Sayt test rejimida ishlamoqda

Раҳмонов Улуғбек Баҳодировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Инглиз тилидa эмоцияни ифодаловчи лексиканинг лексикографик ва контекстуал талқини”, 10.00.04 – Еврoпa, Aмерикa вa Aвстрaлия хaлқлaри тили вa aдaбиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.1.PhD/Fil667.
Илмий раҳбар: Маматов Абди Эшонқулович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/31.03.2021.Fil.76.05. 
Расмий оппонентлар: Хошимова Дилдора Мадаминовна, филология фанлари доктори, доцент; Ўсаров Иброҳим Кўрпашевич, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз тилида эмоцияни ифодаловчи лексик бирликларни ажратиб олиш, уларни лексикографик жиҳатларини очиб бериш ва контекстуал маъноларни аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
эмоционаллик ва экспрессивлик концептлари ўртасидаги модаллик, дикталлик, субъективлик, объективлик каби дифференциал, интеграциал  жиҳатлар диалектик бутунликда очиб берилган ҳамда инглиз тили луғат заҳираси таркибидаги мавжуд эмоционал бирликларнинг дефиницияси асосланган;
эмоционал лексик бирликларни изоҳли ва икки тилли луғатларда қайд этиш бўйича vulgar, familiar, insult каби белги-ишоралар қўйиш, эмоционал белги-ишоралардаги камчиликлар далилланган;
эмоционал лексиканинг суюш-эркалаш, ҳақорат, киноя-кесатиқ каби лексик-семантик гуруҳлар структурасидан эмоционал маъноларни ажратиш ва эмоционал сўзларни сўз туркумлари доирасида лексикографик талқин қилиш йўллари белгиланиб, эмоционал бирликларнинг от, сифат, феъл, равиш, ундов cўз  туркумлараро трансформацияси аниқланган;
бадиий асар матнида қаҳрамонларнинг кайфияти, руҳий ҳолати ва борлиққа бўлган муносабати, сўзларнинг эмоционал маъно жилоси, уларнинг матнда, луғатларда берилган маънолардан индивидуал ва субъектив  маъно касб этиш ҳолатлари исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз тилида эмоцияни ифодаловчи лексиканинг лексикографик ва контекстуал талқини бўйича олинган натижалар ва амалий таклифлар асосида: 
инглиз тилида “эмоционаллик” ва “экспрессивлик” маънолари ўртасидаги дифференционал ва интеграционал жиҳатлар очиб беришдаҳамда инглиз тили луғат заҳираси таркибидаги эмоционал бирликлардан лексик бирликларни ажратиб олиш борасидаги таҳлилий фикрлар ва назарий хулосалардан 2011-2014 йилларга мўлжалланган И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” инновацион лойиҳасида лингвистик ва коммуникатив қобилиятни оширишга қаратилган мультимедиа дастурларини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистoн Республикaси Oлий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 2 ноябрдaги 2766/30.02.11-сoн мaълумoтнoмaси). Натижада хорижий тиллар бўйича ўқув-услубий мажмуалар контексти эмоционал маъноларини ифодалаш материаллари билан таълим мазмуни бойитилган;
эмоционал лексик бирликларни изоҳли ва икки тилли луғатларда қайд этиш бўйича vulgar, familiar, insult каби белги-ишоралар қўйиш, эмоционал белги-ишоралардаги камчиликлар, эмоционал сўзлар маъно вариантларининг луғатларда акс эттиришда, эмоционал лексик бирликларнинг изоҳли ва икки тилли луғатларда ҳақорат, суюш-эркалаш каби лексик бирликларни акс эттиришдаги назарий қарашлардан Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус + дастурининг 2016-2018 йилларга мўлжалланган 561624-EPP-1-2015-UK-EPPKA2-CBHE-SP-ERASMUS+CBHE IMEP: “Ўзбекистонда олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” номли тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистoн Республикaси Oлий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 2 октябрдaги 2767/30.02.11-сoн мaълумoтнoмaси). Нaтижaда эмоционал тил бирликларнинг илмий талқинига оид қарашлар мукаммаллашган;
эмоционал лексиканинг суюш-эркалаш, ҳақорат, киноя-кесатиқ каби лексик-семантик гуруҳлар структурасидан эмоционал маъноларни ажратиш ва эмоционал сўзларни сўз туркумлари доирасида лексикографик талқин қилиш йўллари белгиланиб, эмоционал бирликларнинг от, сифат, феъл, равиш, ундов cўз  туркумлараро трансформацияси, контекстларда сўзларнинг турли эмоционал маъноларни англатиши ва уларнинг луғатларда берилган маънолардан фарқли томонларидан олинган маълумотлар ва хулосалардан 2020-2021 йилларда Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “O’zbekiston”телерадиоканалининг “Бедорлик”, “Ижод завқи”, “Таълим ва тараққиёт”, “Миллат ва маънавият” эшиттиришларининг сценарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2021 йил 12 октябрдаги 04-85-1609-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатувлар учун тайёрланган медиал материаллар мазмун жиҳатдан мукаммаллашган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish