Рустамов Дониёрбек Авазбековичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Жадид драмаларида лисоний имкониятларнинг социал хосланиши”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Fil2026.
Илмий раҳбар: Раупова Лайло Рахимовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01 (бир марталик).
Расмий оппонентлар: Шахабитдинова Шохида Хошимовна, филология фанлари доктори, профессор; Турниязова Шахноза Неъматовна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади жадид драмалари тилини прагматик, социопрагматик жиҳатдан текшириш, асар матнидаги адресант, адресат ва социал хосланишнинг ижтимоий муҳит билан боғланиши, драматик матнларнинг ўқувчи ҳамда томошабинга бирдек тушунарли бўлишига хизмат қилувчи лисоний бирликларнинг ифода имкониятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жадид драмаларида нутқий интенцияни юзага чиқарувчи воситаларнинг ижтимоий вазият, лингвистик, социопрагматик имкониятлар, адресат ва адресант нутқидаги вербал ҳамда новербал воситаларнинг аҳамияти билан алоқадор эканлиги далилланган;
жадид драмаларида диалогик ва монологик нутқда тилнинг социал хосланишини таъминловчи ифода бирликларининг луғавий қатлами ҳамда матннинг яхлитлиги, вазифавий моҳиятини далилловчи лисоний омиллари очиб берилган;  
драматик матнларда грамматик маънонинг нутқий воқеланишида лисоний воситаларнинг қаҳрамонлар ижтимоий ҳолати, руҳияти, тафаккур тарзи, ҳаётга муносабати, социопрагматик муносабатларни ифодалай олиши аниқланган;
танланган матнларда морфологик воситаларнинг социал хосланишни юзага чиқаришдаги лисоний воситаларнинг замон ва макон таъсиридаги ўрни, диалогик ва монологик нутқда тилнинг ижтимоий хосланишида иштирок этувчи тил бирликларининг бир бутунлигини таъминловчи социопрагматик хусусиятлари очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Жадид драмаларида лисоний имкониятларнинг социал хосланиши талқини масалалари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
жадид драмаларида шева ва адабий тилдан фойдаланиш ҳамда уларнинг социал хосланишга таъсири, уни юзага чиқарувчи воситаларнинг прагматик имкониятлари, мулоқот пайтида сўзловчи томонидан нутқнинг қандай ифода қилиниши, бунда новербал воситаларнинг аҳамиятини замонавий тилшунослик нуқтаи назаридан лингвистик тадқиқотлар сирасида илмий-таълимий жараёнга татбиқ этишга доир илмий-назарий хулосалардан ФА-Ф1-Г003 рақамли “Ҳозирги қорақалпоқ тилида функционал сўз ясалиши” мавзусидаги (2016-2020) фундаментал лойиҳанинг назарий қисмида фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 20 декабрдаги 17-01/241-сон маълумотномаси). Натижада қорақалпоқ адабий тили лексикасидаги ясама сўзларнинг семантик хусусиятларини тавсифлашга алоқадор  вазифалар такомиллаштирилган;
драмалар тилининг прагматик хусусиятларини аниқлаш, жадид драмалари тилининг лингвостилистик хусусиятларини таҳлили, семантик жиҳатдан ўзаро умумий ва фарқли белгиларини далиллашга оид илмий хулосаларидан  I-OT-2019-42 рақамли “Ўзбек ва инглиз тилларининг электрон (Инсон қиёфаси, феъл-атвори табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поэтик луғатини яратиш” (2020-2022) мавзусидаги инновацион лойиҳада белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022 йил 17 январдаги О4/-172–сон маълумотномаси). Натижада жадид драмаларида лисоний имкониятларнинг инсон қиёфаси, феъл-атвори, табиат ва рамзий тимсоллар тавсифларини яратишнинг янги имкониялари бойитилган;
драматик матнларда грамматик маънонинг нутқий воқеланишида лисоний воситаларнинг қаҳрамонлар ижтимоий ҳолати, руҳияти, тафаккур тарзи, ҳаётга муносабати, социопрагматик муносабатлар масаласига оид хулосалардан Қашқадарё вилоят телерадиокомпаниясинини олтин воҳа дастуридаги “Тил – миллат кўзгуси”, “Мунозара”, эшиттиришларининг сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Қашқадарё вилоят телерадиокомпаниясинининг 2022 йил 14 январдаги 17-05/15-сон-маълумотномаси). Натижада радио тингловчилар жадид драмаларининг бадиий матндаги ўрни коммуникатив-поэтик нуқтаи назардан аниқ белгиланганлиги билан ўзбек тили синтаксиси, стилистикаси, пунктуацияси, лингвопоэтикаси, лингвопрагматикаси ҳақида маълумотлардан баҳраманд бўлган.