Юнусова Гулноза Яркиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Отосклерозни комплекс даволашда дифференциал ёндашув», 14.00.04–Оториноларингология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Tib462.
Илмий раҳбар: Арифов Сайфутдин Саидазимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент врачлар малакасини ошириш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.28.12.2017.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Чернушевич Игорь Иванович, тиббиёт фанлари доктори (Россия Федерацияси); Шайхова Холида Эркиновна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Украина Миллий тиббиёт фанлари академияси Профессор А.И.Коломийченко номидаги Отоларингология институти.
Диссертация йўналиши: илмий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: эшитиш аъзоси турли бўлимларининг функционал ҳолатини ҳисобга олган ҳолда, унинг марказий қисмига таъсир қилувчи дори воисталарини дифференциал қўллаш йўли билан отосклерознинг комплекс давосини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор отосклерозда эшитиш анализаторининг марказий қисмида ривожланадиган функционал ўзгаришлар мавжудлиги ва уларнинг келиб чиқишида нейросинаптик ўтказувчанликнинг секинлашуви етакчи ўрин тутганлиги аниқланган;
отосклероз аниқланган беморларда эшитиш анализаторининг марказий қисмида ривожланадиган функционал ўзгаришларнинг кўрсаткичлари касалликнинг давомийлиги ва эшитиш заифлашувининг даражаси билан бевосита боғлиқлиги аниқланган;
отосклероз касаллигида сенсоневрал компонентнинг зарарланиши қисқа-латентли чақирилган эшитув потенциаллари чўққилари латентлигининг ва чўққилариаро интервалларнинг узайиши ҳамда узун-латентли чақирилган эшитув потенциаллари латентлигининг узайиши ва амплитудасининг кичрайиши билан намоён бўлиши аниқланган;
беморларда нутқни англаш фоизининг пасайганлик даражаси билан чақирилган қисқа ва узоқ латентли эшитув потенциаллари кўрсаткичлари орасида ўзаро боғлиқлик мавжудлиги аниқланган;
тимпанал ва аралаш шаклдаги отосклероз аниқланган беморлардаги марказий эшитиш бузилишлари жарроҳлик амалиётидан сўнг марказий холиномиметик таъсирга эга бўлган дори воситаларини қўллаш замирида тикланиш имкониятига эга эканлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Клиник ва аудиологик тадқиқотлар асосида отосклерозни ташхислаш ва комплекс даволашни баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Отосклерозни жарроҳликдан кейинги даврда медикаментоз давосини оптималлаштириш” услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 17 сентябрдаги 8н-р/354-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома отосклерозда жарроҳликдан кейин нутқни англаш қобилиятини тиклаш учун марказий холиномиметик таъсирга эга бўлган дори воситаларини қўллаш даволаш самарадорлигини ошириш ва даволаш курси давомийлигини қисқартириш имконини берган;
“Отосклерозни комплекс диагностикаси алгоритми” услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигинининг 2019 йил 11 октябрдаги 8н-р/407-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома отосклероз аниқланган беморларни эрта ташхислашни амалга ошириш, эшитув анализаторининг марказий қисмлари функционал ҳолатини баҳолаш ва даволаш режасини тузиш имконини берган.