» nomli xorijiy loyihasida foydalanilgan (Rossiya Fanlar Akademiyasining Vladikavkaz ilmiy markazi Federal davlat ilmiy muassasasi Federal ilmiy markazi filiali Janubiy matematika institutining 2022 yil 26 maydagi ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarning qo‘llanilishi anizotrop muhitlar uchun integro-differensial Maksvell tenglamalari sistemasidagi bir o‘lchovli teskari masala echimining mavjudligi va yagonaligini lokal va global aniqlash imkonini bergan.