Ахмуродов Фаррух Холбозоровичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда терроризм ва экстремизмга қарши кураш тарихи (1991-2021 йй.)”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Tar1292.
Илмий раҳбар: Қодиров Қувонч Бекмуродович, тарих фанлари доктори (DSc), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат университети. PhD.03/27.02.2021.Tar.70.05. 
Расмий оппонентлар: Хасанов Акрам Муминович тарих фанлари доктори, профессор; Абдуллаев Ўктамжон Шералиевич, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Шаҳрисабз давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда терроризм ва экстремизмга қарши кураш тарихи (1991–2021-йиллар) билан богʻлиқ тарихий жараёнларни очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
Ўзбекистоннинг терроризмга қарши кураш соҳасидаги давлат сиёсати 3 босқичда, яъни 1991-1999-йилларда ҳукумат фаол равишда халқаро ареналарда терроризмга қарши биргаликда курашга жаҳон ҳамжамиятининг эʼтиборини қаратганлиги, 2000-йилдан 2016-йилга қадар бўлган даврда Ўзбекистон терроризмга қарши кураш соҳасида халқаро ҳамжамият билан ўзаро ҳамкорлигини кучайтирганлиги ва халқаро-ҳуқуқий базаларини шакллантирилганлиги, 2017-2023-йиллари терроризм ва экстремизмга қарши кураш соҳасининг ҳуқуқий асосларининг мустаҳкамланиши, турли оқимлар сафига адашиб кириб қолган шахслар кечирилиб, уларнинг ижтимоий мослашуви учун давлат ва жамоат ташкилотлари томонидан кўмак берилганлиги аниқланган;
Ўзбекистонда мустақиллик йилларида турли ҳудудларда амалга оширилган қўпорувчилик ҳаракатлари, уларнинг илдизлари ва юзага чиқиш сабаблари, шу билан бир қаторда мамлакатда ички ва ташқи кучлар кўмаги билан ташкил этилган турли экстремистик гуруҳлар фаолияти, улар томонидан амалга оширилган ҳаракатлар, оқибатлари, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар томонидан уларни олдини олиш бўйича кўрилган чора-тадборлар ва уларнинг натижаларига оид маълумотлар архив ҳужжатлари ва бошқа тарихий қиймати юқори бўлган манбаларга таянилиб далилланган;
Ўзбекистон ва бутун Марказий Осиёда диний-экстремистик ҳаракатлар фаолияти турли номлар остида юзага чиққанлиги, улар орасида “Ҳизб ут-Таҳрир”, “Жиҳодчилар”, “Акромийлар”, “Нурчилар”, “Ислом жиҳоди гуруҳи” ҳамда “Туркистон ислом ҳаракати” каби оқим ва гуруҳлар алоҳида ўрин тутганлиги, ушбу ҳаракатлар ўз мафкуравий манбаларини турлича таърифласа-да, уларнинг барчаси сиёсий ҳокимиятни диний асосда қуриш ва мавжуд давлат тузумини рад этишга қаратилган ғояларга таянганлиги билан умумийлик касб этишига оид маълумотлар илмийлик нуқтайи назаридан асосланган;
Диний экстремизм ва терроризмга қарши курашда давлат ва жамоат ташкилотларининг ҳамкорлиги муҳим аҳамиятга эгалиги, бу ишга ҳокимликлар, хотин-қизлар қўмиталари, ички ишлар бўлимлари, “Маʼнавият ва маърифат” марказлари, Ёшлар ишлари агентлиги, диний идоралар, ўзини ўзи бошқариш идоралари ва оммавий ахборот воситалари вакиллари жалб этилганлиги, шунингдек, БМТ, Европада Хавфсизлик ва Ҳамкорлик Ташкилоти, Евроосиё Иқтисодий Ҳамкорлиги ташкилоти, Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти, Ислом конференцияси ташкилоти каби халқаро ташкилотлар доирасида қабул қилинган экстремизм ва халқаро терроризмга қарши курашиш борасидаги ҳужжатлар ва шартномаларни бажаришда фаол иштирокига оид фикрлар далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистонда терроризм ва экстремизмга қарши курашнинг тарихига оид ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
Ўзбекистоннинг терроризмга қарши кураш соҳасидаги давлат сиёсати тарихи 
3 босқичда, яъни 1991-1999-йиллари ҳукумат фаол равишда халқаро ареналарда терроризмга қарши биргаликда курашга жаҳон ҳамжамиятининг эътиборини қаратганлиги, 2000-йилдан 2016-йилга қадар бўлган даврда Ўзбекистон терроризмга қарши кураш соҳасида халқаро ҳамжамият билан ўзаро ҳамкорлигини кучайтирганлиги ва халқаро-ҳуқуқий базаларини шакллантирилганлиги, 
2017-2023- йиллари терроризм ва экстремизмга қарши кураш соҳасининг ҳуқуқий асосларининг мустаҳкамланиши, турли оқимлар сафига адашиб кириб қолган шахслар кечирилиб, уларнинг ижтимоий мослашуви учун давлат ва жамоат ташкилотлари томонидан кўмак берилганлиги каби илмий натижаларида Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатувининг сенарийсини шакллантиришда фойдаланилган. (“Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали” давлат муассасасининг 2022-йилнинг 19-июлдаги 784-62-76-сон маълумотномаси). Натижаларнинг қўлланилиши Ўзбекистонда терроризм ва экстремизмга қарши кураш бўйича давлат сиёсатининг ёшлар онгига сингдиришга хизмат қилган.
Ўзбекистонда мустақиллик йилларида турли ҳудудларда амалга оширилган қўпорувчилик ҳаракатлари, уларнинг илдизлари ва юзага чиқиш сабаблари, шу билан бир қаторда мамлакатда ички ва ташқи кучлар кўмаги билан ташкил этилган турли экстремистик гуруҳлар фаолияти, улар томонидан амалга оширилган ҳаракатлар, оқибатлари, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар томонидан уларни олдини олиш бўйича кўрилган чора-тадборлар ва уларнинг натижаларига оид маълумотлардан Республика Маʼнавият ва маʼрифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ВИ-йўналиши (Миллатлараро тотувлик ва динлараро бағрикенглик бўйича тарғибот-ташвиқот тадбирлари, аҳоли ўртасида радикализм иллатини олдини олиш) 28-банди “Аҳоли, айниқса, ёшлар орасида радикал кайфиятларни уйғотишга, ахлоқсизликни ёйишга қаратилган бузғунчи ғояларга қарши самарали тарғибот ишларини ташкил этиш”да фойдаланилган. (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2023-йилнинг 7-декабрдаги 437-сон маълумотномаси). Натижаларнинг қўлланилиши ёшлар онгига терроризм ва экстремизмнинг асл моҳияти, турли оқимлар ва уларнинг раҳнамолари хусусидаги маълумотларни сингдиришга хизмат қилган.
Ўзбекистон ва бутун Марказий Осиёда диний-экстремистик ҳаракатлар фаолияти турли номлар остида юзага чиққанлиги, улар орасида “Ҳизб ут-Таҳрир”, “Жиҳодчилар”, “Акромийлар”, “Нурчилар”, “Ислом жиҳоди гуруҳи” ҳамда “Туркистон ислом ҳаракати” каби оқим ва гуруҳлар алоҳида ўрин тутганлиги, ушбу ҳаракатлар ўз мафкуравий манбаларини турлича таърифласа-да, уларнинг барчаси сиёсий ҳокимиятни диний асосда қуриш ва мавжуд давлат тузумини рад этишга қаратилган ғояларга таянганлиги билан умумийлик касб этишига оид маълумотлардан Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги музейининг “Ички ишлар органлари мустақиллик йилларида” номли 3-бўлимини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар Вазирлигининг 2023-йилнинг 27-ноябрдаги 2/3521-сон маълумотномаси). Натижаларнинг қўлланилиши ёшлар онгида Ўзбекистон ички ишлар идораларининг терроризм ва экстремизмга қарши кураш бўйича фаолиятини, соҳадаги ислоҳотлар моҳиятини, терроризм ва экстремизм билан боғлиқ жиноятларни асослаб беришга хизмат қилган.
Диний экстремизм ва терроризмга қарши курашда давлат ва жамоат ташкилотларининг ҳамкорлиги муҳим аҳамиятга эгалиги, бу ишга ҳокимликлар, хотин-қизлар қўмиталари, ички ишлар бўлимлари, “Маʼнавият ва маʼрифат” марказлари, Ёшлар ишлари агентлиги, диний идоралар, ўзини ўзи бошқариш идоралари ва оммавий ахборот воситалари вакиллари жалб этилганлиги, шунингдек, БМТ, Европада Хавфсизлик ва Ҳамкорлик Ташкилоти, Евроосиё Иқтисодий Ҳамкорлиги ташкилоти, Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти, Ислом конференцияси ташкилоти каби халқаро ташкилотлар доирасида қабул қилинган экстремизм ва халқаро терроризмга қарши курашиш борасидаги ҳужжатлар ва шартномаларни бажаришда фаол иштирокига оид фикрлардан Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги музейининг “Ички ишлар органлари мустақиллик йилларида” номли 3-бўлимини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар Вазирлигининг 2023-йилнинг 27-ноябрдаги 2/3521-сон маълумотномаси). Бу кенг жамоатчилик орасида экстремизм ва терроризмга қарши курашда амалга оширлаётган чора-тадбирлар ҳақида илмий маълумотларнинг пайдо бўлишига хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish