Sayt test rejimida ishlamoqda

Ботирова Зебо Хакимжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Умумтаълим мактаби ўқувчиларининг инглиз тилида лексик компетенциясини ривожлантириш теxнoлoгияси”, 13.00.02 - Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (инглиз тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Ped2233.
Илмий раҳбар: Мисиров Соҳибжон Абдупаттаевич, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Ped.76.02 (Бир марталик илмий кенгаш).
Расмий оппонентлар: Хошимова Дилдора Ўринбоевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Сайдалиев Саидумар, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўқувчиларнинг инглиз тилида лексик компетенциясини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўқувчиларнинг инглиз тилида фаол, нофаол, реал, потенциал, вокобуляр ва новокабуляр лексикасини ривожлантириш тамойиллари уларни оғзаки ва ёзма нутқий фаолиятда қўллаш (usage) жараёнларининг дидактик продуктогенлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
инглиз тили лексикасини статик даражаси продуктивлигига эришиш алгоритми танлаш, тақсимлаш, таснифлаш ва тақдимот босқичларининг методик типологиясини лингвометодик ёндашув билан қайта алоқага киришув даражаси барқарорлигини белгилаш орқали такомиллаштирилган;
ўқувчиларнинг инглиз тилида лексик компетенциясини ривожлантириш моделининг амалий компоненти тақдимот, машқ ва нутқда қўллаш каби босқичларнинг арттерапия, ҳаракатли, дидактик, ролли, имитацион ўйин технологиялари билан интернал интеграциясини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
ўқувчиларнинг инглиз тилида лексик компетенциясини ривожлантиришда юзага келадиган тилга оид ва тиллараро маъновий, вазифавий ва шаклий қийинчиликларнинг олдини олишнинг методик тузилмаси коммуникатив ва компетенциявий ёндашувларнинг идентивлигига устуворлик бериш  асосида такомиллаштирилган.
 IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Умумтаълим мактаби ўқувчиларининг инглиз тилида лексик компетенциясини ривожлантириш теxнoлoгиясига доир тадқиқот натижалари асосида:
ўқувчиларнинг инглиз тилида фаол, нофаол, реал, потенциал, вокобуляр ва новокабуляр лексикасини ривожлантириш тамойиллари, уларни оғзаки ва ёзма нутқий фаолиятда қўллаш жараёнларининг дидактик продуктогенлигини таъминлаш кўрсаткичларига доир илмий-назарий асосланган таклифлардан 2015-2018 йилларда Наманган давлат университетида бажарилган “Ўзбекистон олий таълим жараёнини модернизациялаш ва халқаролашувини ривожлантириш (561624-EPP-1-UK-EPPKA2-CBHE-SP-ERASMUS+CBHE (2015-3722/001-001)” номли лойиҳасини бажариш доирасида фойдаланилган (Низомий номидаги Тошкент Давлат Педагогика университетининг 2021 йил 6 декабрдаги 02-07-3946/04-сон далолатномаси). Натижада, инглиз тили дарсларида 5-6-синф ўқувчиларининг лексик компетенциясини А2 даражада эгалланишига эришилган;
инглиз тили лексикасини статик даражаси продуктивлигига эришиш алгоритми танлаш, тақсимлаш, таснифлаш ва тақдимот босқичларининг методик типологиясини лингвометодик ёндашув билан қайта алоқага киришув даражаси барқарорлигини белгилаш орқали  такомиллаштиришни таъминловчи дидактик материалларнинг мазмуни ҳамда улардан фойдаланиш методикасига доир тавсиялардан 2021-2022-ўқув йилида яратилган умумтаълим мактабларининг 5-,6-синф дарслик ва ўқитувчи методик қўлланмаларини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги хузуридаги республика таълим марказининг 2021 йил 7 декабр 01/11-02/02-1700-сон маълумотномаси). Натижада, инглиз тили дарсларида ўқувчиларнинг лексик компетенциясини ривожлантиришнинг самарадорлиги таъминланган;
ўқувчиларнинг инглиз тилида лексик компетенциясини ривожлантириш моделининг амалий компоненти тақдимот, машқ ва нутқда қўллаш каби босқичларнинг арттерапия, ҳаракатли, дидактик, ролли, имитацион ўйин технологиялари билан интернал интеграциясини таъминлаш асосида такомиллаштирилган ва ўқувчиларнинг инглиз тилида лексик компетенциясини ривожлантиришда юзага келадиган тилга оид ва тиллараро маъновий, вазифавий ва шаклий қийинчиликларнинг олдини олишнинг методик тузилмаси коммуникатив ва компетенциявий ёндашувларнинг идентивлигига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга доир тавсияларидан 5-6-синф ўқувчиларининг инглиз тилида фанини ўқитишнинг узвийлигини таъминлаш тизимини ишлаб чиқиш ҳамда педагогик жиҳатдан асослашга доир тавсиялардан ЮНИСЕФнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси билан ҳамкорликда “Умумий ўрта таълим сифатини ошириш дастури” доирасида амалга оширилган 2019 йил 10 декабрда тасдиқланган 591-сон “Умумий ўрта таълимнинг миллий ўқув дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги хузуридаги республика таълим марказининг 2021 йил 7 декабр 01/11-02/02-1700-сон маълумотномаси). Натижада, инглиз тили дарсларида ўқувчиларнинг лексик компетенциясини ривожлантиришнинг самарадорлиги таъминланган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish