Нуруллаева Кувонч Худайбердиевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мустақиллик йилларида Ўзбекистонда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ривожланиш тарихи (Қуйи Амударё ҳудуди мисолида)”  07.00.01 – “Ўзбекистон тарихи”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: 
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Давлетов Санжарбек Ражабович, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Хоразм Маъмун академияси.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, илмий кенгаш рақами: Қорақалпоқ давлат университети DSc.03/06.04.2024.Tar.20.05
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси, унвони: 
Сулайманов Саламат Арепбаевич тарих фанлари доктори (DSc), профессор
 Абдуллаев Диёржон Нодиржон ўғли тарих фанлари доктори (DSc), доцент Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
Етакши ташкилот: Ўзбекистон Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти. 
II. Тадқиқотнинг мақсади мустақиллик йилларида Ўзбекистонда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг шакллантирилиши ҳамда ривожланиш тарихини Қуйи Амударё ҳудуди мисолида очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: Мустақилликнинг дастлабки йилларидан бошлаб, Ўзбекистонда давлатга тегишли корхоналар мулкларини ижарага бериш, савдо ва маиший хизмат шахобчаларини давлат тасарруфидан чиқариш, маҳаллий ҳунармандчиликни ривожлантириш каби чора-тадбирларнинг амалга оширилиши мамлакатда бозор муносабатлари асослари, мулкчиликнинг турли шаклларини ташкил этиш билан бирга ички бозорни маҳсулотлар  билан тўлдириш, аҳоли бандлигини таъминлашга хизмат қилгани асосланган.
Мустақиллик йилларида иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш, иқтисодиётни модернизация қилиш йўлидаги саъй-ҳаракатлар натижасида ишлаб чиқаришнинг турли тармоқлари, қишлоқ хўжалиги, хизматлар соҳасининг ривожланиши ҳисобига ялпи ҳудудий маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмида хусусий секторнинг улуши ортиб борганлиги исботланган.
Мамлакатда қишлоқ хўжалиги соҳасида хўжалик юритувчи субектлар, кўп тармоқли фермер хўжаликларида пахтачилик, ғаллачилик, боғдорчилик, чорвачилик, паррандачилик, балиқчиликнинг ривожлантирилиши, Қуйи Амударё ҳудудида бандлик ва озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш, қишлоқ жойларида аҳоли даромадларини ошириш ҳамда мулкдорлар қатламини шакллантиришга хизмат қилгани далилланган. 
Мамлакат тараққиётининг янги босқичида тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш учун қулай шароитларнинг яратилиши, бизнесни ривожлантириш учун бюрократик тўсиқларни олиб ташланиши вилоятларда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субектлари сонини сезиларли даражада оширишга имкон берганлиги, бозор хизматлари ҳажми ҳамда географиясининг кенгайиши тенденсиясида банк-молия, туризм, меҳмонхона, суғурта, ахборот-коммуникация, таълим, тиббиёт, умумий овқатланиш, транспорт каби хизмат турларининг ўрни бўлганлиги асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг илмий ва амалий аҳамияти: 
Тадқиқот натижаларининг илмий аҳамияти Ўзбекистон Республикасида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ривожланиш жараёнлари, тарихий жиҳатлари, уни янада юксалтиришга хизмат қилувчи омилларни батафсил очиш асосида намоён бўлиши билан изоҳланади. 
Тадқиқот натижаларининг амалий аҳамийати Ўзбекистон Республикасининг ижтимоий-иқтисодий ривожланиши, ишлаб чиқариш, хизматлар соҳасининг турли тармоқларида хусусий мулкчиликни шакллантириш ҳамда ривожлантиришни тадқиқ этишга бағишланган давлат дастурларининг бажарилишида, шунингдек, мустақиллик даври туризм тарихига оид йанги дарслик, оъқув қоълланмаларни йаратишда фойдаланиш мумкинлиги билан белгиланади. 
 Тадқиқотнинг амалий натижалари қуйидагилардан иборат: 
Ўзбекистонда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ривожланиш жараёнлари кўриб чиқилиб, тўпланган маълумотлардан Ўзбекистоннинг энг янги тарихини ўрганиш ҳамда ўқитишда фойдаланиш мумкин бўлган маълумотлар кўрсатиб берилган;
Ҳудудларда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантиришнинг ҳолати, уни янада такомиллаштириш муаммосини, шунингдек, хусусий секторда хўжалик юритувчи субектларнинг фаолиятини ўрганишга қаратилган ҳамда ўқув жараёнида қўлланилиши мумкин бўлган жиҳатлар аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларнинг жорий қилиниши: “Мустақиллик йилларида Ўзбекистонда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ривожланиш тарихи (Қуйи Амударё ҳудуди мисолида)” мавзусини  ўрганиш асосида:
Диссертацияда илгари сурилган мустақилликнинг дастлабки йилларидан бошлаб, давлатга тегишли корхоналар мулкларини ижарага бериш, савдо ва маиший хизмат шахобчаларини давлат тасарруфидан чиқариш, маҳаллий ҳунармандчиликни ривожлантириш каби чора-тадбирларнинг амалга оширилиши мамлакатда бозор муносабатлари асослари, мулкчиликнинг турли шаклларини ташкил этиш билан бирга ички бозорни маҳсулот, хизматлар билан тўлдириш, аҳоли бандлигини таъминлашга хизмат қилганини асословчи илмий-таҳлилий маълумотлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканали ДМда эфирга узатилган “Таълим ва тараққиёт”, “Ўзбекистон ёшлари” дастурлар ссенарийларини тайёрлашда (2023-2024 йиллар) фойдаланилган. (Ўзбекситон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2024-йил 12-ноябрдаги 04-36-1281-сонли маълумотномаси). Ушбу маълумотлар мавзуга оид масалаларни телетомошабинларга кенг қамровда етказиб бериш имконини берган бўлиб, Ўзбекистоннинг энг янги тарихига қизиқувчиларни мамлакатда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ривожланиш тарихи бўйича билимларини оширишга хизмат қилади.
Диссертация ишидаги мустақиллик йилларида иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш, иқтисодиётни модернизация қилиш йўлидаги саъй-ҳаракатлар натижасида ишлаб чиқаришнинг турли тармоқлари, қишлоқ хўжалиги, хизматлар соҳасининг ривожланиши ҳисобига ялпи ҳудудий маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмида хусусий секторнинг улуши ортиб борганлигига оид таҳлилий маълумотлардан Савдо-саноат палатаси Хоразм вилояти ҳудудий бошқармасининг тадбиркорлик субектларининг малакасини оширишда фойдаланилган. (Савдо-саноат палатаси Хоразм вилояти ҳудудий бошқармасининг  2025-йил 21-февралдаги 05-06/252-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижалари тингловчи-тадбиркорлар, тадқиқотчиларни мавзу билан кенг таништиришга хизмат қилган.
Диссертацияда илгари сурилган мамлакатда қишлоқ хўжалиги соҳасида хўжалик юритувчи субектлар, кўп тармоқли фермер хўжаликларида пахтачилик, ғаллачилик, боғдорчилик, чорвачилик, паррандачилик, балиқчиликни ривожлантирилиши Қуйи Амударё ҳудудида бандлик ҳамда озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш, қишлоқ жойларида аҳоли даромадларини ошириш ҳамда мулкдорлар қатламини шакллантиришга хизмат қилганига оид таҳлилий маълумотлардан Савдо-саноат палатаси Хоразм вилояти ҳудудий бошқармасининг тадбиркорлик субектларининг малакасини оширишда фойдаланилган. (Савдо-саноат палатаси Хоразм вилояти ҳудудий бошқармасининг  2025-йил 21-февралдаги 05-06/252-сон маълумотномаси). Олинган илмий натижалар, таҳлилий маълумотлар тингловчиларнинг мамлакатда, шу жумладан, Хоразм вилоятидаги иқтисодий ислоҳотлар, аграр соҳада хусусий тадбиркорликни ривожлантириш тарихига оид билим ва кўникмаларини мустаҳкамлашга хизмат қилган. 
Диссертация ишидаги мамлакат тараққиётининг янги босқичида тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш учун қулай шароитларни яратилиши, бизнесни ривожлантириш учун бюрократик тўсиқларни олиб ташланиши кичик бизнес, хусусий тадбиркорлик субектлари сонини сезиларли даражада оширишга имкон берганлиги, бозор хизматлари ҳажми ҳамда географиясининг кенгайганлигига оид таҳлилий маълумотлардан Республика маънавият ва маърифат марказининг 2024-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ИИ-йўналишида белгиланган “Ўзбекистон Республикаси Президентининг Олий Мажлис ва Ўзбекистон халқига Мурожаатномаси мазмун-моҳияти ҳамда мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотлар тарғиботи” 7-банди “Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг 2022-йил якуни билан Олий Мажлисга Мурожаатномасида қуйидаги йўналишлар бўйича тарғибот ишларини олиб бориш, ихчам ва самарали давлат бошқарув тизимига ўтиш, “Янги Ўзбекистонни “ижтимоий давлат” тамойили асосида қуриш, тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш, иқтисодиётда маҳаллий, хорижий хусусий инвестицияларни кўпайтириш учун шароитларни янада яхшилаш”  мавзусида ўтказилган тарғибот ишларини ташкил этиш, шунингдек, ўтказишда диссертация материалларидан фойдаланилган. (Республика маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги Ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг  2024-йил 26-ноябрдаги 434-сон маълумотномаси). Натижада, диссертацияда илгари сурилган таклифлар, тавсия ва илмий хулосалар мустақиллик йилларида ўтказилган ижтимоий-иқтисодий, сиёсий жараёнларни бирламчи манбалар асосида илмий ўрганишга хизмат қилган.