Тиллабаева Гулрух Соҳиббек қизининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Навоий ғазалларида қўлланилган кийим номларининг лекцик-семантик тадқиқи” 10.00.01-Ўзбек тили ихтисослиги бўйича.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.1.PhD/Fil5481.
Илмий раҳбар: Умарова Наргизахон Рустамовна, филология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.30.12.2019.Fil.05.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: филология фанлари доктори, профессор Йўлдашев Маъруфжон Муҳаммаджонович, иккинчи расмий оппонент сифатида филология фанлари доктори, профессор Норбаева Шукуржон Хайитбаевна
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация ёналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Навоий ғазалларида қўлланган либос номларининг лекcик-семантик хусусиятларини “Хазойин ул-маоний” девонидаги ғазаллар мисолида тадқиқ этиш орқали эски ўзбек тили босқичидаги лекcик парадигмаларнинг семантик тараққиётини ёритиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
навоийшуносликда шоир асарлари тили доирасида олиб борилган тадқиқотлар назарий жиҳатдан умумлаштирилиб, тадқиқот доирасидаги аҳамияти кўрсатилган; лекcик бирликларнинг тарихий тараққиёти масаласи, Ўрта Осиё халқлари ҳамда ўзбек либослари тарихи ёритилган;
шоир ғазалларида қўлланган кийим номлари доирасида сўзнинг тарихий-семантик тараққиёти далилланган; Навоий асарлари луғати асосида тўпланган “кийим” тушунча майдони (семантик майдон) аъзолари тегишлилик, мавсумийлик, ижтимоийлик, кийим учун асос эканлик ва қайси тилга мансублик белгиларига кўра семантик жиҳатдан таснифланган; кийим номинативлари “Хазойин ул-маоний” куллиёти девонлари бўйича статистик таҳлил қилинган; тарихий лекcикографик манбаларга таянган ҳолда парадигма аъзоларидан кийим, кўйлак, рўмол, чопон, бўрк, лачак каби лексемаларнинг этимон маънолари тавсифланган;
ғазалларда қўлланган кийим номларининг семантик муносабатлари доирасида синонимия мезони белгиланаётган нарсанинг ягона моҳияти ёки тушунчанинг умумийлигида, шунингдек, синонимияда нутқий (бадиий) эквивалентлик масаласи; ғазалларда либос номлари билан боғлиқ антонимиянинг юзага келиши, қўлланиш хусусиятлари; бир семантик даражада алмашинадиган сўзлар бошқа семантик даражада қарама-қарши бўлиши мумкинлиги назарий жиҳатдан асосланган ва далилланган; 
кийим номларининг семантик муносабатлари доирасида парадигма аъзоларининг ранг сифатлари ва феъллар билан бирикуви, бадиий матндаги функсионал хусусиятлари доирасида кийим номинативларининг сифатлаш, ўхшатиш, жонлантириш каби каби бадиий тасвир воситалари сифатида ғазал мазмунини шакллантиришдаги ўрни очиб берилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқотнинг назарий таклифлари, амалий тавсиялари ва хулосалари қуйидагиларга татбиқ этилган:
ғазалларда қўлланган либос номларининг семантик муносабатлари доирасида синонимия мезони белгиланаётган нарсанинг ягона моҳияти ёки тушунчанинг умумийлиги, шунингдек, синонимияда нутқий (бадиий) эквивалентлик масаласи, ғазалларда либос номлари билан боғлиқ антонимиянинг юзага келиши, қўлланиш хусусиятлари, бир семантик даражада алмашинадиган сўзларнинг бошқа семантик даражада қарама-қарши бўлиши мумкинлиги доирасидаги хулосалардан Қозоғистондаги таълим ўзбек тилида ўқитиладиган умумтаълим мактабларининг 11-синф ўқувчилари учун яратилган “Ўзбек тили” ўқув дарсликларида, 2023-2024-йилларда Қозоғистон Республикаси ўзбеклари “Дўстлик” ҳамжамияти қошидаги “Ижодкор” адабий бирлашмасининг тарғибот фаолиятида, халқаро навоийхонлик олимпиадаларида, ўзбек ва қозоқ олимларининг илмий-ижодий ҳамкорлигига бағишланган илмий-адабий тадбирларда фойдаланилган (Қозоғистон ўзбеклари этномаданий бирлашмаларининг “Дўстлик” ҳамжамиятининг 2025-йил 30-майдаги № 025-сон маълумотномаси). Натижада тадқиқот доирасидаги илмий қарашлар яратилган дарсликни такомиллаштиришга хизмат қилган ҳамда уюшма фаолияти илмий-адабий, маърифий жиҳатдан мукаммаллашган;
ғазалларда қоълланган кийим номларининг семантик муносабатлари доирасида синонимия мезони белгиланаётган нарсанинг ягона моҳияти ёки тушунчанинг умумийлигида, шунингдек, синонимияда нутқий (бадиий) эквивалентлик масаласи; ғазалларда либос номлари билан боғлиқ антонимиянинг юзага келиши, қўлланиш хусусиятлари; бир семантик даражада алмашинадиган сўзлар бошқа семантик даражада қарама-қарши бўлиши мумкинлиги ҳақидаги хулоса ва илмий натижалардан 2020-2021-йилларда Ўзбекистон давлат хореография академиясида амалга оширилган “Ўзбек миллий рақс санъатини тарғиб этишга бағишланган веб-сайт ва мултимедиа маҳсулотлари (електрон луғатлар)тўпламини яратиш” мавзусидаги ИЗ-2019081663 рақамли фундументал лойиҳа доирасида “Ўзбек миллий рақс терминларининг қисқача ўзбекча-русча¬-инглизча-французча изоҳли луғати”ни яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон давлат хореография академиясининг 2025-йил 25-майдаги №1/04-240-сонли маълумотномаси). Натижада мазкур лойиҳа доирасида яратилган веб-сайт ва мултимедиа маҳсулотлари (електрон луғатлар) тўплами илмий-назарий жиҳатдан бойитилган;
кийим номларининг семантик муносабатлари доирасида парадигма аъзоларининг ранг сифатлари ва феъллар билан бирикуви, бадиий матндаги функсионал хусусиятлари доирасида кийим номинативларининг сифатлаш, ўхшатиш, жонлантириш каби каби бадиий тасвир воситалари сифатида ғазал мазмунини шакллантиришдаги фикр-мулоҳаза ва хулосалардан 2023-2024-йилларда Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканалининг “Бедорлик”, “Ижод завқи”, “Таълим ва тараққиёт”, “Миллат ва маънавият” эшиттиришлари ссенарийсини ёзишда  фойдаланилган (“Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2025-йил 27-майдаги №26-36-99-сонли маълумотномаси). Натижада келтирилган илмий маълумотлар эшиттиришларнинг маънавий-маърифий, илмий-бадиий жиҳатдан бойитган, халқчиллигини таъминлаган.