Sayt test rejimida ishlamoqda

Курбанов Ҳаётжон Мирзааҳмедовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Ихтисослик фанларини ўзлаштиришда физикага оид лаборатория машғулотларини шакллантиришнинг методик асослари”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (техника) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/Ped 1195.
Илмий раҳбар: Отажонов Шавкат, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Диссертaция бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат транспорт университети,  DSc.15/27.02.2020.Т.73.02 (бир марталик илмий кенгаш).
Расмий оппонентлар: Махмудов Юсуп  Ғаниевич  педагогика фанлари доктори, профессор.
Эгамбердиев Бахром Эгамбердиевич  физика-математика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади техник муҳандислик олий таълим муассасаларида ихтисослик фанларини ўзлаштиришда умумий физика фанига оид лаборатория машғулотларини ташкил этиш ва ўтказишнинг методик асосларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги кўйидагилардан иборат:
«Йўл ишларини технологияси», «Электрокимёвий ишлаб чиқариш технологияси» каби фанларни ўзлаштиришда умумий физика фанига доир лаборатория машғулотларини ташкил этиш жараёнлари интегратив ёндашув асосида техника соҳасига оид фанлардан экспериментларни ўтказишда модулли таълим имкониятларидан мақсадли фойдаланишнинг интерактивлик даражаси интенсивлигини таъминлаш орқали аниқланган;
«Темир йўллар қурилиши технологияси ва механизацияси», «Темир йўл изи», «Кўприклар ва туннелларни лойиҳалаш ва қуриш» каби фанларни   физика таълими билан уйғун тарзда ўзлаштиришнинг методик тузилмаси замонавий оптик-электрон ўлчов асбоблари устида ишлаш, фундаментал қонунларни амалиётга йўналтирилган тарзда ўрганиш бўйича талабаларнинг изланишли-тадқиқотчилик фаолиятини техник-технологик компетенция билан бевосита ва билвосита ўзаро уйғунлашуви интенсивлигини қатъий белгилаш орқали аниқланган;
«Яримўтказгичли асбоблар ва интеграл схемалар технологияси», «Радиоалоқа қурилмалари» каби фанларни ўқитишда умумий физикага доир лаборатория машғулотларини интеграцион ёндашув асосида ўтказишга йўналтирилган дидактик моделнинг амалий компоненти интерактив технологияларни аралаш таълим шароитида қўллашнинг адаптив методикасини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштирилган;
электрон мультиметр ёрдамида физикавий катталикларни ўлчашга доир машқларни лойиҳалаш алгоритми анънавий ва ноанънавий лаборатория машғулотларини “Электр тармоқлари ва тизимлар”, “Интеграл схемаларни лойиҳалаш ва конструкциялаш”га йўналтириш асосида ташкил этишнинг юқори даражада технологизациялашувини белгилаш орқали интерактив практикумларни вариатив қўллаш босқичларини бевосита ҳисобга олиш орқали такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ихтисослик фанларини ўзлаштиришда физикага оид лаборатория машғулотларини ташкил этиш ва ўтказишнинг методик асослари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Йўл ишларини технологияси», «Электрокимёвий ишлаб чиқариш технологияси» каби фанларни ўзлаштиришда умумий физика фанига доир лаборатория машғулотларини ташкил этиш жараёнларини интегратив ёндашув асосида техника соҳасига оид фанлардан экспериментларни ўтказишда модулли таълим имкониятларидан мақсадли фойдаланишнинг интерактивлик даражаси интенсивлигини таъминлаш орқали аниқлаштиришга доир таклифлардан Олий ва ўрта махсус таълим вазирининг 2021 йил 27 апрелдаги 199-сон буйруғи билан тасдиқланган «Илмий-ўқув марказларнинг илмий тадқиқот услубларини ўргатиш, экспериментларни амалга ошириш ва бошқа кўрсатилаётган хизматлардан фойдаланиш шартлари ва тартиби»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 5 майдаги 89-03-669-сон маълумотномаси). Натижада, физик экспериментларни амалга ошириш шартлари ва тартибини такомиллаштириш имконини берган;
«Темир йўллар қурилиши технологияси ва механизацияси», «Темир йўл изи», «Кўприклар ва туннелларни лойиҳалаш ва қуриш» каби фанларни физика таълими билан уйғун тарзда ўзлаштиришнинг методик тузилмасини аниқлаштириш, «Яримўтказгичли асбоблар ва интеграл схемалар технологияси», «Радиоалоқа қурилмалари» каби фанларни ўқитишда умумий физикага доир лаборатория машғулотларини интеграцион ёндашув асосида ўтказишга йўналтирилган дидактик моделнинг амалий компонентини интерактив технологияларни аралаш таълим шароитида қўллашнинг адаптив методикасини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан «Электромагнетизм ва оптика» номли ўқув қўлланма (6-63 бетлар)да амалиётга жорий этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 5 майдаги 89-03-669-сон маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг тадқиқотчилик ва амалий компетенцияларини ривожлантириш имконини берган;
электрон мультиметр ёрдамида физикавий катталикларни ўлчашга доир машқларни лойиҳалаш алгоритмини анънавий ва ноанънавий лаборатория машғулотларини касбий соҳага йўналтириш асосида ташкил этишнинг юқори даражада технологизациялашувини белгилаш орқали интерактив практикумларни вариатив қўллаш босқичларини бевосита ҳисобга олиш орқали такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан ОТ-Ф2-55 «Янги функционал имкониятларга эга наноматериалларининг янги синфи сифатидаги киришма атомларнинг нанокластерларининг шаклланиши негизида ҳажмий структуралашган кремний олишнинг илмий асосларини ишлаб чиқиш» (2017-2020 йй.) фундаментал лойиҳаси натижаларини амалиётга татбиқ этиш методикасини такомиллаштиришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 5 майдаги 89-03-669-сон маълумотномаси). Натижада, физика таълимида интерактив практикумларни жорий этиш самарадорлигини ошириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish