Мирзаев Акбаржон Бахром ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Коронавирусдан кейинги сон бошчасини асептик некрозини эрта даврда хирургик даволашни такомиллаштириш», 14.00.44 – Рақамли тиббиёт, 14.00.22 – Травматология ва ортопедия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.PhD/Tib3394.
Илмий раҳбар: Асилова Саодат Убаевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент Кимё ҳалқаро университети ҳузуридаги PhD.03/28.08.2024.Tib.l33.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Юсупов Жамбул Русланович, физика-математика фанлари доктори; Хамраев Фарход Шарапович, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Абу Али ибн Сино номидаги Тожикистон давлат тиббиёт университети (Тожикистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: сон суяги бошчасининг Covid-19 дан кейинги асептик некрозини эрта босқичларда рақамлаштириш модели асосида башоратлаш орқали ташхислаш ва даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор сон суяги бошчаси мавжуд рентгенологик (Launshtein ва Dunn) ташхислаш усулига кўра, чаноқ-сон бўғимини 900-букиш ва 450-ташқи ротация проекцияси билан такомиллаштирилиб, медулляр ёки ғоваксимон-кортикал некроз ҳажми ҳамда локализациясини холисона ўлчаш имконини бериши исботланган;
сон суяги бошчасини тромбоцитлар билан бойитилган аутоплазма (PRP), стромал-васкуляр фракция (SVF), қизил суяк илиги концентрати (BМАC) ва селектив биологик синтез (BIOSscrew) усулларини илк бор комплекс қўллаш негизида каминвазив декомпрессия қилинишининг суяк тўқималари регенерациясини кучайиши, сон суяги бошида некроз ҳолатини самарали камайтириши ва бўғим функционал фаолиятини яхшилаши исботланган;
сон суяги бошчаси постковид асептик некрози магнит-резонанс томографиясининг коронар ва кўндаланг кесмаларидаги кўрсаткичларни (некротик ўчоқнинг медулляр ёки ғоваксимон-кортикал тури, ўчоқнинг сон бошчаси апексига кўра типлари) комплекс баҳолаш асосида инновацион нейроалгоритм орқали HTML тилида некроз ўчоғи ҳажмини аниқлаш дастурий иловаси яратилиб, сон бошчаси декомпрессия амалиёти самарадорлигини юқори аниқлик билан рақамли форматда баҳолаши исботланган;
илк бор HTML, CSS ва JavaScript асосида ишловчи постковид аваскуляр некрози клиник (касаллик даражаси, стероид қабул қилгани), радиологик (суяк кўмиги шиш, некроз типи) маълумотлари ва хавф омилларини (менопауза, чекиши ва қабул қилган алкогол миқдори) алгоритмик қайта ишлаш орқали чаноқ сон декомпрессия амалиётини башоратлаш WEB-иловаси ишлаб чиқилган ҳамда Kerboul бурчаги ва ARCO босқичи билан юқори корреляцияга эга (r=0,98 p<0,001) эканлиги, касаллик прогнозини автоматлаштириш негизида беморларга муқобил даво тактикасини танлаш самарадорлигини ошириши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Коронавирусдан кейинги сон бошчасининг асептик некрозини эрта даврда хирургик даволашни такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалари асосида:
биринчи илмий янгилик: илк бор сон суяги бошчаси мавжуд рентгенологик (Launshtein ва Dunn) ташхислаш усулига кўра, чаноқ-сон бўғимини 900-букиш ва 450-ташқи ротация проекцияси билан такомиллаштирилиб, медулляр ёки ғоваксимон-кортикал некроз ҳажми ҳамда локализациясини холисона ўлчаш имконини бериши исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 21 июнда 06-24/328-т -сон билан тасдиқланган «Сон суяги бошчасининг ковиддан кейинги асептик некрозини эрта босқичларда жарроҳлик йўли билан даволаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлда 06/40-сон хулосаси берилган. Мазкур таклиф Хоразм вилояти ногиронларни протезлаш реабилитация маркази бўйича 07.11.2024 йилдаги 01/911-сон ҳамда Республика ихтисослаштирилган травматология ва ортопедия илмий-амалий тиббиёт марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 06.06.2024 йилдаги 76-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: ковиддан кейинги асептик некрознинг кам инвазив тадбиқ этилган усул орқали жарроҳлик амалиётидан кейинги асоратларни камайтириш ва беморларнинг функсионал натижаларини яхшилаш, ногиронликни камайтириш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 25928995 сўм бюджет маблағлари таклиф этилган рентген ташхислаш усули ва каминвазив жарроҳлик амалиёти ковиддан кейинги асептик некроз билан касалланган беморларни эрта аниқлаш ва йирик жарроҳлик аралашувлардан қочиш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: сон суяги бошчасини тромбоцитлар билан бойитилган аутоплазма (PRP), стромал-васкуляр фракция (SVF), қизил суяк илиги концентрати (BМАC) ва селектив биологик синтез (BIOSscrew) усулларини илк бор комплекс қўллаш негизида каминвазив декомпрессия қилинишининг суяк тўқималари регенерациясини кучайиши, сон суяги бошида некроз ҳолатини самарали камайтириши ва бўғим функционал фаолиятини яхшилаши исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 21 июнда 06-24/328-т -сон билан тасдиқланган «Сон суяги бошчасининг ковиддан кейинги асептик некрозини эрта босқичларда жарроҳлик йўли билан даволаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлда 06/40-сон хулосаси берилган. Мазкур таклиф Хоразм вилояти ногиронларни протезлаш реабилитация маркази бўйича 07.11.2024 йилдаги 01/911-сон ҳамда Республика ихтисослаштирилган травматология ва ортопедия илмий-амалий тиббиёт марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 06.06.2024 йилдаги 76-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: ковиддан кейинги асептик некрознинг кам инвазив тадбиқ этилган усул орқали жарроҳлик амалиётидан кейинги асоратларни камайтириш ва беморларнинг функсионал натижаларини яхшилаш, ногиронликни камайтириш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 25928995 сўм бюджет маблағлари таклиф этилган рентген ташхислаш усули ва каминвазив жарроҳлик амалиёти ковиддан кейинги асептик некроз билан касалланган беморларни эрта аниқлаш ва йирик жарроҳлик аралашувлардан қочиш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: сон суяги бошчаси постковид асептик некрози магнит-резонанс томографиясининг коронар ва кўндаланг кесмаларидаги кўрсаткичларни (некротик ўчоқнинг медулляр ёки ғоваксимон-кортикал тури, ўчоқнинг сон бошчаси апексига кўра типлари) комплекс баҳолаш асосида инновацион нейроалгоритм орқали HTML тилида некроз ўчоғи ҳажмини аниқлаш дастурий иловаси яратилиб, сон бошчаси декомпрессия амалиёти самарадорлигини юқори аниқлик билан рақамли форматда баҳолаши исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 21 июнда 06-24/328-т-сон билан тасдиқланган «Сон суяги бошчасининг ковиддан кейинги асептик некрозини эрта босқичларда жарроҳлик йўли билан даволаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган ҳамда «Чаноқ сон бўғими асептик некрозини эрта босқичда рентген ташҳислаш усули» номида фойдали модел патенти олинган (№ FAP 2454, 03.04.2024). Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлда 06/40-сон хулосаси берилган. Мазкур таклиф Хоразм вилояти ногиронларни протезлаш реабилитация маркази бўйича 07.11.2024 йилдаги 01/911-сон ҳамда Республика ихтисослаштирилган травматология ва ортопедия илмий-амалий тиббиёт марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 06.06.2024 йилдаги 76-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: ковиддан кейинги асептик некрознинг кам инвазив тадбиқ этилган усул орқали жарроҳлик амалиётидан кейинги асоратларни камайтириш ва беморларнинг функсионал натижаларини яхшилаш, ногиронликни камайтириш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 25928995 сўм бюджет маблағлари таклиф этилган рентген ташхислаш усули ва каминвазив жарроҳлик амалиёти ковиддан кейинги асептик некроз билан касалланган беморларни эрта аниқлаш ва йирик жарроҳлик аралашувлардан қочиш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: илк бор HTML, CSS ва JavaScript асосида ишловчи постковид аваскуляр некрози клиник (касаллик даражаси, стероид қабул қилгани), радиологик (суяк кўмиги шиш, некроз типи) маълумотлари ва хавф омилларини (менопауза, чекиши ва қабул қилган алкогол миқдори) алгоритмик қайта ишлаш орқали чаноқ сон декомпрессия амалиётини башоратлаш WEB-иловаси ишлаб чиқилган ҳамда Kerboul бурчаги ва ARCO босқичи билан юқори корреляцияга эга (r=0,98 p<0,001) эканлиги, касаллик прогнозини автоматлаштириш негизида беморларга муқобил даво тактикасини танлаш самарадорлигини ошириши исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 21 июнда 06-24/328-т -сон билан тасдиқланган «Сон суяги бошчасининг ковиддан кейинги асептик некрозини эрта босқичларда жарроҳлик йўли билан даволаш усули» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлда 06/40-сон хулосаси берилган. Мазкур таклиф Хоразм вилояти ногиронларни протезлаш реабилитация маркази бўйича 07.11.2024 йилдаги 01/911-сон ҳамда Республика ихтисослаштирилган травматология ва ортопедия илмий-амалий тиббиёт марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 06.06.2024 йилдаги 76-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: ковиддан кейинги асептик некрознинг кам инвазив тадбиқ этилган усул орқали жарроҳлик амалиётидан кейинги асоратларни камайтириш ва беморларнинг функсионал натижаларини яхшилаш, ногиронликни камайтириш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида даволаш учун сарфланадиган 25928995 сўм бюджет маблағлари таклиф этилган рентген ташхислаш усули ва каминвазив жарроҳлик амалиёти ковиддан кейинги асептик некроз билан касалланган беморларни эрта аниқлаш ва йирик жарроҳлик аралашувлардан қочиш натижасида иқтисод қилинади.