Азимова Феруза Хужамкуловнанинг
педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Нефт-газ саноатига оид терминларни ўқитишда талабаларнинг стратегик компетенсиясини ривожлантириш”, 13.00.02– Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (Инглиз тили),(педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Ped4955
Илмий раҳбар: Кулматов Бахром Гулямович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, PhD.03/07.06.2024.Ped.27.02
Расмий оппонентлар: Сабирова Гулноза Садиковна, педагогика фанлари доктори (DSc), доцент; Ашуров Алишер Абдимавланович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади нефт-газ саноатига оид терминларни ўқитишда талабаларнинг стратегик комретенсийасини ривожлантиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нефт-газ саноатига оид терминларнинг контекстуал ва умумистеъмол қўлланилишдаги фарқли хусусиятларини таснифлаш мезонларига таянадиган типология, тил материалини онгли танлаш ва мақсадли қайта ишлаш жараёнида фаоллашувчи психолингвистик механизмларни компетенсиявий-интегратив семасиологик ташкилот доирасида алгоритмик ва мантиқий асосда семантик репрезентация қилиш орқали такомиллаштирилган;
нефт-газ саноатига оид аутентик материаллар асосида яратилган ўқитиш стратегиялари модули, нутқ фаолияти турларига асосланган ўқитиш методикасини компетенсиявий ташкил этиш ҳамда прагматик мақсадни онгли шакллантиришга хизмат қилувчи функсионал-семантик бирликлар иерархияси ва тил ҳамда тафаккурнинг интеграл шаклларини фаоллаштирувчи семантик конструксиялар асосида структуралаш орқали такомиллаштирилган;
аутентик материаллар асосида нефт-газ саноатига оид терминларнинг синтактик-деривацион хусусиятларини аниқлаш орқали, уларни ўқитиш жараёнида нутқий ниятни шакллантириш ва таҳлил қилиш механизмларининг функсионал уйғунлиги стратегик онгни фаоллаштиришга хизмат қилувчи лингвистик компетенсияни шакллантиришда амалий самарадорликка эга экани илмий жиҳатдан асослаб берилган;
талабаларнинг нутқий стратегиясини онгли режалаштиришга хизмат қилувчи вербал акс эттириш технологиясига, стратегик компетенсиянинг коммуникатив-функсионал моделининг метарефлектив бошқарув компонентини интеграция қилиш орқали, тил фаолиятини ички таҳлил этиш ва рефлектив мониторинг қилиш кўникмаларини шакллантиришга йўналтирилган дидактик тизим такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. нефт-газ саноатига оид терминларни ўқитишда талабаларнинг стратегик комретенсийасини ривожлантиришга оид олинган натижалар асосида;
нефт-газ саноатига оид терминларнинг контекстуал ва умумистеъмол қўлланилишдаги фарқли хусусиятларини таснифлаш мезонларига таянадиган типология, тил материалини онгли танлаш ва мақсадли қайта ишлаш жараёнида фаоллашувчи психолингвистик механизмларни компетенсиявий-интегратив семасиологик ташкилот доирасида алгоритмик ва мантиқий асосда семантик репрезентация қилиш орқали такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялардан “Енглиш фор оил анд газ индустрй” номли ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Ресрубликаси Олий таълим, фан ва инновацийалар вазирлигининг 2023 йил 27 мартдаги 68-сон маълумотномаси). Натижада, нефт-газ саноатига оид терминлар тирологийаси ишлаб чиқилган;
нефт-газ саноатига оид аутентик материаллар асосида яратилган ўқитиш стратегиялари модули, нутқ фаолияти турларига асосланган ўқитиш методикасини компетенсиявий ташкил этиш ҳамда прагматик мақсадни онгли шакллантиришга хизмат қилувчи функсионал-семантик бирликлар иерархияси ва тил ҳамда тафаккурнинг интеграл шаклларини фаоллаштирувчи семантик конструксиялар асосида структуралаш орқали такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялардан ОТ-А1-118-рақамли “Ўзбекистон Республикасида кўп қиррали маданий таълим муҳитида ўқитишнинг самарали усулларини ишлаб чиқиш ва амалиётга татбиқ этиш” мавзусудаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2023 йил 5 августдаги ИРД/23193-сон маълумотномаси). Натижада, ўқув стратегийалар нефт-газ саноати бўйича ишлаб чиқилган;
аутентик материаллар асосида нефт-газ саноатига оид терминларнинг синтактик-деривацион хусусиятларини аниқлаш орқали, уларни ўқитиш жараёнида нутқий ниятни шакллантириш ва таҳлил қилиш механизмларининг функсионал уйғунлиги стратегик онгни фаоллаштиришга хизмат қилувчи лингвистик компетенсияни шакллантиришда амалий самарадорликка эга экани илмий жиҳатдан асослаб беришга оид таклиф ва тавсиялардан 60721100-Нефт ва газни қайта ишлаш технологияси та'лим ё'налишининг "Хорижий тил(инглиз тили) фани о'қув дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган(О'збекистон Республикаси Олий та'лим,фан ва инновациялар вазирлиги олий та'лимни ривожлантириш тадқиқотлари маркази 2023-йил 28-ноябрдаги 02/02-01-170 сонли ма'лумотнома). Натижада, ўқув стратегийалар нефт-газ саноати бўйича ишлаб чиқилган.
талабаларнинг нутқий стратегиясини онгли режалаштиришга хизмат қилувчи вербал акс эттириш технологиясига, стратегик компетенсиянинг коммуникатив-функсионал моделининг метарефлектив бошқарув компонентини интеграция қилиш орқали, тил фаолиятини ички таҳлил этиш ва рефлектив мониторинг қилиш кўникмаларини шакллантиришга йўналтирилган дидактик тизим такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялардан ОТ-А1-118-рақамли “Ўзбекистон Республикасида кўп қиррали маданий таълим муҳитида ўқитишнинг самарали усулларини ишлаб чиқиш ва амалиётга татбиқ этиш” мавзусудаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2023 йил 5 августдаги ИРД/23193-сон маълумотномаси). Натижада, ўқув стратегийалар нефт-газ саноати бўйича ишлаб чиқилган;