Каюмова Мехринисо Мирахматовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи: “Ҳалдун Танер драмаларининг поэтикаси (50-60 йиллар мисолида)”, 10.00.05 – Осиё ва Африка халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/Fil2089.
Илмий раҳбар: Кенжаева Пошшажон Умидовна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик университети, DSc.03/30.2019.Fil/Таr.21.01.
Расмий оппонентлар: Тўхлиев Боқижон, филология фанлари доктори, профессор; Тилавов Абдумурод Холмуратович, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ҳалдун Танер драмаларининг поэтикаси, хусусан, драмаларида ғоявий-эстетик мазмун ва характерлараро конфликтнинг ҳаётийлиги, рамзийликнинг кўп оҳангли ифодаси, бадиий тил ва услуб масалаларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Ҳалдун Танер драмаларида ғоявий-эстетик мазмуннинг ҳаётийлиги воқеа-ҳодисалар жараёнида кечаётган жой, вақт, саҳнадаги ҳолат ва қаҳрамонлар руҳиятининг ҳаракати асосан кабаре театри намуналари мисолида исботланган;
Ҳалдун Танер характерлараро конфликтлар воситасида ўз даврининг бир-бирига қарама-қарши одамлар ҳаётини драмаларининг сюжетида акс эттирганлиги, шунингдек, ўша давр нуқтаи назаридан шиддат билан кечаётган ички курашлар ва зиддиятлар асарлари учун асос бўлганлиги очиб берилган; 
драматург драмаларида рамзийликнинг кўпоҳангли ифодаси ҳаётнинг фалсафий моҳиятини, мушоҳадаталаб маъноларини бадиий кашф этишда, қаҳрамоннинг мураккаб ва бетакрор руҳий дунёсини ёритишда, шу билан бирга воқеликнинг баъзида драматик, баъзида комик жиҳатларини танқидий руҳда талқин қилишда муҳим восита бўлганлиги далилланган; 
Ҳалдун Танер асарларида соддаликни сақлаб, қаҳрамонларни ўз даврининг тилига яқин, тушунарли сўзлатиш орқали, драмада сўз қўллаш меъёрига амал қилганлиги, ваҳоланки,  Европа маданиятининг тарғиботчиси сифатида ҳам француз, немис, инглиз тилидаги сўзлардан кенг кўламда фойдаланганлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳалдун Танер драмаларининг поэтикаси масалалари бўйича олиб борилган тадқиқотнинг илмий натижалари асосида:
замонавий турк драматургиясининг шаклланиш омиллари, Ҳалдун Танер драматургияси, унинг “Кешанлик Али достони” драмасининг ўзбек тилига таржимаси орқали асарнинг услуби ва тилига оид хулосаларидан “Турк тили” (2-қисм) дарслигининг “Турк драматургияси” ҳамда “Ҳалдун Танер драматургияси” бобларини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 25 декабрдаги 538-сон буйруғи). Натижада, тадқиқот материаллари замонавий турк адабиётшунослигининг долзарб муаммолари ва таҳлил методларини батафсилроқ ўрганишга замин яратган;
замонавий турк драматургиясининг илк даври бўлган Танзимотдан Жумҳурият давригача бўлган ривожланиш ва шаклланишига оид хулосалардан “Турк адабиёти” (3-қисм) дарслигининг 2-бобини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 25 декабрдаги 538-сон буйруғи). Илмий натижанинг амалиётга тадбиқ этилиши асносида замонавий турк драматургиясининг тадрижий ривожи жараёнлари аниқланган;
Турк драматургияси тараққиётининг сўнгги даври жараёнлари ва йирик драматург Ҳалдун Танернинг ижоди, драматик асарларининг ўзига хос хусусиятлари, унинг услуби ва бадиий маҳоратини тадқиқ қилишга бағишланган таҳлилий фикрлари ва назарий хулосаларидан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг “O‘zbekiston” телерадиоканали ДУК муҳарририяти томонидан тайёрланган “Assalom, O‘zbekiston!” ҳамда “Ижод завқи” номли кўрсатувлари сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “O‘zbekiston” телерадиоканали ДУКнинг 2021 йил 23 декабрдаги 01-13-17-41-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг қўлланилиши адабиётшунослар ва ўзбек китобхонларига маълумот беришда, томошабинларни турк адабиёти намуналаридан баҳраманд этишда муҳим аҳамият касб этади.