Sayt test rejimida ishlamoqda

Юнусова Хилола Равшан қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Визуал поэтик матнларнинг прагма-когнитив тадқиқи”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4PhD/Fil2155.
Илмий раҳбар: Ҳакимов Муҳаммад Хўжахонович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона  давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона  давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Одилов Ёрқинжон Раҳмоналиевич, филология фанлари доктори, профессор; Ҳамраева Ҳулкар Ҳамидуллаевна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади визуал поэтик матнларнинг структур, семантик, прагмалингвистик ва лингвокогнитив  жиҳатларини очиб беришдан иборат.
Ш.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
визуал поэтик матнлар икки ёки ундан ортиқ семиотик кодлардан иборат мультисемиотик тизим эканлиги, уларнинг визуал таркибий қисми график бирликлардан ташкил топганлиги аниқланган;
поэтик матнларда вербал ва визуал воситалар асосида ифодаланган турли мазмуний муносабатлар ҳамда улар орқали юзага чиқадиган реал, концептуал, тагмаъноли ахборот турларининг алоҳида ёки биргаликда намоён бўлиши далилланган;
визуал поэтик матнлар турли график ва лексик-семантик бирликлар уйғунлашуви асосида вужудга келиши, айрим визуал поэтик матнларда шаклий ифода талаби билан синтактик қурилишнинг бузилиши, кўчим турлари ва синтактик-стилитик фигураларнинг вербо-визуал турлари ҳам мавжудлиги исботланган;
визуал поэтик матнлардаги икониклик ва метафориклик каби тил ҳодисалари ўртасидаги мазмуний алоқадорлик ва уларнинг параллел равишда намоён бўлиши  прагматик жиҳатдан асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Визуал поэтик матнларнинг прагма-когнитив тадқиқи юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
визуал поэтик матнлар икки ёки ундан ортиқ семиотик кодлардан иборат мультисемиотик тизим эканлиги, уларнинг визуал таркибий қисми график бирликлардан ташкил топганлиги ҳақида берилган хулоса ва тавсиялардан “Прагмалингвистика асослари” дарслигини тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 14 августдаги 418-сон буйруғига асосан 418-045-рақамли рухсатнома). Натижада дарслик поэтик матнларнинг прагма-когнитив тадқиқига оид назарий маълумотлар билан бойитилган;
поэтик матнларда вербал ва визуал воситалар асосида ифодаланган турли мазмуний муносабатлар ҳамда улар орқали юзага чиқадиган реал, концептуал, тагмаъноли ахборот турларининг алоҳида ёки биргаликда намоён бўлишига асосланган илмий хулоса ва тавсиялардан Россия Федерацияси Иркутск давлат техник университетининг 205-сон «Сюжет воқелигининг ўта даражадаги енгиллиги (қиёсий таҳлил тажрибаси)»)  мавзусидаги  амалий тадқиқотни бажаришда фойдаланилган (Иркутск давлат техник университетининг 2022 йил 10 февралдаги 345/21-сон маълумотномаси). Натижада визуал поэтик матнларга хос реал, концептуал, тагмаъноли ахборотлар лойиҳа материалларини, хусусан, сюжет ҳақидаги маълумотларни тўлдириш учун хизмат қилган;
визуал поэтик матнлар турли график ва лексик-семантик бирликлар уйғунлашуви асосида вужудга келиши, айрим визуал поэтик матнларда шаклий ифода талаби билан синтактик қурилишнинг бузилиши, кўчим турлари ва синтактик-стилитик фигураларнинг вербо-визуал турлари ҳам мавжудлиги ҳақидаги илмий хулоса ва тавсиялардан “Львов политехникаси” миллий университетининг 23-сон «Відкриті практики, прозорість та чеснота для сучасної вищої школи»  (Открытые практики, прозрачность и добродетель для современной высшей школы (OPTIMA) мавзусидаги  амалий тадқиқотни бажаришда фойдаланилган (“Львов политехникаси” миллий университетининг 2022 йил 12 февралдаги 839/22-AC-сон маълумотномаси). Натижада, таълим тизимида визуал поэтик матнларни ўқитишнинг илмий-назарий  манбалари бойитилиб, лойиҳа материаллари мукаммаллашувига эришилган;
визуал поэтик матнлардаги икониклик ва метафориклик каби тил ҳодисалари ўртасидаги мазмуний алоқадорлик ва уларнинг параллел равишда намоён бўлишига  доир илмий хулосалардан 2020-2021 йилларда ЎзМТРК “O‘zbekiston” ДМ телерадиоканалининг “Бедорлик”, “Ижод завқи”, “Таълим ва тараққиёт”, “Миллат ва маънавият” эшиттиришларининг сценарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “O‘zbekiston” телерадиоканали давлат унитар корхонасининг 2022 йил 19 январдаги 04-36-110- сон маълумотномаси). Натижада ушбу эшиттиришлар амалий жиҳатдан бойитилган ва илмий далиллар билан таъминланган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish