Содиқова Севинч Алиевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекча-инглизча-русча идеографик луғатлар тузиш тамойиллари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.PhD/Fil271.
Илмий раҳбар: Собиров Абдулҳай Шукурович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01 (бир марталик).
Расмий оппонентлар: Якубов Жамолиддин Абдувалиевич, филология фанлари доктори, профессор; Бахриддинова Башорат Мадиевна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади турли тизимли тиллар (ўзбек, инглиз ва рус тиллари)да идеографик луғатлар тузиш тамойилларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек, инглиз, рус тилларининг лексик-семантик тизимининг борлиқдаги тасвири билан боғлиқлиги лексик-семантик майдон корреляцияларининг визуал диаграммасини ҳосил қилиши ва идеографик луғатларнинг иллюстрациясини ошириши аниқланган;
идеографик луғатлар тематик гуруҳларининг тузилишида компиляторларнинг субъективлиги, лексик-семантик тизимнинг ноаниқлиги асосланиб, инглиз, ўзбек ва рус тилларидаги мос келувчи параметрлар ишлаб чиқилган ҳамда тематик гуруҳларни яратиш визуалогик тамойилга ёндашув асосида такомиллаштирилган;
ассоциатив луғатлар семантик майдонида сўзларнинг маъно яқинлиги, яъни синонимликка кўра ассоциацияси, бунда ўзаро боғлиқ тушунчалар умумий хусусиятларга эга эканлиги ва ўхшаш стимул сўзлар синонимик реакцион сўзларни келтириб чиқариши исботланган;
инглиз, ўзбек ва рус тиллари идеографик луғатларини ташкил этишда маълумотлар базасини компиляция қилиш ва таркибини яратишда технологиялардан фойдаланиш ҳамда ассоцитив лексикографиядаги бўшлиқни тўлдириш учун мавзуий луғатлар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Табиий тартиб гипотезасининг ўзбек тили учун талқини юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
тилшуносликдаги инглиз, ўзбек ва рус тиллари идеографик луғатларининг янги таснифи ва шакллантирилган мавзуи гуруҳларни яратиш тамойилларига оид илмий хулосалардан А-1-46 рақамли “Нанотехнологиялар ва микроэлектроникадан илгизча-русча-ўзбекча луғат тайёрлаш” (2015-2016) мавзуидаги амалий лойиҳанинг инглизча-рус–ўзбекча луғатлар тайёрлаш қисмини шакллантиришда фойдаланилган (Андижон давлат университети 2021 йил 8 ноябрдаги 39-01-3292-сон маълумотномаси). Натижада Нанотехнологиялар ва микроэлектроникадан инглизча-рус–ўзбекча луғат нашр этилиб, физика мутахассислиги талабалари учун ўқув адабиёти сифатида фойдаланилган;
чет тилларни ўрганиш жараёнида идеографик луғатлардан фойдаланишга доир илмий хулосалардан Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 18 майдаги 124-сон «Узлуксиз таълим тизимининг чет тиллар бўйича давлат таълим стандартларини тасдиқлаш тўғрисида»ги қарорининг 1-иловасидаги бандларни шакллантиришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 13 мартдаги 89-03-972-сон маълумотномаси). Натижада  “Лексикология”, “Қиёсий типология” ва “Қиёсий тилшунослик” фанларини такомиллаштириш ҳамда ўқитиш самарадорлигини оширишга эришилган;