Ҳайитов Абдулла Нурматовичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мотоблок учун култиватор ишлаб чиқиш ва унинг параметрларини асослаш (картошка мисолида)”, 05.07.01 – Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/Т4732
Илмий раҳбар: Ғайбуллаев Бурхонжон Шерматжонович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти, DSc.05/13.05.2020.Т.112.01.
Расмий оппонентлар: Орифжон Рахматов, техника фанлари доктори, профессор; Хамидов Нурмухаммад Мухтарович, техника фанлари фалсафа доктори (PhD). 
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади картошка қатор ораларига ишлов беришда қўлланиладиган мотоблок учун култиватор ишлаб чиқиш ва унинг параметрларини асослаш орқали иш сифати ва унумини ошириш ҳамда бошқа ҳаражатлар сарфини камайтиришдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
картошка қатор оралари тупроғига кам энергия ҳисобига ишлов берадиган иш органлар билан жиҳозланган мотоблок учун култиваторнинг конструксияси ишлаб чиқилган;
култиваторнинг параметрлари тупроқ хоссалари, унинг уваланиш даражаси ҳамда ишлов бериш чуқурлиги белгиланган меъёрдан кам бўлмаслиги ҳамда култиваторнинг тортишга қаршилиги минимал бўлишини ҳисобга олган ҳолда асосланган;
юмшаткич ва ўқёйсимон панжалар орасидаги кўндаланг ва бўйлама масофалар уларнинг орасига тупроқ тиқилмаслиги шартидан келтириб чиқарилган аналитик боғланишлар асосида аниқланган;
култиватор юмшаткич панжасининг эни, тупроққа кириш бурчаги, эгрилик радиуси ҳамда ўқёйсимон панжасининг қамраш кенглиги, қанотларининг увалаш ва очилиш бурчаклари, сферик дискнинг диаметри, унинг ҳаракат йўналиши ва тикка нисбатан ўрнатилиш бурчаги ва агрегат ҳаракат тезлиги уларнинг агротехник ва энергетик иш кўрсаткичларига таъсирини баҳоловчи регрессия тенгламаларини биргаликда ечиш орқали аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мотоблок учун култиватор ишлаб чиқиш ва унинг параметрларини асослаш (картошка мисолида) бўйича олинган илмий натижалар асосида:
мотоблок билан агрегатланадиган култиваторнинг техник ҳужжатлари (дастлабки талаблар, техник топшириқ ва чизмалар) ишлаб чиқилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024-йил 12-ноябрдаги 05/01-05/02-05/04-03-370-сон маълумотномаси). Натижада картошка қатор ораларига ишлов беришда қўлланиладиган култиваторни ишлаб чиқиш имконияти яратилган; 
култиваторнинг тажриба нусхаси Тошкент вилояти Янгийўл туманидаги “АБРОРЖОН АҲАДЖОН ФАЙЗ” фермер хўжалигида ҳамда Хоразм вилояти Хонқа туманидаги “БАХРОМ ОРИФ” ва “ҚАДАМБОЙ БАКИЕВ” фермер хўжаликларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024-йил 12-ноябрдаги 05/01-05/02-05/04-03-370-сон маълумотномаси). Синов натижаларига кўра агрегат ҳаракат тезлиги 0,4 ва 0,8 м/с бўлганда култиваторнинг ишлов бериш чуқурлиги мос равишда 10,8 ва 10,2 cм, тупроқнинг уваланиш сифати 81,5 ва 80,2 % ни, иш органининг тортишга қаршилиги 0,29 ва 0,33 кН ни ташкил этган;
култиваторнинг саноат нусхаларини ишлаб чиқиш ва тайёрлаш учун унинг лойиҳа конструкторлик ҳужжатлари (дастлабки талаблар, техник топшириқ ва чизмалар) “БМКБ-Агромаш” АЖ да лойиҳалаш жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024-йил 12-ноябрдаги 05/01-05/02-05/04-03-370-сон маълумотномаси). Натижада култиваторни саноат нусхаларини ишлаб чиқариш имконияти яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish