Sayt test rejimida ishlamoqda

Абдуллаева Саида Ибрагимовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Молекуляр-генетик жиҳатларини инобатга олган ҳолда 2 турдаги қандли диабет билан хасталанган беморларда диабетик ретинопатияни ташхислаш ва ривожланиш прогнозининг самарадор мезонларини ишлаб чиқиш» 14.00.08 – Офтальмология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.PhD/Tib751.
Илмий раҳбар: Каримова Муяссар Хамидовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган кўз микрохирургия илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган кўз микрохирургия илмий-амалий тиббиёт маркази, DSc.04/30.01.2020.Tib.105.01.
Расмий оппонентлар:Казайкин Казайкин Виктор Николаевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент (Россия Федерацияси); Закирходжаев Рустам Асралович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Академик С.Н. Федоров номидаги “Кўз микрохирургияси” тармоқлараро илмий-техник комплекси (Россия Федерацияси).
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон популяциясида 2-турдаги қандли диабетга чалинган беморларда  диабетик ретинопатия ривожланишини ташҳислаш ва прогнозлашнинг самарали мезонларини клиник ва молекуляр-генетик усуллар ёрдамида ишлаб чиқишдан иборат
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
диабетик ретинопатия илк намоён бўлганида углевод алмашинувининг декомпенсацияси кузатилган беморларда А-ОКТ ёрдамида фовеоляр аваскуляр зоналарни миқдор ва сифат кўрсаткичларидаги ўзгаришлар офтальмологик белгилар пайдо бўлишидан аввал юзага келиши исботланган;
қандли диабет касаллигига наслий мойиллиги бўлган беморларда HbA1c миқдори наслий мойиллик бўлмаганларга нисбатадан юқорироқ бўлганлиги ва уларда диабетик ретинопатия ўртача 4,3+0,5 йил аввалроқ бошланганлиги топилган;
илк бор беморларда TNFα генининг G/A rs1800629 гетерозиготали варианти 2 баробар қўпроқ учраганлиги ва уни диабетик ретинопатия ривожланишида номақбул рол ўйнаши аниқланган;
илк бор номақбул VEGF А генининг rs2010963 полиморфизмини С/С аллели аниқланганда диабетик ретинопатия ривожланиш хавфи 2,1 баробарга ошиши аниқланиб, бу эса диабетик ретинопатия ривожланиши ҳавфи учун мустақил таъсир курсатиши мумкунлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Молекуляр-генетик жиҳатларини инобатга олган ҳолда 2 турдаги қандли диабет билан хасталанган беморларда диабетик ретинопатияни ташхислаш ва ривожланиш прогнозининг самарадор мезонларини ишлаб чиқиш бўйича илмий тадқиқот натижалари асосида:
TNF-α генини ўрганиш асосида ДР авж олишини эрта прогнозлаш бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган “2-турдаги қандли диабетли беморларда диабетик ретинопатия авж олишини TNF-α  гени rs 1800629 полиморфизмини ҳисобга олиб прогнозлаш усули” номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 4 ноябрдаги 8н-з/395-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома TNF-α  гени rs 1800629 полиморфизмини ҳисобга олиб прогнозлаш имконини берган.
ҚДли беморларда ДР эрта ташхислаш бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган «2 турдаги қандли диабетли беморларда диабетик ретинопатия авж олишини C634G VEGF-A полиморфизмини ҳисобга олиб прогнозлаш усули» методик тавсиялари ишлаб чиқилди ва соғлиқни сақлаш амалиётига татбиқ этилди (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 4 ноябрдаги 8н-з/395-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома ҚДли беморларда VEGF-A генида мутациялар аниқланганда ДР ривожланишини прогнозлаш имконини берган;
молекуляр-генетик жиҳатларини инобатга олган ҳолда 2 турдаги қандли диабет билан хасталанган беморларда диабетик ретинопатияни ташхислаш ва ривожланиш прогнозининг самарадор мезонларини ишлаб чиқиш бўйича тадқиқотда олинган натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан Республика ихтисослаштирилган кўз микрожарроҳлиги илмий-амалий тиббиёт марказининг Бухоро вилояти филиали ҳамда Республика клиник офтальмология шифохонаси амалиётига татбиқ этилди (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 4 ноябрдаги 8н-з/395-сон маълумотномаси). Олинган натижаларни амалиётга татбиқ этиш ҚДли беморларда ДРни прогнозлаш ва эрта ташҳислаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish