Ғаниева Наргиза Одилжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Ўсмирларда шахсий салоҳият намоён бўлишининг психологик хусусиятлари (ўқув фаолияти мисолида)”, 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/P744.
Илмий раҳбар: Байкунусова Гулмира Юлдибаевна, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Абдурасулов Рустам Абдураимович, психология фанлари доктори, профессор; Убайдуллаев Нуриддин Тоҳирович психология фанлари доктори (PhD)
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: ўсмирларда шахсий салоҳият намоён бўлишининг психологик хусусиятлари ўрганиш асосида ўқув фаолиятида ички салоҳиятни намоён қилиш бўйича амалий тавсийалар ишлаб сҳиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўсмирлар шахсий салоҳиятининг онтогенетик тараққиётда дифференциацияланиши мураккаб вазиятларда шахс ички психологик ресурслари, ижтимоий мослашув имкониятлари ва келажакдаги касбий интеграциясини белгиловчи детерминантларнинг ёш хусусиятларига боғлиқ намоён бўлишига кўра ўқувчидаги интеллектуал, коммуникатив кўникмаларни ирода кучи локализацияси таъсирида намоён бўлишига боғлиқ эканлиги далилланган.
педагогик жараёнда ўсмирлар шахсий салоҳиятини намоён бўлишига кўра ўқувчиларда ижтимоий-персептив фаоллик, “Мен-консепсияси”нинг дифференциал структураси, мотивацион йўналганлик ва когнитив-интеллектуал имкониятларнинг ихтисослаштирилган таълим шароитида функсионал уйғунлашуви туфайли ички субектив потенсиалнинг юқори даражада актуализация қилиниши “ўқувчи позицияси”ни муваффақиятга интилиш мотивларига уйғун намоён бўлиши билан боғлиқ эканлиги далилланган.
шахсий салоҳиятга таъсир этувчи психологик омилларни ёшга оид жиҳатларига кўра ўзини англаш, ижодий ориентация, иродавий самарадорлик, касбий йўналганлик ва ижтимоий фаолликнинг конструктуал ўзаро боғлиқлигини баҳолашга асосланиб ўсмирлардаги ички ресурсларнинг индивидуал субектив релефи шахс идеалларини барқарорлашуви орқали дифференциал намоён бўлиши аниқланган.
ўсмирларнинг шахсий салоҳиятини ривожлантиришда шахсий рағбат, шахсий идентификация, ўзини регуляция қилиш, иродавий назорат ва креатив тафаккур каби асосий компонентларни босқичма-босқич фаоллаштириш муҳимлигига кўра шахсий ресурсларни интроспектив хусусиятлар орқали субектив локус назоратнинг фаоллашувига боғлиқ активлаштириш зарурлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўсмирларда шахсий салоҳият намоён бўлишининг психологик хусусиятлари (ўқув фаолияти мисолида) бўйича олинган илмий тадқиқот ишлари натижалари асосида:
ўсмирлар шахсий салоҳиятининг онтогенетик тараққиётда дифференциацияланиши мураккаб вазиятларда шахс ички психологик ресурслари, ижтимоий мослашув имкониятлари ва келажакдаги касбий интеграциясини белгиловчи детерминантларнинг ёш хусусиятларига боғлиқ намоён бўлишига кўра ўқувчидаги интеллектуал, коммуникатив кўникмаларни ирода кучи локализацияси таъсирида намоён бўлишига боғлиқ эканлиги далилланган таклифлар Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23 – августдаги РМ – 436 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Диффиренсиал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий Марказининг 2025-йил 20 – августдаги РМ – 436 а-сон маълумотномаси). Натижада ўсмирларда шахсий салоҳият ривожланишиниг йош ва жинсга оид хусусийатини тадқиқ етиш имконияти яратилган.
педагогик жараёнда ўсмирлар шахсий салоҳиятини намоён бўлишига кўра ўқувчиларда ижтимоий-персептив фаоллик, “Мен-консепсияси”нинг дифференциал структураси, мотивацион йўналганлик ва когнитив-интеллектуал имкониятларнинг ихтисослаштирилган таълим шароитида функсионал уйғунлашуви туфайли ички субектив потенсиалнинг юқори даражада актуализация қилиниши “ўқувчи позицияси”ни муваффақиятга интилиш мотивларига уйғун намоён бўлиши билан боғлиқ эканлиги далилланган таклифлар Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23 – августдаги РМ – 436 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Диффиренсиал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий Марказининг 2025-йил 20 – августдаги РМ – 436 а-сон маълумотномаси). Натижада ўсмирларда шахсий салоҳият таълим шароитида ривожланиш хусусийатлари аниқлаштирилган.
шахсий салоҳиятга таъсир этувчи психологик омилларни ёшга оид жиҳатларига кўра ўзини англаш, ижодий ориентация, иродавий самарадорлик, касбий йўналганлик ва ижтимоий фаолликнинг конструктуал ўзаро боғлиқлигини баҳолашга асосланиб ўсмирлардаги ички ресурсларнинг индивидуал субектив релефи шахс идеалларини барқарорлашуви орқали дифференциал намоён бўлиши аниқланган таклифлар Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23 – августдаги РМ – 436 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Диффиренсиал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий Марказининг 2025-йил 20 – августдаги РМ – 436 а-сон маълумотномаси). Натижада ўсмирларда шахсий салоҳият ривожланишига таъсир етувсҳи рсихологик омиллар ва уларнинг таъсир хусусийатлари аниқланган.
ўсмирларнинг шахсий салоҳиятини ривожлантиришда шахсий рағбат, шахсий идентификация, ўзини регуляция қилиш, иродавий назорат ва креатив тафаккур каби асосий компонентларни босқичма-босқич фаоллаштириш муҳимлигига кўра шахсий ресурсларни интроспектив хусусиятлар орқали субектив локус назоратнинг фаоллашувига боғлиқ активлаштириш зарурлиги далилланган таклифлар Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23 – августдаги РМ – 436 сон буйруғи билан “Онтогенез психологияси. Диффиренсиал психология” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий редагогика университети ҳузуридаги Рсихологийа ўқув-илмий Марказининг 2025-йил 20 – августдаги РМ – 436 а-сон маълумотномаси). Натижада ўсмирларда шахсий салоҳиятини ривожлантиришга мўлжалланган рсихологик тренинглар ишлаб сҳиқилган.