Турсунов Чингиз Абдураимович
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Тукли уруғлик чигитни пневмо-механик саралаш машинасини такомиллаштириш ва дорилаш жараёнини тақдқиқ этиш” 05.02.03 – “Технологик машиналар. Роботлар, мехатроника ва робототехника тизимлари” ихтисослиги (техника фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.1.PhD/Т5352
Илмий раҳбар: Джамолов Рустам Камолидинович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат муҳандислик ва агротехнологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Термиз давлат муҳандислик ва агротехнологиялар университети, PhD.03/28.08.2024.Т.181.02
Расмий оппонентлар: Билим ва малакаларни баҳолаш агентлиги Сурхондарё бўлими бошлиғи техника фанлари номзоди, доцент Каримов Ёқуб Зиёдуллаевич;
Наманган давлат техника университети, техника фанлари доктори, профессор Каюмов Абдул-малик Хамидович:
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади тукли уруғлик чигитнинг туклилик даражасини саралаш ва дорилаш жараёнига таъсирини ўрганиш билан пневмо-механик саралаш ускунасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тукли чигитни пневмо-механик саралаш ускунаси, чигит донадорлигини ошириш учун тишли дискли ростланувчи колосникли таъминлагич механизми ва чигитни тўрли юза тешикларидан ўтишини таъминловчи сидириш мосламалари билан такомиллаштирилган;
тукли чигитларни диск тиши сиртидаги илгариланма ҳаракати ҳамда дискнинг айланма ҳаракатини кинетик ва потенсиал энергиясини ҳисобга олган ҳолда иккинчи тартибли бир жинсли бўлмаган дифференциал тенгламасини аниқлаб, тенгламани бошланғич шартдан фойдаланиб, тиш узунлиги бўйича тукли чигитларнинг ҳаракат модели ишлаб чиқилган;
тукли чигитларни текислагичдан тушаётгандаги қисмидаги таъсирида пластинка α бурчакка бурилиши натижасидаги ҳаракат дифференциал тенгламасини тузиш билан тукли чигитларни текислагич сиртидаги ҳаракатини ифодаловчи тенгламаси ишлаб чиқилган;
тукли чигитни саралаш самарадорлигига таъсир этувчи асосий параметрлардан таъминлагич тишли дисклари тишини колосникдан чиқиш масофаси 9 мм, таъминлагич барабанининг айланишлар сони 47 айл/мин, ғалвир юзасида чигит қатламининг қалинлиги 13 ммни ташкил этиши кўп омилли регрессион моделлари асосида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Уруғлик чигитни пневмомеханик саралаш агрегатини такомиллаштириш бўйича олинган илмий ишлар натижалари асосида:
такомиллаштирилган пневмо-механик саралаш машинаси Сурхондарё вилояти "Сурхондарё бест сеедс" МЧЖдаги уруғлик чигит тайёрлаш цехида жорий қилинган. (“Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлиги” Қишлоқ хўжалиги билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 8-июл 05/04-04-357-сонли маълумотномаси). Натижада такомиллаштирилган пневмо-механик саралаш машинасида 1000 дона чигит массаси амалдагисидан 3,6 грамга ошди, чигитдаги ифлослик даражаси 0,4% га камайди ва сараланган чигитларни дорилашда унинг тўлиқлиги амалдагисидан 1,9-3,7 % гача ортган.