Ахмедов Мирзаанвар Мохиджоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистоннинг газ ва газ-конденсат конларида горизонтал қудуқларнинг маҳсулдорлигига таъсир этувчи технологик усулларини ишлаб чиқиш», 04.00.13 – Нефть ва газ конларини ўзлаштириш ҳамда ишлатиш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/T2472.
Илмий раҳбар: Акрамов Бахшилло Шафиевич, техника фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc.03/05.06.2020.Т.03.06.
Расмий оппонентлар: Закиров Азамжон Алимджанович, техника фанлари доктори, доцент; Шафиев Рустам Умарович, техника фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистондаги газ ва газ конденсати конлари мисолида горизонтал скважиналарнинг унумдорлигига таъсир этувчи технологик усулларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
газ ва газ конденсат конларида горизонтал скважиналарни лойиҳалаштириш учун зарур ҳисобланган кон-геологик маъмулотлари ва вертикал газ скважиналарининг гидродинамик тадқиқот маълумотларини олиш манбалари ва ҳисоблаш усуллари асосланган;
горизонтал скважиналар орқали газ қазиб олишда қатлам фильтрацион қаршилик коэффициентларини аниқлаш ва уларга таъсир этувчи омилларнининг таъсир даражасини аниқлаш усуллари ишлаб чиқилган;
вертикал ва горизонтал скважиналарнинг маҳсулдорлигини қиёсий таҳлил қилиш, қатлам тузилмаси ва хусусиятларидан, шунингдек, қатлам ва қатлам газининг хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда горизонтал скважинанинг горизонтал қисми узунлигини аниқлашнинг математик модели ишлаб чиқилган;
горизонтал скважинани ишлатиш технологик режимини тартибга солиш орқали скважина туби атрофида конденсатнинг йўқотилиш миқдорини камайтириш, натижада қатламнинг конденсат бера олишлик кўрсаткичини ошириш имконияти технологик ва иқтисодий жиҳатдан исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Скважиналарнинг газогидродинамик тадқиқотлари маълумотларини интерпретация қилиш, шунингдек, қатламнинг тузилиши ва хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Газли конининг IХ горизонти скважиналарида стационар ва ностационар фильтрация режимларида гидродинамик тадқиқотларни ўтказиш тартиби ва тадқиқот маълумотларини интерпретация қилиш методикаси амалиётга жорий қилинган (“Ўзбекнефтгаз” АЖ нинг 2022 йил 18 мартдаги 05/25-2-11-сон маълумотномаси). Натижада, қатлам хусусиятларининг, скважина горизонтал қисми узунлигининг ва скважинанинг қатламда жойлашуви нуқтасининг газ скважинаси унумдорлигига боғлиқлигини асослаш имконини берган;
Газли IХ горизонти ер ости омборини ишлатишда горизонтал скважина узунлигини асослаш ва танлаш методологияси асосида скважина горизонтал узунлиги бўйича таклиф амалиётга жорий қилинган (“Ўзбекнефтгаз” АЖ нинг 2022 йил 18 мартдаги 05/25-2-11-сон маълумотномаси). Натижада, IХ горизонт Газли ер ости омбори учун газ скважиналари горизонтал қисмининг техник-иқтисодий нуқтаи назардан оптимал узунлиги қабул қилинган, скважина дебитини 103% га оширишга ва бу ҳар бир горизонтал скважина бўйича суткасига қўшимча 142,6 минг куб метр газ қазиб олиш имконини берган.