Кулиев Азиз Абдумажидовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Маҳаллий тарқалган меъда саратонида паллиатив гастрэктомиянинг роли» 14.00.14 – Онкология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: №В2021.2.PhD/Tib1833.
Илмий раҳбар: Джураев Миржалол Дехканович тиббиёт фанлари доктори профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарканд давлат тиббиёт университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий амалий тиббиёт маркази ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.04/30.12.2019Tib.77.01. 
Расмий оппонентлар: Мухамедаминов Шухрат Каримджанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хакимов Мурод Шавкатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Абу али Ибн Сино номидаги Бухоро давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: комбинацияланган оператив даволаш усули ёрдамида маҳаллий тарқалган меъда саратонини даволашнинг самарадорлигини оширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жарроҳлик амалиёти пайтида ўн икки бармоқли ичак чўлтоғини ёпишнинг такомиллаштирилган усули (механик чок + қўлда ишлов бериш комбинацияси) қўлланилиб, операциядан кейинги панкреатит, чок етишмовчилиги ва септик асоратларнинг олдини олишда ишончлилиги асосланган;
меъда ости бези бошча қисми ва ўн икки бармоқли ичакка ўсиб кирган ҳолатларда амалга оширилган комбинацияланган паллиатив операциялар (R1 резекция) натижалари илк бор алоҳида ўрганилган ва уларнинг бир йиллик ва икки йиллик яшовчанликни сезиларли даражада ошириши исботланган;
парааортал ва паракавал қорин парда орти лимфа тугунларига  метастазлар бўлган маҳаллий тарқадлган меъда саратони беморларида комбинацияланган жарроҳлик амалиёти ва адъювант кимё терапия самарадорлиги симптоматик жарроҳлик давоси ўтказилган беморлар билан илк бор қиёсий таҳлил қилинган ва микрометастазларга цитостатик таъсири туфайли комбинирланган давонинг яшовчанликни оширишдаги  аҳамияти исботланган;
маҳаллий тарқалган меъда саратони билан оғриган беморларда илк бор прогностик омиллар ўсманинг макроскопик ва микроскопик ҳусусиятларига кўра комплекс таҳлил қилиниб, ўсманинг Borman таснифи бўйича инфильтратив-диффуз макроскопик ўсиш тури, ҳамда G3–G4  гистопатологик дифференциация даражаларида амалиётдан  кейинги асоратлар миқдори кўп бўлиши, прогностик жиҳатдан ёмон ва яшовчанлик даражаси паст бўлиши асосланган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Маҳаллий тарқалган меъда саратонида паллиатив гастрэктомиянинг ролини ўрганиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: жарроҳлик амалиёти пайтида ўн икки бармоқли ичак чўлтоғини ёпишнинг такомиллаштирилган усули (механик чок + қўлда ишлов бериш комбинацияси) қўлланилиб, операциядан кейинги панкреатит, чок етишмовчилиги ва септик асоратларнинг олдини олишда ишончлилиги асосланганлиги Самарқанд давлат тиббиёёт университети эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 6 ноябрдаги 3-сон баённома билан тасдиқланган «Маҳаллий тарқалган меъда саратонида паллиатив жарроҳлик амалиётини такомиллаштириш» номли услубий тавсияномаси таркибига киритилган ва 2025 йил 17 мартдаги №25-сонли буйруқ билан Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Навоий филиали жарроҳлик бўлими, 2025 йил 20 мартдаги №21-сонли буйруқ билан Сурхондарё филиали жарроҳлик бўлими клиник амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18 -сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: ўн икки бармоқли ичак чўлтоғини ёпишнинг такомиллаштирилган усули (механик чок + қўлда ишлов бериш комбинацияси) қўлланилиб, операциядан кейинги панкреатит, чок етишмовчилиги ва септик асоратлар миқдорини камайтиради. Бу эса операциядан кейинги даврнинг яхшироқ кечишини таъминлаб, асоратларнинг олдини олишга ва беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга имкон яратган. Иқтисодий самарадорлиги: Ишлаб чиқилган ўн икки бармоқли ичак чўлтоғини ёпишнинг такомиллаштирилган усули (механик чок + қўлда ишлов бериш комбинацияси) қўлланилиб, операциядан кейинги панкреатит, чок етишмовчилиги ва септик асоратлар пасайтириш ҳисобига бюджет маблағларининг 15,5% гача тежалишига имкон берган. Хулоса: Ишлаб чиқилган ўн икки бармоқли ичак чўлтоғини ёпишнинг такомиллаштирилган усули (механик чок + қўлда ишлов бериш комбинацияси) қўлланилиб, операциядан кейинги панкреатит, чок етишмовчилиги ва септик асоратлар хавфини камайтириши исботланган. Бу эса операциядан кейинги даврнинг яхшироқ кечишини таъминлаб, асоратларнинг олдини олишга, беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга, бюджет маблағларининг 15,5% гача тежалишига ва стационарда қолиш муддатининг 1-2 кунга қисқаришига имкон яратган.
иккинчи илмий янгилик: меъда ости бези бошча қисми ва ўн икки бармоқли ичакка ўсиб кирган ҳолатларда амалга оширилган комбинацияланган паллиатив операциялар (R1 резекция) натижалари илк бор алоҳида ўрганилган ва уларнинг бир йиллик ва икки йиллик яшовчанликни сезиларли даражада ошириши исботланганлиги Самарқанд давлат тиббиёёт университети эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 6 ноябрдаги 3-сон баённома билан тасдиқланган «Маҳаллий тарқалган меъда саратонида паллиатив жарроҳлик амалиётини такомиллаштириш» номли услубий тавсияномаси таркибига киритилган ва 2025 йил 17 мартдаги №25-сонли буйруқ билан Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Навоий филиали жарроҳлик бўлими, 2025 йил 20 мартдаги №21-сонли буйруқ билан Сурхондарё филиали жарроҳлик бўлими клиник амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18 -сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: меъда ости бези ва ўн икки бармоқли ичакка ўсиб кирган ҳолатларда амалга оширилган комбинацияланган паллиатив операциялар (R1 резекция) натижалари биринчи марта алоҳида ўрганилган ва уларнинг бир йиллик ва икки йиллик яшовчанликни сезиларли даражада ошириши ва ҳаёт сифати яхшиланган. Иқтисодий самарадорлиги: меъда ости бези ва ўн икки бармоқли ичакка ўсиб кирган ҳолатларда амалга оширилган комбинацияланган паллиатив операциялар (R1 резекция) натижалари биринчи марта алоҳида ўрганилган ва уларнинг бир йиллик ва икки йиллик яшовчанликни сезиларли даражада оширишига, стационарда қолиш муддатини 1-2 кунга қисқартиришга ва беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга имкон берган. Бу эса давлат бюджети харажатларининг 10,5% га камайишига олиб келган. Хулоса: Янгича даволаш усулини қўллаш натижасида меъда ости бези ва ўн икки бармоқли ичакка ўсиб кирган ҳолатларда амалга оширилган комбинацияланган паллиатив операциялар (R1 резекция) натижалари биринчи марта алоҳида ўрганилган ва уларнинг бир йиллик ва икки йиллик яшовчанликни сезиларли даражада ошириши, стационарда қолиш муддати 1-2 кунга қисқарган ва беморларнинг ҳаёт сифати яхшиланган. Бу эса давлат бюджети харажатларини 10,5% га қисқартириш имконини берган.
учинчи илмий янгилик: парааортал ва паракавал қорин парда орти лимфа тугунларига  метастазлар бўлган маҳаллий тарқадлган меъда саратони беморларида комбинацияланган жарроҳлик амалиёти ва адъювант кимё терапия самарадорлиги симптоматик жарроҳлик давоси ўтказилган беморлар билан илк бор қиёсий таҳлил қилинган ва микрометастазларга цитостатик таъсири туфайли комбинирланган давонинг яшовчанликни  оширишдаги  аҳамияти исботланганлиги Самарқанд давлат тиббиёёт университети эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 6 ноябрдаги 3-сон баённома билан тасдиқланган «Маҳаллий тарқалган меъда саратонида паллиатив жарроҳлик амалиётини такомиллаштириш» номли услубий тавсияномаси таркибига киритилган ва 2025 йил 17 мартдаги №25-сонли буйруқ билан Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Навоий филиали жарроҳлик бўлими, 2025 йил 20 мартдаги №21-сонли буйруқ билан Сурхондарё филиали жарроҳлик бўлими клиник амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18 -сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: парааортал ва паракавал қорин парда орти лимфа тугунларига  метастазлар бўлган маҳаллий тарқадлган меъда саратони беморларида комбинацияланган жарроҳлик амалиёти ва адъювант кимё терапия самарадорлиги симптоматик жарроҳлик давоси ўтказилган беморлар билан илк бор қиёсий таҳлил қилинган ва микрометастазларга цитостатик таъсири туфайли комбинирланган давонинг яшовчанликни  оширишдаги  аҳамияти кўрсатилганлиги. Иқтисодий самарадорлиги: Такомиллаштирилган парааортал ва паракавал қорин парда орти лимфа тугунларига  метастазлар бўлган маҳаллий тарқадлган меъда саратони беморларида комбинацияланган жарроҳлик амалиёти ва адъювант кимё терапия самарадорлиги симптоматик жарроҳлик давоси ўтказилган беморлар билан илк бор қиёсий таҳлил қилинган ва микрометастазларга цитостатик таъсири туфайли комбинирланган давонинг яшовчанликни  оширишдаги  аҳамияти аниқланган ҳамда беморларнинг стационарда бўлиш муддатини қисқартиришга имкон берган, эрта ўлим ҳолатларининг пасайиши ва беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш ҳисобига давлат маблағлари харажатларининг 25,5% га камайишига олиб келган. Хулоса: Ишлаб чиқилган парааортал ва паракавал қорин парда орти лимфа тугунларига  метастазлар бўлган маҳаллий тарқадлган меъда саратони беморларида комбинацияланган жарроҳлик амалиёти ва адъювант кимё терапия самарадорлиги симптоматик жарроҳлик давоси ўтказилган беморлар билан илк бор қиёсий таҳлил қилинган ва микрометастазларга цитостатик таъсири туфайли комбинирланган давонинг яшовчанликни  оширишдаги  аҳамияти исботланганлиги ҳисобига беморларнинг стационарда бўлиш муддатини маълум даражада қисқартирган. Шунингдек эрта ўлимнинг пасайиши ва беморларнинг ҳаёт сифатининг яхшиланиши орқали давлат харажатларининг 25,5% га камайишига олиб келган.
тўртинчи илмий янгилик: маҳаллий тарқалган меъда саратони билан оғриган беморларда илк бор прогностик омиллар ўсманинг макроскопик ва микроскопик ҳусусиятларига кўра комплекс таҳлил қилиниб, ўсманинг Borman таснифи бўйича инфильтратив-диффуз макроскопик ўсиш тури, ҳамда G3–G4  гистопатологик дифференциация даражаларида амалиётдан  кейинги асоратлар миқдори кўп бўлиши, прогностик жиҳатдан ёмон ва яшовчанлик даражаси паст бўлиши асосланганлиги Самарқанд давлат тиббиёёт университети эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 6 ноябрдаги 3-сон баённома билан тасдиқланган «Маҳаллий тарқалган меъда саратонида паллиатив жарроҳлик амалиётини такомиллаштириш» номли услубий тавсияномаси таркибига киритилган ва 2025 йил 17 мартдаги №25-сонли буйруқ билан Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Навоий филиали жарроҳлик бўлими, 2025 йил 20 мартдаги №21-сонли буйруқ билан Сурхондарё филиали жарроҳлик бўлими клиник амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18 -сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: Таклиф этилган маҳаллий тарқалган меъда саратони билан оғриган беморларда илк бор прогностик омиллар ўсманинг макроскопик ва микроскопик ҳусусиятларига кўра комплекс таҳлил қилиниб, ўсманинг Borman таснифи бўйича инфильтратив-диффуз макроскопик ўсиш тури, ҳамда G3–G4  гистопатологик дифференциация даражаларида амалиётдан  кейинги асоратлар миқдори кўп бўлиши, прогностик жиҳатдан ёмон ва яшовчанлик даражаси паст бўлиши асосланган ҳамда беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга имкон берган. Иқтисодий самарадорлиги: Таклиф этилган маҳаллий тарқалган меъда саратони билан оғриган беморларда илк бор прогностик омиллар ўсманинг макроскопик ва микроскопик ҳусусиятларига кўра комплекс таҳлил қилиниб, ўсманинг Borman таснифи бўйича инфильтратив-диффуз макроскопик ўсиш тури, ҳамда G3–G4  гистопатологик дифференциация даражаларида амалиётдан  кейинги асоратлар миқдори кўп бўлиши, прогностик жиҳатдан ёмон ва яшовчанлик даражаси паст бўлиши асосланган, стационарда қолиш муддатини 2 кунга қисқартиришга ва давлат бюджети харажатларини 9,5% га тежашга имкон берган. Хулоса: Таклиф этилган маҳаллий тарқалган меъда саратони билан оғриган беморларда илк бор прогностик омиллар ўсманинг макроскопик ва микроскопик ҳусусиятларига кўра комплекс таҳлил қилиниб, ўсманинг Borman таснифи бўйича инфильтратив-диффуз макроскопик ўсиш тури, ҳамда G3–G4  гистопатологик дифференциация даражаларида амалиётдан  кейинги асоратлар миқдори кўп бўлиши, прогностик жиҳатдан ёмон ва яшовчанлик даражаси паст бўлиши асосланган. Шунингдек, стационарда қолиш муддатини 2 кунга қисқартириб, давлат бюджети харажатларини 9,5% га тежаш имконини яратган. 
А.А.Кулиевнинг «Маҳаллий тарқалган меъда саратонида паллиатив гастрэктомиянинг роли» мавзусидаги диссертация тадқиқотида олинган юқоридаги илмий янгиликлар бошқа соғлиқни сақлаш муассаларига жорий этиш бўйича Самарқанд давлат тиббиёт университетининг 2025 йил 8 майдаги 4350 – сон хати соғлиқни сақлаш вазирлигига тақдим этилган.