Юлдашева Фарангиз Исматиллоевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): "Қин микробиоценози бузилган аёлларда ҳомиладорликни олиб боришни такомиллаштириш ва ҳомила тушиши хавфини олдини олиш", 14.00.01-Акушерлик ва гинекология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Tib3001.
Илмий рахбар: Закирова Нодира Исламовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/30.12.2019.Tib.102.01.
Расмий оппонентлар: Негматжанов Баходир Балтаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Рузиева Нодира Хакимовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади анамнезида ҳомила тушиши бўлган, ҳамда қин микробиоценозининг бузилиши билан касалланган ҳомиладорларда клиник-лаборатор кўрсаткичларини таҳлил қилиш орқали даволаш-профилактика чора тадбирларини такомиллаштириш ва унинг самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
анамнезида ҳомила тушуши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда энг муҳим прогностик хавф омиллари: сийдик йуллари инфекцияси-53,8%, камқонлик-82,4%, жинсий аъзоларнинг яллиғланиш касалликлари-42.8%, ва ҳомиладорликнинг биринчи триместрида қин микробиоти таркибида Gardnerella vaginalis микроорганизмининг учраш частотасининг устунлиги аниқланган;
анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда қин шиллиғида яллиғланиш олди цитокинлари (IL-1 β, IL-8 ва ТНФ-α) миқдорининг кўпайиши, хамда яллиғланишга қарши цитокин (IL-4) миқдорининг камайиши аниқланган ва бу кўрсаткичлар ҳомила тушишини башорат қилишда прогностик маркер эканлиги асосланган;
анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда қин микрофлорасининг номутаносиблиги ва яллиғланиш олди цитокин кўрсаткичлари билан тўғри корреляцион боғлиқлиги аниқланган;
илк бор анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда комплекс даво чора-тадбирлари пробиотикларни қўшимча қўллаш орқали такомиллаштирилган ва унинг самарадорлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг илмий-тадқиқот ишлари натижаларини амалиётга татбиғи бўйича 2025 йилдаги 7 майдаги 17/14-сонли хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: анамнезида ҳомила тушуши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда энг муҳим прогностик хавф омиллари: сийдик йуллари инфекцияси-53,8%, камқонлик-82,4%, жинсий аъзоларнинг яллиғланиш касалликлари-42.8%, ва ҳомиладорликнинг биринчи триместрида қин микробиоти таркибида Gardnerella vaginalis микроорганизмининг учраш частотасининг устунлиги аниқланган ва улар бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети Илмий кенгашининг 2023 йил 3 майдаги 9-сон билан тасдиқланган «Қин микробиоценози бузилган аёлларда ҳомиладорликни олиб бориш тактикаси» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалиётига 2024 йил 16 майдаги 80-сонли буйруғи билан, Республика Ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий амалий тиббиёт маркази Давлат муассасасининг Самарқанд вилояти филиалига 2025 йил 12 апрелдаги 256-у-сонли буйруғи билан билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техник кенгашининг 2025 йил 7 майдаги 17/14-сонли хулосасига кўра). Ижтимоий самарадорлиги: прогностик омилларнинг аниқланиши ҳамда қин микробиоти таркибининг таҳлили даволаш чора-тадбирларини тўғри йўналтириш орқали ҳомила тушишини олдини олишга асос бўлган. Иқтисодий самарадорлиги: ҳомила тушишига олиб келувчи хавф омилларини эрта аниқлаш ва даволаш қўшимча текширувлар ва таҳлиллар харажатини камайтиришга имкон берган ва бир кунлик ётоқ кунлар хисобидан (1 кунда 90000 сўм хисобидан) 630000 сўм маблағ тежалган.
иккинчи илмий янгилик: анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда қин шиллиғида яллиғланиш олди цитокинлари (IL-1 β, IL-8 ва ТНФ-α) миқдорининг кўпайиши, хамда яллиғланишга қарши цитокин (IL-4) миқдорининг камайиши аниқланган ва бу кўрсаткичлар ҳомила тушишини башорат қилишда прогностик маркер эканлиги асосланган ва улар бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети Илмий кенгашининг 2023 йил 3 майда 9-сони тасдиқланган «Қин микробиоценози бузилган аёлларда ҳомиладорликни олиб бориш тактикаси» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалиётига 2024 йил 16 майдаги 80-сонли буйруғи билан, Республика Ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий амалий тиббиёт маркази Давлат муассасасининг Самарқанд вилояти филиалига 2025 йил 12 апрелдаги 256-у-сонли буйруғи билан билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техник кенгашининг 2025 йил 7 майдаги 17/14-сонли хулосасига кўра). Ижтимоий самарадорлиги: анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин биоценози бузилган ҳомиладорлар қин шиллиғида яллиғланиш маркёрлари прогностик омил сифатида аниқланиши ҳомила тушишини патофизиологик механизмларини асослашга ҳамда терапевтик чора-тадбирлар схемасини тўғри шакллантиришга ёрдам берган. Иқтисодий самарадорлиги: прогностик маркёрлар асосида ҳомиладорлик кечишини башорат қилиш орқали ҳомиладорликни олиб бориш ҳомила тушишини олдини олиш ва меҳнатга лаёқатсизлик кунлари сонини қисқартиришга имкон берган ва ҳар бир бемор стандарт даволаниши учун сарфланадиган маблағ ҳисобидан 385779 сўм маблағ тежалган.
учинчи илмий янгилик: анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда қин микрофлорасининг номутаносиблиги ва яллиғланиш олди цитокин кўрсаткичлари билан тўғри корреляцион боғлиқлиги аниқланган ва улар бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети Илмий кенгашининг 2023 йил 3 майда 9-сони тасдиқланган «Қин микробиоценози бузилган аёлларда ҳомиладорликни олиб бориш тактикаси» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалиётига 2024 йилдаги 16 майдаги 80-сонли буйруғи билан, Республика Ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий амалий тиббиёт маркази Давлат муассасасининг Самарқанд вилояти филиалига 2025 йил 12 апрелдаги 256-у-сонли буйруғи билан билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техник кенгашининг 2025 йил 7 майдаги 17/14-сонли хулосасига кўра). Ижтимоий самарадорлиги: ҳомила тушиши бўлган ва қин биоценози бузилган ҳомиладорларда қин микрофлорасининг номутаносиблиги асосида яллиғланиш кўрсаткичларини аниқлаш ҳомила тушиши юз бериш эҳтимолини олдиндан башорат килиш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин микробиоценозининг бузилиши билан ҳомиладор аёлларда чуқур клиник патогенетик тадқиқотлар асосида эрта диагностика ва даволаш самарадорлигини ошириш орқали ҳомиладорликни сақлаш ва стационарда ётоқ кунлари ва мурожатлар сонини камайтириш натижасида бюджет маблағлари иқтисод қилинган.
тўртинчи илмий янгилик: илк бор анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин микробиоценози бузилган ҳомиладорларда комплекс даво чора-тадбирлари пробиотикларни қўшимча қўллаш орқали такомиллаштирилган ва унинг самарадорлиги исботланган ва улар бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети Илмий кенгашининг 2023 йил 3 майда 9-сони тасдиқланган «Ҳомиладорлик даврида қин дисбиозини даволашнинг ўзига хос хусусиятлари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалиётига 2024 йилдаги 16 майдаги 80-сонли буйруғи билан, Республика Ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий амалий тиббиёт маркази Давлат муассасасининг Самарқанд вилояти филиалига 2025 йил 12 апрелдаги 256-у-сонли буйруғи билан билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техник кенгашининг 2025 йил 7 майдаги 17/14-сонли хулосасига кўра). Ижтимоий самарадорлиги: анамнезида ҳомила тушиши бўлган ва қин биоценози бузилган ҳомиладорларда комплекс даво чора-тадбирлари пробиотикларни қўшимча қўллаш ҳомилани сақлаб қолишда самарали таъсир кўрсатган. Иқтисодий самарадорлиги: ҳомила тушиши бўлган ва қин биоценози бузилган касалланган ҳомиладорларда такомиллаштирилган комплекс даво чора-тадбирлари сифатида пробиотикларни қўллаш стационарда ортиқча ётиш кунларини қисқартирган ва бюджет маблағлари тежалган.
