Хусанова Юлдуз Баходировнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватидаги нуқсонларни тўқима конструкциялари билан даволашни оптималлаштириш”, 14.00.21 – Стоматология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: №B2022.3.PhD/Тиб3059.
Илмий раҳбар: Храмова Наталья Владимировна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат тиббиёт университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Амануллаев Рустам Азимджанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Брайловская Татьяна Владиславовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси). 
Етакчи ташкилот: Волгоград давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияcи).
Диссертациянинг йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади оғиз бўшлиғи нуқсонларини даволашда бириктирувчи тўқима ҳужайраларига асосланган ҳужайра терапиясини қўллашни экспериментал-клиник асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
дисаггрегация ва лоскут пассажи усулларининг комбинацияси икки ҳафта ичида яшовчан ҳужайраларнинг шошилинч сонини аниқлаш ва узоқ вақт давомида дермал фибробластлар етиштиришни сақлаб қолиш имконини бериши исботланган;
аллофибробластларни қўшимча юбориш билан қайнатилган ипак докадан аллофибробластлар билан бирга фойдаланиш АЛТ, АCТ, ишқорли фосфатаза ферментлари даражасини оширмаслиги ва гамма-глутамил транспептидаза, умумий оқсил, албумин, холестерин, глюкоза, умумий билирубиннинг миқдори физиологик меъёр доирасидан ташқарига чиқмаслиги, бу эса лаборатория ҳайвонларидаги оғиз бўшлиғи нуқсонларни даволашда организмга токсик таъсир бўлмаслигини тасдиқлаши асосланган;
қайнатилган ипак докадан аллофибробластлар билан бирга фойдаланилганда ва аллофибробластлар қўшимча юборилганда, капилляр ҳосил бўлиш ва грануляцион тўқималарининг кўплиги туфайли лаборатория ҳайвонларида оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг тикланиш тезлиги оптималлаштирилиб, бешинчи куни 87% ни ташкил қилганлиги аниқланган;
оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати нуқсонларини жарроҳлик йўли билан даволашда бириктирувчи тўқима ҳужайраларига асосланган ҳужайрали технологиялардан фойдаланиш қон томирларининг шаклланишини рағбатлантириши, янги ҳосил бўлган шиллиқ қаватнинг сифатини яхшилаши ва қўпол бириктирувчи тўқималарнинг шаклланишига тўсқинлик қилиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати нуқсонларини тўқима-муҳандислик конструкциялари ёрдамида даволашни оптималлаштириш бўйича олинган натижалар асосида (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Илмий-техника кенгашининг 2025 йил 15 февралдаги 12/50-сонли хулосаси):
биринчи илмий янгилик: дезагрегация ва лоскут пассажи усулларининг комбинацияси икки ҳафта ичида яшовчан ҳужайраларнинг шошилинч сонини аниқлаш ва узоқ вақт давомида дермал фибробластлар етиштиришни сақлаб қолиш имконини бериши исботланган; илмий янгиликни амалиётга татбиқ этиш: Тошкент давлат стоматология институти клиникасининг катталар юз-жағ жарроҳлиги бўлинмасида, Тошкент шаҳридаги Шошилинч тиббий ёрдам клиник шифохонасининг юз-жағ жарроҳлиги бўлимида, Соғлиқни сақлаш вазирлиги 4-сонли болалар стоматология поликлиникасининг пуллик хизмат бўлимида амалга оширилди(Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024 йил, 3-апрелдаги №04-п/144-сонли хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: ҳужайраларни автоматик ҳисоблаш етиштириш жараёнини оптималлаштиришга имкон беради, меҳнат харажатларини камайтиради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: ҳужайра бўйича мутахассисларнинг иш вақтини қисқартириш, шунингдек, етиштирилаётган маҳсулот сифатини яхшилаш имконини беради. Ушбу маҳсулот лаборатория шароитида ўстирилаётган ҳужайраларга бўлган эҳтиёжни 100% қоплаб беради. 
иккинчи илмий янгилик: аллофибробластларни қўшимча юбориш билан қайнатилган ипак докадан аллофибробластлар билан бирга фойдаланиш АЛТ, АCТ, ишқорли фосфатаза ферментлари даражасини оширмаслиги ва гамма-глутамил транспептидаза, умумий оқсил, албумин, холестерин, глюкоза, умумий билирубиннинг миқдори физиологик меъёр доирасидан ташқарига чиқмаслиги, бу эса лаборатория ҳайвонларидаги оғиз бўшлиғи нуқсонларни даволашда организмга токсик таъсир бўлмаслигини тасдиқлаши асосланган; илмий янгиликни амалиётга татбиқ этиш: Тошкент давлат стоматология институти клиникасининг катталар юз-жағ жарроҳлиги бўлинмасида, Тошкент шаҳар Шошилинч тиббий ёрдам клиник шифохонасининг юз-жағ жарроҳлик бўлимида, Соғлиқни сақлаш вазирлиги 4-сонли болалар стоматология клиникасининг пуллик хизмат кўрсатиш бўлимида амалга оширилди(Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024 йил, 3-апрелдаги №04-п/143-сонли хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: аллофибробластлар билан қайнатилган ипак докани аллофибробластларни қўшимча юбориш билан бирга қўллаш лаборатория ҳайвонлари организмига токсик таъсир кўрсатмайди, бу бизга уни клиник фойдаланиш учун тавсия қилиш имконини беради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати нуқсонларини даволашнинг янги юқори технологияли усулларига бўлган эҳтиёжни 50% га тўлдиради. 
учинчи илмий янгилик: қайнатилган ипак докадан аллофибробластлар билан бирга фойдаланилганда ва аллофибробластлар қўшимча юборилганда, капилляр ҳосил бўлиш ва грануляцион тўқималарининг кўплиги туфайли лаборатория ҳайвонларида оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг тикланиш тезлиги оптималлаштирилиб, бешинчи куни 87% ни ташкил қилганлиги аниқланган; илмий янгиликни амалиётга татбиқ этиш: Тошкент давлат стоматология институти клиникасининг катталар юз-жағ жарроҳлиги бўлимида, Тошкент шаҳар Шошилинч тиббий ёрдам клиник шифохонасининг юз-жағ жарроҳлиги бўлимида, Соғлиқни сақлаш вазирлиги 4-сонли болалар стоматология поликлиникасининг пуллик хизмат кўрсатиш бўлимида амалга оширилди(Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024 йил, 3-апрелдаги №04-п/143-сонли хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: аллофибробластлар билан қайнатилган ипак докадан фойдаланганда аллофибробластлар билан қўшимча инъекциялар юбориш оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг тўлиқ тикланишига ёрдам беради, буни яра битишини оптималлаштириш учун операциядан олдинги ва кейинги оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати нуқсонларини даволашга янги технология сифатида тавсия этиш мумкин. Илмий инновациянинг иқтисодий самарадорлиги: оғиз бўшлиғи нуқсонлари ҳолатида операциядан кейинги яранинг битишини оптималлаштиради, бу ушбу гуруҳдаги  беморларни даволаш натижаларини 50% га яхшилайди. 
тўртинчи илмий янгилик: оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати нуқсонларини жарроҳлик йўли билан даволашда бириктирувчи тўқима ҳужайраларига асосланган ҳужайрали технологиялардан фойдаланиш қон томирларининг шаклланишини рағбатлантириши, янги ҳосил бўлган шиллиқ қаватнинг сифатини яхшилаши ва қўпол бириктирувчи тўқималарнинг шаклланишига тўсқинлик қилиши исботланган; илмий янгиликни амалиётга татбиқ этиш:Тошкент давлат стоматология институти клиникасининг катталар юз-жағ жарроҳлиги бўлинмасида, Тошкент шаҳар Шошилинч тиббий ёрдам клиник шифохонасининг юз-жағ жарроҳлиги бўлимида, Соғлиқни сақлаш вазирлиги 4-сонли болалар стоматология поликлиникасининг пуллик хизмат кўрсатиш бўлимида амалга оширилди(Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024 йил, 3-апрелдаги №04-п/143-сонли хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: илмий тадқиқотлар шуни кўрсатдики, ҳужайра технологиялари оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати нуқсонлари бўлган беморларни даволаш жараёнида нуқсон битишини оптималлаштириш учун қўшимча терапия ҳисобланади. Даволаш натижаларини яхшилаш учун уларни операция қилишдан олдин тўқималарни тайёрлаш учун ишлатиш тавсия этилади, агар зарурат туғилса, операция вақтида ва операциядан кейин ҳам фойдаланиш мумкин. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: янги ҳужайра технологияларига бўлган эҳтиёж ортиб бормоқда, ҳозирги вақтда бириктирувчи тўқима ҳужайраларига асосланган таклиф этилаётган ҳужайра технологиялари хорижий аналоглардан уч баробар арзон тушади, транспорт харажатлари ҳам йўқ, бу эса Ўзбекистон Республикасида ҳужайра терапиясига бўлган эҳтиёжни 100 фоиз қоплайди.