Отажонов Анваржон Абдураҳим ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистоннинг марказий ҳудудларида қовуннинг асосий касалликлари ва уларга қарши кураш чораларини такомиллаштириш”, 06.01.09 – Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/Qx927.
Илмий раҳбар: Хайтбаева Нодира Сейтжановна, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимликлар карантини ва ҳимояси илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, DSc.05/30.12.2019.Qx.42.01.
Расмий оппонентлар: Эшчанов Баҳодир Рўзимбоевич, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, доцент; Содиқов Бахром Саттарович, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Сабзавот, полиз экинлари ва картошкачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистоннинг марказий ҳудудларида қовун навларида учрайдиган касаллик қўзғатувчи замбуруғларнинг  қовун навларида ва қовун ҳосилига зарарини аниқлаш ва уларга қарши кураш чораларини такомиллаштириш бўйича илмий ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Марказий ҳудудларда етиштириладиган қовун навларида касалликларнинг тарқалиши тахлил қилинганда эрта пишар навлардан Ҳандалак, Кичкинтой навлари 25,5-37,0 % гача касалликлар билан зарарланиши, кеч пишар навда Умр боқи нави 31,6-38,7% гача зарарланиши аниқланган;
қовун экилган далаларнинг тупроғи ва қовундан (илдиз, поя, барг, мева) 4 та туркум Fusarium туркумининг 5 та тури, Alternariya туркуми замбуруғининг 2 та тури, Perenospora туркумининг 2 та тури Trichothecium туркуми замбуруғларининг 1 та тури зарарлаши аниқланган;   
 илк бор Тошкент, Сирдарё ва Жиззах вилоятларида қовун экинида замбуруғлар келтириб чиқарадиган асосий касаллик қўзғатувчи Alternaria alternata  ва Fusarium solani молекуляр-генетик усулда аниқланган;
қовун ун шудринг касаллигига қарши микробиологик препаратлардан Серенада АСО сус.к. (8 л/га) сарф меъёрда қўлланилганда 80,0-82,5% гача биологик самарадорликка эришилган;
қовуннинг фузариоз касаллигига қарши Ўзхитан 2% к.е. (20,0 мл/1 кг), қовуннинг альтернариоз касаллигига қарши Серенада АСО сус.к. (8 л/га), қовуннинг ун-шудринг касаллигига қарши Манкоцеб голд 72% н.кук. (1,5 кг/га), Манколаксил 72% н.кук. (2,5 кг/га) препаратлари қўлланилганда 86-88% гача биологик самарадорликка эришилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистоннинг марказий ҳудудларидаги қовун далаларида асосий замбуруғли касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари бўйича ўтказилган тадқиқотларнинг натижалари асосида: 
“Қовуннинг асосий касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари бўйича” тавсиянома тасдиқланган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024-йил 12-ноябр 05/06-04-600-сон  маълумотнома). Ушбу тавсиянома бугунги кунда қўлланма сифатида агрокластер ва фермер хўжаликлари томонидан амалий фаолиятида фойдаланиб келинмоқда.
Қовуннинг асосий фузариоз, альтернариоз ва ун-шудринг касалликларига қарши фунгицидлар билан ишлов беришда тажриба.Тошкент вилояти Ўрта Чирчиқ туманидаги “Жуманов Мирзахмад” фермер хўжалигининг 1,0 гектар (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024-йил 12-ноябр 05/06-04-600-сон  маълумотнома).  Натижада қовуннинг фузариоз касаллигига қарши Ўзхитан 2% к.е. (20,0 мл/1 кг), қовуннинг альтернариоз касаллигига қарши Серенада АСО сус.к. (8 л/га), қовуннинг ун-шудринг касаллигига қарши Манкоцеб голд 72% н.кук. (1,5 кг/га), Манколаксил 72% н.кук. (2,5 кг/га) препаратлари қўлланилганда 86-88% гача биологик самарадорликка эришилган.
Қовуннинг асосий фузариоз, альтернариоз ва ун-шудринг касалликларига қарши фунгицидлар билан ишлов беришда тажриба.Сирдарё вилояти Оқ олтин туманидаги “Хаким Даврон” фермер хўжалигининг 20,0 гектар ва “Нурматулло” фермер хўжалигининг 7,0 гектар, Мирзаобод туманидаги “Фиш компани агро гроуп” фермер хўжалигининг 4,0 гектар, Сардоба туманидаги “Янгиободда сеҳрли ер” фермер хўжалигининг 3,0 гектар жами майдон 34 гектар жорий этилди  (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024-йил 12-ноябр 05/06-04-600-сон  маълумотнома). Натижада, ерни кузда 40 см шудгор қилиш, уруғларни саралаш, ўз вақтида экиш, сифатли кўчат тайёрлаш ва экиш, қовуннинг фузариоз касаллигига қарши Ўзхитан 2% к.е. (20,0 мл/1 кг), Витавакс 200 ФФ (андоза) (2,0 л/т), қовуннинг альтернариоз касаллигига қарши Серенада АСО сус.к. (8 л/га), қовуннинг ун-шудринг касаллигига қарши Манкоцеб голд 72% н.кук. (1,5 кг/га), Манколаксил 72% н.кук. (2,5 кг/га) қўллаш орқали юқори ва сифатли қовун ҳосили олинганлиги ва иқтисодий самарадорлик ортган.
Қовуннинг асосий фузариоз, альтернариоз ва ун-шудринг касалликларига қарши фунгицидлар билан ишлов беришда тажриба.Жиззах вилояти Дўстлик туманидаги “Ширмой булоқ” фермер хўжалигининг 2,0 гектар ва Арнасой туманидаги “Мардийев Ёрқин” фермер хўжалигининг 5,0 гектар, жами 42,0 гектар қовун майдонида амалиётга жорий қилинган.(Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024-йил 12-ноябр 05/06-04-600-сон  маълумотнома). Натижада микробиологик препаратлардан Серенада АСО сус.к. (8 л/га), кимёвий препаратлардан, Ўзхитан 2% к.е. (20,0 мл/ 1 кг), Манкоцеб голд 72% н.кук. (1,5 кг/га), Манколаксил 72% н.кук. (2,5 кг/га) препаратларини қўлланилганда 22% гача иқтисодий самарадорликка эришилган.