Жиемуратова Гулшад Муратбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қорақалпоғистон Республикаси мисолида туғма гипотиреозни  олиб бориш ва даволашни  оптималлаштириш», 14.00.03 – Эндокринология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.1.PhD/Tib1138.
Илмий раҳбар: Рахимова Гульнара Нишановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожландириш маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.04/30.12.2019.Tib 30.02.
Расмий оппонентлар: Нажмутдинова Дилором Камаритдиновна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Муратова Шахло Тахиржановна, тиббиёт фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Қорақалпоғистон Республикаси мисолида ногиронлик хавфини камайтириш учун туғма гипотиреознинг неонатал скрининг самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ташхисий мезонларда тиреотроп гормон кўрсаткичларининг ўзгартирилиши орқали туғма гипотиреоз билан касалланишни эрта ташҳислаш ва даволаш такомиллаштирилган;
туғма гипотиреоз касаллигида қалқонсимон без фаолияти кўрсаткичлари, яъни қонда тиреотроп гормон, умумий Т4, умумий Т3, шунингдек, беморларнинг жисмоний, психомотор ва интеллектуал ривожланиш кўрсаткичларни баҳолаш каби субъектив мезонлар билан таққосланиб улар орасида узвий боғлиқлик борлиги асосланган;
туғма гипотиреозли беморларда ташҳис қўйиш ҳамда даволашга таъсир этувчи хавф омиллари ва ногиронлик кўрсаткичлари орасидаги узвий боғлиқлик аниқланган;
илк марта Қорақалпоғистон Республикаси мисолида туғма гипотиреоз билан касалланган болаларда клиник-лаборатор кўрсаткичларни қамраб олган неонатал скрининг самарадорлиги баҳоланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қорақалпоғистон Республикаси мисолида туғма гипотиреозни  олиб бориш ва даволашни  оптималлаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
туғма гипотиреозни неонатал скринингдан ўтказиш самарадорлигини баҳолаш бўйича олиб борилган тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган «Қорақалпоғистон Республикасида туғма гипотиреозни неонатал скринингдан ўтказиш самарадорлигини баҳолаш» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 16 февралдаги 8н-з/65-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома эрта ташхис қўйиш, даволаш, туғма гипотиреозли болаларни бошқариш ва кузатиш, унинг тарқалишини аниқлаш, неонатал скрининг самарадорлигини баҳолаш, болаликдан ногиронликка олиб келадиган энг муҳим хавф омилларини аниқлаш имконини берган;
Қорақалпоғистон Республикаси мисолида туғма гипотиреозни  олиб бориш ва даволашни  оптималлаштириш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Ё.Х.Турақулов номидаги Республика ихтисослаштирилган эндокринология илмий-амалий тиббиёт маркази, Нукус «Она ва бола скрининги» маркази бўлимлари амалиётига тадбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 8 июндаги 08-16234-сон маълумотномаси). Олинган илмий натижалар эрта ташхис қўйиш, даволаш, гормонларни ўрин босиш терапияси дозасини мониторинг қилиш ва кузатиб бориш, беморларнинг умр кўриш давомийлигини узайтириш, ногиронликнинг олдини олиш ҳамда даволаш-профилактик ёрдам сифатини яхшилаш учун ишлаб чиқилган алгоритм ТГ билан касалланган болаларда асоратларнинг олдини олиш имконини берган.