Nabieva Umida Pulatdjanovnaning
doktorlik dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: «V va S surunkali virusli gepatitlarda autoimmun xolatlar shakllanishining immunopatogenetik xususiyatlari», 14.00.36 – allergologiya va immunologiya (tibbiyot fanlari).
Talabgorning ilmiy va ilmiy pedagogik faoliyat olib borishga layoqati bo‘yicha test sinovidan o‘tgani haqida ma’lumot: /tibbiyot fanlari nomzodi/.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: 30.09.2014/B2014.5.Tib529.
Ilmiy maslahatchining F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Ismailova Adolat Abduraximovna, tibbiyot fanlari doktori.
Dissertatsiya bajarilgan muassasalar nomi: Immunologiya instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Immunologiya instituti va Toshkent tibbiyot akademiyasi, 16.07.2013.Tib.16.01.
Rasmiy opponentlarning F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: S.B.Kalimoldaeva tibbiyot fanlari doktori; S.Babaxodjaev tibbiyot fanlari doktori, professor; L.N.Tuychiev tibbiyot fanlari doktori, professor
Yetakchi tashkilot nomi: Rossiya Federal tibbiy-biologik agentligi «Immunologiya instituti» Davlat ilmiy markazi (Moskva).
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: surunkali V va S virusli gepatitli bemorlarda autoimmun o‘zgarishlar shakllanishi va rivojlanishi immunopatogenetik mexanizmlarini aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ilk bor surunkali V va S virusli gepatitli bemorlarda tizimli va to‘qimali autoimmun xolatlari uchrashi aniqlangan;
virusemiyada organizmning ichki a’zolariga to‘qimali autoimmunizatsiya xolatining yuqori darajasi aniqlangan;
umumiy hujayraviy immunotanqislikda sitotoksik lifotsitlar va V-hujayralar tomonidan giperergik reaksiya aniqlangan;
immunokompetent xujayralarni apoptotik o‘limi pasayishida virusga qarshi himoya omillari va limfotsitlarning erta faollashuvi tasdiqlangan;
ilk bor SVG bemorlarda autoimmunizatsiya jarayoni va immunitetning gumoral, hujayraviy va nomaxsus bo‘g‘inlari orasida sezilarli o‘zaro munosabatlari aniqlangan;
autoimmunizatsiya rivojlanishida virusga qarshi (IFN-α) va regulyator (IL-10) sitokinlarni miqdorini pasayishi fonida yallig‘lanishga xos sitokinlarning (IL-6, FNO-α, IFN-γ) ishonarli ortishi aniqlangan;
SVG bemorlarda autoimmun o‘zgarishlarni aniqlash uchun kompleks algoritm ishlab chiqilgan va immunologik tashxislash mezonlari aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: surunkali V va S virusli gepatitlardagi autoimmun o‘zgarishlarni shakllanishini immunopatogenetik aspektlari bo‘yicha tadqiqot natijalari sog‘liqni saqlash amaliyotiga, jumladan, 1-yuqumli kasalliklar shifoxonasi, O‘zREMYuK klinikasi, Immunologiya institutini klinik bo‘limi va «Immunogen-test» Ilmiy-diagnostik markazni amaliyotiga tadbiq qilingan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2016 yil 18 maydagi 8D-3/60-son ma’lumotnomasi). Joriy qilingan natijalar ushbu patologiya bilan kasallangan bemorlarni ijtimoiy adaptatsiyasi va hayot tarzi sifatini oshirgan, o‘tkazilayotgan terapevtik muolajalarni samaradorligini 28% oshirgan xamda surunkali virusli gepatitlarda autoimmun o‘zgarishlar tashhisini takomillashtirib, statsionarda davolanishga ajratiladigan davlat byudjet mablag‘larini 30%ga iqtisod qilish imkonini yaratgan.