Сувонова Лола Суюновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қуёш печида диатомитдан кремний карбид олиш технологияси”, 05.05.06-“Қайта тикланадиган энергия турлари асосидаги энергия қурилмалари” ихтисослиги бўйича.
Диссертация мавзуси роʼйхатга олинган рақам: В2024.1.PhD/Т4468. 
Илмий раҳбар: Пайзуллахонов Мухаммаде-Султанхан   Саидвалиханович, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хоъжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети.   
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат техника университети, PhD.03/30.09.2020.Т.111.03. рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Хайриддинов Батир Эгамбердиевич, техника фанлари доктори, профессор;  Аҳадов Жобир Замирович техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
Диссертация иши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қуёш печининг оптик-энергетик параметрларини аниқлаш ва диотомид минералидан кремний карбидини олиш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
гелиостатнинг фокус масофаси, апертура бурчаги, ойнанинг нур қайтариш коеффисиенти, қуёшнинг оғиш бурчаги, қуёш радиацияси, атроф-муҳит ҳароратлари ўзгаришига боғлиқ ҳолда Катта қуёш печининг оптик-геометрик ва оптик-энергетик кўрсатгичларини аниқлаш имконини берадиган имитацион модел Матлаб/Симулик тизимида ишлаб чиқилган;
200-300 W/см2 мужассамлашган қуёш нурлари оқимида диатомит минерали ва кокс аралашмаси асосидаги СиО2 + 2C = СиC + CО2 реакция бўйича кремний карбиди материалини синтез қилиш технологияси ишлаб чиқилган; 
кремний карбидининг кубик панжара доимийси а = 4.36 Å бўлган -СиC модификациясини олиш учун  200 W/см2 ва гексагонал панжара параметрлари а = 3.07, c = 15.11 Å бўлган -СиC модификациясини олиш учун эса  300 W/см2 бўлган мужассамлашган қуёш энергияси талаб қилиниши аниқланган; 
кремний карбиди материалининг иссиқлик-физик хоссаларини қуёш нурланиш оқимининг зичлигига ва унинг таъсир қилиш муддатига боғлиқлиги ҳамда илк бор қуёш печида синтез қилинган кремний карбидининг оловбардошлилиги 1650 °C ни ташкил этиши, материални 1550 °C да 200-250 соат давомида қиздирилгандан кейин оловбардошлилиги 1580 °C гача пасайиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Диатомит минерали ва кокс аралашмасини Катта қуёш печида қайта ишлаш йўли билан кремний карбиди материалини олиш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
диатомит минерали ва кокс аралашмасини қуёш нурлари мужассамлашган қуёш печларида синтез қилиш орқали кремний карбидини ишлаб чиқиш технологияси Оъзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Материалшунослик институтининг “Материаллар қайта ишлаш ва синтез қилиш” лабораториясида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Энергетика вазирлигининг 2025 йил 5 июндаги 04-14-3198-сонли маълумотномаси). Натижада, Катта қуёш печи фокусида бир кун давомида 14-15 кг гача кремний карбидини синтез қилиш имкони яратилган.
мужассамлашган қуёш нурлари оқимида 200-300 W/см2 диатомит минерали ва кокс аралашмаси асосидаги СиО2 + 2C = СиC + CО2 реакция бўйича кремний карбиди материалини синтез қилиш технологияси Оъзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Материалшунослик институтининг “Материаллар қайта ишлаш ва синтез қилиш” лабораториясида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Энергетика вазирлигининг 2025 йил 5 июндаги  04-14-3198-сонли маълумотномаси). Натижада, мавсумга нисбатан Катта қуёш печида мавсумда 3000 кг кремний карбидини синтез қилиш орқали 1500 кWҳ электр энергиясини тежашга ва 27 млн. сўм иқтисод қилишга эришилган.