Шиченко Олга Александровнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Носпецифик интерстициал зотилжамнинг клиник-иммунологик предикторлари ва уларни касалликнинг ривожланишидаги роли» мавзусидаги 14.00.05 – Ички касалликлар (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Tib1325.
Илмий рахбар: Шодикулова Гуландом Зикрияевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/30.12.2019.Tib.102.01. 
Расмий оппонентлар: Ташкенбаева Элеонора Негматовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Рахимова Дилором Алимовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: носпецифик интерстициал пневмониянинг ривожланишида клиник-иммунологик биомаркерларнинг аҳамиятини баҳолаш орқали касалликни ўз вақтида аниқлаш усулларини такомиллаштириш, касаллик кечишининг оғирлигини ва асоратлар ривожланиш хавфини олдиндан башорат қилишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
носпецифик интерстициал пневмония ривожланиши ва кечишида SP-A ва SP-D зардоб сурфактант оқсилларининг роли асосланган ҳамда уларнинг клиник, рентгенологик ва лаборатор кўрсаткичлари билан корреляцион боғлиқлиги аниқланган;
носпецифик интерстициал пневмонияда сурфактант оқсилларнинг тавсия этилган меъёрий кўрсаткичлардан юқори бўлиши интерстициал  яллиғланишнинг авж олишида ва интерстициал фиброз ривожланишида прогностик аҳамиятга эга эканлиги исботланган;
илк бор қон плазмасида сурфактант оқсиллар миқдорининг ортиши носпецифик интерстициал пневмония ривожланишининг эрта прогностик маркери эканлиги ва прогнозлаш мезони сифатида қўлланилиши зарурлиги асосланган;
носпецифик интерстициал пневмония билан оғриган беморларда фенотипга қараб глюкокортикостероидлар, цитостатиклар ёки антифиброз препаратларни индивидуал танлаш оркали касалликни олиб бориш хамда прогнозлаш тактикаси  такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Носпецифик интерстициал зотилжамнинг клиник-иммунологик предикторлари ва уларни касалликнинг ривожланишидаги роли бўйича олинган илмий натижалар Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 07 октябр 26\43-сонли хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: носпецифик интерстициал пневмония ривожланиши ва кечишида SP-A ва SP-D зардоб сурфактант оқсилларининг роли асосланган ҳамда уларнинг клиник, рентгенологик ва лаборатор кўрсаткичлари билан корреляцион боғлиқлиги аниқланганлиги Самарқанд давлат тиббиёт университети илмий кенгашининг 2025 йил 25 июндаги 11-сони билан тасдиқланган “Носпецифик интерстициал  пневмония ривожланишида иммунологик предикторларнинг роли” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарканд шаҳар соғлиқни сақлаш бўлими марказий шифохонасига 2025 йил 26 сентябрдаги 5274-7-107-ТВ\2025-сонли буйруғи билан, Республика иқтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Самарқанд вилояти минтақавий филиали 2025 йил 20 сентябрдаги 123а-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 07 октябрь 26\43-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: Тавсия этилган мультидисциплинар консенсусни қўллаш носпецифик интерстициал пневмонияда клиник диагностикасининг олтин стандарти эканлиги яна бир марта исботланди, ҳамда касаллик ривожланишида юқори аниқликдаги компьютер томография маълумотларини баҳолаш эрта диагностик маркер эканлиги аниқланди.  Иқтисодий самарадорлиги: беморларда касалликни эрта аниқлаш ва қўшимча текширишлар учун харажатларни камайтириш, бошқа қиммат диагностика муолажаларига бўлган эҳтиёжни камайтириш билан ифодаланади. Стационарда ётоқ кунини 2 кунга қисқариши хисобига битта бемор учун 440000 сўм иқтисод қилинган.
иккинчи илмий янгилик: носпецифик интерстициал пневмонияда сурфактант оқсилларнинг тавсия этилган меъёрий кўрсаткичлардан юқори бўлиши интерстициал яллиғланишнинг авж олишида ва интерстициал фиброз ривожланишида прогностик аҳамиятга эга эканлиги исботланганлиги Самарқанд давлат тиббиёт университети илмий кенгашининг 2025 йил 25 июндаги 11-сони билан тасдиқланган “Носпецифик интерстициал пневмония ривожланишида иммунологик предикторларнинг роли” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарқанд шаҳар соғлиқни сақлаш бўлими марказий шифохонасига 2025 йил 26 сентябрдаги 5274-7-107-ТВ\2025-сонли буйруғи билан, Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Самарқанд вилояти минтақавий филиали 2025 йил 20 сентябрдаги 123а-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 07 октябрь 26\43-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: Носпецифик интерстициал пневмония (НСИП) ривожланиши ва кечишини башоратлашда SP-A ва SP-D сурфактант оқсиллар кўрсаткичлари ошишининг прогностик роли ўрганилди. Иқтисодий самарадорлиги: қўшимча тадқиқотлар учун харажатларни ҳамда бошқа қиммат диагностика муолажаларига бўлган эҳтиёжни камайтириш билан ифодаланади ва пулмонология бўлимида ҳар бир беморнинг бир кунлик даволанишига давлат томонидан сарфланган маблағ 200 750 сўм тежалади.
учинчи илмий янгилик: илк бор қон плазмасида сурфактант оқсиллар миқдорининг ортиши носпецифик интерстициал  пневмония ривожланишининг эрта прогностик маркери эканлиги ва прогнозлаш мезони сифатида қўлланилиши зарурлиги асосланганлиги Самарқанд давлат тиббиёт университети илмий кенгашининг 2025 йил 25 июндаги 11-сони билан тасдиқланган “Носпецифик интерстициал пневмония ривожланишида иммунологик предикторларнинг роли” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарқанд шаҳар соғлиқни сақлаш бўлими марказий шифохонасига 2025 йил 26 сентябрдаги 5274-7-107-ТВ\2025-сонли буйруғи билан, Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Самарқанд вилояти минтақавий филиали 2025 йил 20 сентябрдаги 123а-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 07 октябрь 26\43-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: НСИП билан оғриган беморларда касаллик ривожланишининг хавф омилларини стратификацияси, касалликнинг оғир кечишини ва асоратлар ривожланиши мумкинлигини ўз вақтида башорат қилиш имконини берган. Шунинг учун SP-A ва SP-D серологик кўрсаткичлари комплекс, динамик текширувга киритилиши тавсия этилган. Иқтисодий самарадорлиги: тавсия этилган текшириш усулни амалиётга жорий этилиши НСИП билан оғриган беморларда касалликларда қиммат муолажаларга бўлган эҳтиёжни камайтиради  ва шулар ҳисобига давлат томонидан сарфланган маблағлар иқтисод қилинади.
тўртинчи илмий янгилик: носпецифик интерстициал пневмония билан оғриган беморларда фенотипга қараб касалликни олиб бориш ва прогнозлаш тактикаси такомиллаштирилганлиги Самарқанд давлат тиббиёт университети илмий кенгашининг 2025 йил 25 июндаги 11-сони билан тасдиқланган “Носпесифик интерстициал пневмония билан оғриган беморларнинг клиник тавсифи” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарқанд шаҳар соғлиқни сақлаш бўлими марказий шифохонасига 2025 йил 26 сентябрдаги 5274-7-107-ТВ\2025-сонли буйруғи билан, Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Самарқанд вилояти минтақавий филиали 2025 йил 20 сентябрдаги 123а-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 07 октябрь 26\43-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: НСИП билан оғриган беморларда касаллик ривожланиш хавфи аниқланди ва кечишини башорат қилиш мезонлари такомиллаштирилди. НСИП билан касалланган беморлар учун  ишлаб чиқилган алгоритм фенотипга боғлиқ ҳолда беморларни даволашга дифференциал ёндашиш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: Олинган натижаларнинг тиббиёт амалиётига жорий қилиниши носпецифик интерстициал пневмония билан касалланган беморларда асоратлар сонини 1,5 баробарга камайганлиги, ҳамда касалликнинг прогнозини яхшилашга, ҳаёт сифатини оширишга ёрдам беради ва шулар хисобига давлат томонидан сарфланган маблағлар иқтисод қилинади.

Yangiliklarga obuna bo‘lish