Мухаммадиева Мушарраф Иброхимовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.  Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Вирус этиологияли жигар циррозида спонтан бактериал перитонит билан асоратланишнинг бирламчи профилактикаси ва давосини такомиллаштириш”, 14.00.10– Юқумли касалликлар (тиббиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.1.PhD/Tib4278.
Илмий раҳбар: Облоқулов Абдурашид Рахимович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Абу Али ибн Сино номидаги Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Абу Али ибн Сино номидаги Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/30.04.2022.Tib.93.02.
Расмий оппонентлар: Қосимова Раъно Ибрагимовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Кулжанова Шолпан Адлгазиевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Қозоғистон Республикаси).
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети 
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: вирус этиологияли жигар циррозида спонтан бактериал перитонит билан асоратланишнинг бирламчи профилактикаси ва давосини  такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор спонтан бактериал перитонитли беморларда қон зардобидаги глутаматдекарбоксилаза антитанача (GAD), супероксид дисмутаза (SOD), прокальцитонин (ПКT) ва СРО кўрсаткичларини таҳлил қилиш орқали касалликнинг эрта ташхисотида ва башоратлашда уларнинг диагностик аҳамияти асосланаган;  
илк бор вирус этиологияли жигар циррози беморларда спонтан бактериал перитонитни антибактериал препаратлар билан биргаликда кумуш сувини қўллаб, касалликнинг асоратланиши олди олиниши исботланган;  
илк бор спонтан бактериал перитонитни комплекс даволашда антибактериал препаратлар билан “Fitoliver” биологик фаол қўшимчани биргаликда қўллаш натижасида яллиғланиш жараёнларининг тез пасайиши, интоксикация белгиларининг камайиши, жигар функцияси кўрсаткич-ларининг яхшиланиши аниқланган; 
олинган лаборатория маркерлари асосида жигар циррози билан касалланган спонтан бактериал перитонитли беморларни даволаш ва профилактикаси алгоритми ишлаб чиқилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
“Вирус этиологияли жигар циррозида спонтан бактериал перитонит билан асоратланишнинг бирламчи профилактикаси ва давосини  такомиллаштириш усули” мавзусидаги илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Бухоро давлат тиббиёт институтининг мувофиқлаштирувчи  эксперт кенгаши томонидан 2025 йил 30 апрелдаги 25-м/098-сонли хулосаси олинган.   
биринчи илмий янгилик: илк бор спонтан бактериал перитонитли беморларда қон зардобидаги глутаматдекарбоксилаза антитанача (GAD), супероксид дисмутаза (SOD), прокальцитонин (ПКT) ва СРО кўрсаткичларини таҳлил қилиш орқали касалликнинг эрта ташхисотида ва башоратлашда уларнинг диагностик аҳамияти асосланган. Ижтимоий самарадорлик: вирус этиологияли жигар циррози билан касалланган беморларнинг хаёт сифатини яхшилаш, асоратлар ва ўлимни камайтиришга имкон яратди. Иқтисодий самарадорлик: илмий натижаларнинг стационар шароитда даволаш учун амалий фаолиятга жорий этилиши вирус этиологияли жигар циррози  СБП билан асоратланганда диагностика усулини оптималлаштириш ва индивидуал прогнозлаш усулини қўллаш хар бир беморга нисбатан сарфланган маблағнинг 360000 сўмгача тежаш ва  даволаш кунларини 1 суткага қисқаришга имкон яратди.
иккинчи илмий янгилик: илк бор вирус этиологияли жигар циррози беморларда спонтан бактериал перитонитни антибактериал препаратлар билан биргаликда кумуш сувини қўллаб, касалликнинг асоратланиши олди олиниши исботланган. Ижтимоий самарадорлик: вирус этиологияли жигар циррози билан касалланган беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш, асоратлар ривожланишини ва ўлим ҳолатларини камайтириш имконини берди. Иқтисодий самарадорлик: вирус этиологияли жигар циррози спонтан бактериал перитонит билан асоратланганда диагностика усулини оптималлаштириш ва индивидуал прогнозлаш усулини қўллаш шифохоналарда амалиётига жорий этилган ҳолда, ҳар бир беморга нисбатан сарфланадиган маблағни 360000 сўмгача тежаш ва даволаш муддатини бир суткага қисқаришга имкон берди.
учинчи илмий янгилик: илк бор спонтан бактериал перитонитни комплекс даволашда антибактериал препаратлар билан “Fitoliver” биологик фаол қўшимчани биргаликда қўллаш натижасида яллиғланиш жараёнларининг тез пасайиши, интоксикация белгиларининг камайиши, жигар функцияси кўрсаткичларининг яхшиланиши аниқланган. Ижтимоий самарадорлик: вирус этиологияли жигар циррози билан касалланган беморларнинг хаёт сифатини яхшилаш, асоратлар ва ўлимни камайтиришга имкон яратди. Иқтисодий самарадорлик: вирус этиологияли жигар циррози спонтан бактериал перитонит билан асоратланган ҳолатларда диагностика усулини оптималлаштириш ва индивидуал прогнозлаш ёндашувини жорий этиш амалиётида ҳар бир бемор учун моддий маблағ тежалишига ҳамда даволаш муддатини бир суткага қисқаришга имкон яратди.
тўртинчи илмий янгилик: олинган лаборатория маркерлари асосида жигар циррози билан касалланган спонтан бактериал перитонитли беморларни даволаш ва профилактикаси алгоритми ишлаб чиқилган. Ижтимоий самарадорлик: вирус этиологияли жигар циррози билан касалланган беморларнинг хаёт сифатини яхшилаш, асоратлар ва ўлимни камайтиришга имкон яратди. Иқтисодий самарадорлик: илмий натижаларнинг РШТЁИМ Бухоро филиали ва Самарқанд вилоят юқумли касалликлар клиник шифохонасида амалиётга жорий этилиши вирус этиологияли жигар циррози спонтан бактериал перитонит билан асоратланган ҳолатларда диагностика усулини оптималлаштириш ва индивидуал прогнозлаш усулини қўллаш хар бир беморга нисбатан сарфланган маблағнинг 360000 сўмгача тежаш ва  ташхислаш кунларини бир кунга қисқаришга имкон яратди. Хулоса: вирус этиологияли жигар циррози беморларида спонтан бактериал перитонитни эрта аниқлаш, ушбу патология билан боғлиқ бўлган асоратларни олдини олиш ва комплекс даволаш алгоритмини қўллаш орқали даволаш самарадорлигига ҳамда касалликни такрорланиш хавфини камайтиришга эришилган. Олинган илмий-амалий маълумотлар РШТЁИМ Бухоро филиали (09.06.2025 йилдаги 206-сон буйруқ) ва Самарқанд вилоят юқумли касалликлар клиник шифохонаси (22.07.2025 йилдаги 620/u-сон буйруқ) тадбиқ этилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish