Давлетова Кароматжон Худайбергановнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Иқтисодий суд ишларини юритишда ахборот-технологияларини қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари”, “12.00.04–Фуқаролик процессуал ҳуқуқи. Иқтисодий процессуал ҳуқуқи. Ҳакамлик жараёни ва медиация”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Yu1150
Илмий раҳбар: Эсанова Замирахон Нормуротовна, юридик фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси, DSc.31/31.12.2020.Yu.67.01. 
Расмий оппонентлар: – ю.ф.д., профессор Хабибуллаев Давлатжон Юлчибоевич, ю.ф.ф.д. (PhD), доцент Қучқаров Хамидулло Абдурасулович.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Одил судлов академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқот мақсади мамлакатимизда иқтисодий суд ишларини юритишда ахборот-технологияларини қўллашнинг ўзига хос хусусиятларини тадқиқ этиш, унинг назарий-амалий ва ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга оид илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ишда иштирок этувчи шахсларнинг видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида иштирок этишини таъминлаш учун кўрсатилган шахсларнинг яшаш жойи, жойлашган ери ёки турган жойи бўйича тегишли судларнинг видеоконференцалоқа тизимларидан ёхуд ишни кўраётган суднинг мобиль видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланилишини қонунчиликда белгилаш асослантирилган;
видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланган ҳолда иштирок этаётган гувоҳларга, экспертларга, мутахассисларга, таржимонларга ўз ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги тушунтирилганлиги аудио- ва видеоёзув орқали қайд этилиши ва бу ҳақда суд мажлиси баённомасида кўрсатилишини ҳуқуқий тартибга солиниши асослаб берилган;
электрон маълумотлар электрон қурилмалардан ва ахборот тизимларидан, шунингдек ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда яратиладиган, ишлов бериладиган ҳамда сақланадиган маълумотлар эканлиги, ишда иштирок этувчи тарафлар, гувоҳлар ва бошқа шахслар электрон маълумотларни ушбу маълумотларнинг кўчирма нусхасини электрон жисмдан электрон маълумотлар мавжуд бўлган бошқа электрон жисмга олиш орқали тақдим этишга ҳақли бўлиши ҳақидаги нормаларни қонунчиликда белгилаш зарурати асослантирилган;
суд тақдим этилган электрон маълумотларни мутахассис иштирокида қабул қилиб олиши ҳамда электрон маълумотлар мавжуд бўлган бирламчи электрон жисмни кўздан кечиришини ҳуқуқий тартибга солиниши асослаб берилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Судлар фаолиятига ахборот коммуникация технологияларини жорий этишнинг назарий, амалий ва ташкилий-ҳуқуқий асослари бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
ишда иштирок этувчи шахсларнинг видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида иштирок этишини таъминлаш учун кўрсатилган шахсларнинг яшаш жойи, жойлашган ери ёки турган жойи бўйича тегишли судларнинг видеоконференцалоқа тизимларидан ёхуд ишни кўраётган суднинг мобиль видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланилиши ҳақидаги таклифлар 2025 йил 11 мартдаги Ўзбекистон Республикасининг “Аҳолига суд муҳокамаларида масофадан иштирок этиш учун янада қулай шароитлар яратилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1047-сон Қонунига асосан Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодекси  166-моддасига қўшимча ва ўзгартиришлар киритишда ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2025 йил 7 майдаги 3/dn-92-сонли далолатномаси). Ушбу таклифларнинг қабул қилинганлиги иқтисодий суд ишларининг юритилишида ишда иштирок этувчи шахсларнинг масофадан иштирок этишлари учун янада қулай шароитлар яратилишига хизмат қилган;
видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланган ҳолда иштирок этаётган гувоҳларга, экспертларга, мутахассисларга, таржимонларга ўз ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги тушунтирилганлиги аудио- ва видеоёзув орқали қайд этилиши ва бу ҳақда суд мажлиси баённомасида кўрсатилиши ҳақидаги таклифлар 2025 йил 11 мартдаги Ўзбекистон Республикасининг “Аҳолига суд муҳокамаларида масофадан иштирок этиш учун янада қулай шароитлар яратилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1047-сон Қонунига асосан Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодекси  166-моддасига қўшимча ва ўзгартиришлар киритишда ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2025 йил 7 майдаги 3/dn-92-сонли далолатномаси). Натижада судда одил судловни амалга оширишга кўмаклашувчи шахсларнинг масъулиятини оширшга, ишга оид далилларнинг ишончлилигини оширишга ва охир-оқибат суднинг ҳал қилув қарорининг қонуний, асосли ва адолатли бўлишини таъминлашга эришилган;
электрон маълумотлар электрон қурилмалардан ва ахборот тизимларидан, шунингдек ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда яратиладиган, ишлов бериладиган ҳамда сақланадиган маълумотлар эканлиги, ишда иштирок этувчи тарафлар, гувоҳлар ва бошқа шахслар электрон маълумотларни ушбу маълумотларнинг кўчирма нусхасини электрон жисмдан электрон маълумотлар мавжуд бўлган бошқа электрон жисмга олиш орқали тақдим этишга ҳақли бўлиши ҳақидаги нормалар 2024 йил 21 ноябрдаги “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига рақамли далиллар билан ишлаш тизимини такомиллаштиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1003-сонли Қонунига асосан Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексига янги 761-моддани киритишда ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг 2025 йил 7 майдаги 27/2-88-25-сонли далолатномаси). Ушбу таклифларнинг қабул қилиниши иқтисодий суд ишларини юритишда электрон маълумотларни текшириш, баҳолаш ва уларни  ишга қўшиш бўйича тегишли чоралар кўришнинг янада самарали ҳуқуқий механизмларини яратишга хизмат қилган; 
суд тақдим этилган электрон маълумотларни мутахассис иштирокида қабул қилиб олиши ҳамда электрон маълумотлар мавжуд бўлган бирламчи электрон жисмни кўздан кечириши каби нормалар 2024 йил 21 ноябрдаги “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига рақамли далиллар билан ишлаш тизимини такомиллаштиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1003-сонли Қонунига асосан Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексига янги 761-моддани киритишда ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг 2025 йил 7 майдаги 27/2-88-25-сонли далолатномаси). Ушбу таклифларнинг қабул қилиниши иқтисодий судларда ишларнинг кўрилишида рақамли далиллар билан ишлаш тизимини такомиллаштиришга, уларнинг ишончлилигини мустаҳкамлашга, натижада эса суднинг иш бўйича қабул қилинадиган қарорларининг асосли бўлишини таъминлашга хизмат қилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish