Рахимова Дилфуза Мирзакасимовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда зиёрат туризмини ривожлантириш истиқболлари” 08.00.17 - “Туризм ва меҳмонхона фаолияти” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt3385.
Илмий раҳбар: Сайфутдинов Шухратжон Султонович, иқтисодиёт фанлари фалсафа доктори(PhD), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSс.03/10.12.2019.I.16.01 
Расмий оппонентлар: Ахмедов Икром Акрамович иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Астанакулов Олим Таштемирович  иқтисодиёт фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда зиёрат туризмини ривожлантириш истиқболларини аниқлаш ва такомиллаштиришга доир илмий-амалий таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “зиёрат туризм” тушунчасининг иқтисодий мазмуни инсонларни саёҳат давомида руҳий ўсиш, ўз-ўзини англаш ва ички оламини бойитиш  хотиржамликка эришиш жараёни ҳисобланиб, зиёрат нафақат диний, балки шахсий ривожланиш воситаси сифатида тушунтириш ҳамда кўплаб ма‘лумотларга эга бўлишини та’минлаш нуқтаи назаридан такомиллаштирилган; 
зиёрат инфратузилмасининг кластерлашув даражасини аниқлашнинг беш жараёнли алгоритми асосида Тошкент шаҳридаги 8 та асосий зиёратгоҳларнинг зиёрат кластер индикатори ҳамда кластербоплиги сифат даражаси “Муборак жой” (0-40 балл), “Зиёратга арзигулик диний обект” (41-70 балл), “Диний-туристик жозибага эга маскан” (71-85 балл), “Кластерлашув даражасидаги зиёратгоҳ” (86-100 балл) мезонлари орқали баҳоланган;
Ўзбекистондаги Ислом сивилизацияси марказида Тошкент шаҳрининг асосий зиёратгоҳларини ўз ичига олган “Илмий зиёрат туризми” йўналишида тур дастури шакллантириш орқали зиёрат туризмини ривожлантириш таклифи асосланган;
Ўзбекистонда зиёрат туризмини ривожлантиришнинг кўп омилли эконометрик моделларни қўллаш асосида 2028 йилга қадар ўрта муддатли прогноз параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда зиёрат туризмини ривожлантиришда истиқболларини белгилаш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
услубий ёндашувга кўра “зиёрат туризм” тушунчасининг иқтисодий мазмуни инсонларнинг саёҳат давомида руҳий ўсиш, ўз-ўзини англаш ва ички оламини бойитиш, хотиржамликка эришиш жараёни нафақат диний, балки шахсий ривожланиш воситаси сифатида тушунтириш ҳамда кўплаб маълумотларга эга бўлишини таъминлаш нуқтаи назаридан такомиллаштириш билан боғлиқ илмий-назарий материаллардан олий та’лим муассасалари талабалари учун  тавсия этилган “Зиёрат туризм менежменти” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган. (Тошкент давлат иқтисодиёт университети 2023-йил 14-июлдаги 228-85 сонли гувоҳнома). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этилиши натижасида Ўзбекистонда зиёрат туризм истиқболларини белгилашда, “зиёрат туризми” тушунчаси бўйича назарий билим ва амалий кўникмаларни шакллантириш имкони яратилган; 
зиёрат инфратузилмасининг кластерлашув даражасини аниқлашнинг беш жараёнли алгоритми асосида Тошкент шаҳридаги 8 та асосий зиёратгоҳларнинг зиёрат кластер индикатори ҳамда кластербоплиги сифат даражаси “Муборак жой” (0-40 балл), “Зиёратга арзигулик диний объект” (41-70 балл), “Диний-туристик жозибага эга маскан” (71-85 балл), “Кластерлашув даражасидаги зиёратгоҳ” (86-100 балл) мезонлари орқали баҳолаш таклифи асосида ишлаб чиқилган зиёрат туризми кластербоплигини баҳолаш методикаси амалиётга жорий этилиб, Тошкент шаҳридаги “Тошкент ислом мероси” зиёрат кластери таркибига кирувчи муқаддас масканларда синов тариқасида қўлланилган. Ушбу таклифлар Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024-йил 12-январдаги “Республикага хорижий туристлар оқимини кескин ошириш ҳамда ички туризмни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-9-сонли Фармонига 3-илова - Хорижий ва маҳаллий туристлар оқимини янада ошириш ҳамда зарур шарт-шароитларни яратиш бўйича йўл харитасида белгиланган вазифаларнинг ижросини та’минлашга хизмат қилган. (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси Тошкент шаҳар туризм бошқармасининг 2025-йил 30-cентябр 03-10-17-10094-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этилиши натижасида зиёратгоҳларнинг инфратузилмасини ривожлантириш, хизматлар сифатини ошириш ва тур пакетларини диверсификациялаш бўйича туристик ташкилотлар томонидан амалий чоралар ишлаб чиқилган; 
Ўзбекистондаги Ислом сивилизацияси марказида Тошкент шаҳрининг асосий зиёратгоҳларини ўз ичига олган “Илмий зиёрат туризми” йўналишида тур дастури шакллантириш орқали зиёрат туризмини ривожлантириш таклифидан “Табаррук зиёрат” платформасига Тошкент шаҳридаги зиёратгоҳларни илмий асосланган контентлар маълумотлари тайёрлаш ва платформага жойлаштиришда фойдаланилган. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 29-июлдаги ПҚ-338-сон қарорига 2-илова Туркий дунё доирасида “Табаррук зиёрат” туризм консепсиясини амалга ошириш бўйича чора-тадбирлар режасини 2-бандига кўра чора-тадбирлар режасинига асосан платформани ишга тушириш, унда Туркий давлатлар ташкилотига а’зо давлатлар моддий-маданий мерос обектлари, алломалари ҳақида ма’лумотларни барча а’зо ва кузатувчи давлатлар тилларида мунтазам маълумотларни шакллантириш имкони яратилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси Тошкент шаҳар туризм бошқармасининг 2025-йил 30-cентябр 03-10-17-10094-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этилиши натижасида “Илмий зиёрат туризми” йўналишида тур дастури шакллантириш имкони яратилган;
Ўзбекистонда зиёрат туризмини ривожлантиришнинг кўп омилли эконометрик моделларини қўллаш асосида 2028- йилга қадар ишлаб чиқилган ўрта муддатли прогноз параметрларидан фойдаланиш таклифи Вазирлар Маҳкамасининг 2025-йил 13-мартдаги 12-сон баёнига 9-илова Туризм қўмитаси томонидан “Зиёрат туризмини ривожлантиришни мувофиқлаштириш Кенгашининг 2025–2027-йилларга мўлжалланган иш режаси”нинг 2-банди “Зиёратга келаётган туристларнинг талабларига жавоб берадиган туризм инфратузилмасини ва транспорт-коммуникация тизимини ривожлантириш” бўйича ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси Тошкент шаҳар туризм бошқармасининг 2025-йил 30-cентябр 03-10-17-10094-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этилиши натижасида Ўзбекистонда  зиёрат туризмини ривожлантиришнинг асосий кўрсаткичлари ўртасидаги ўзаро мувофиқликни таъминлаш имкони яратилган.