Зиёева Гулрух Пулот қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Гипотиреоз шароитида туғилган авлод тухумдон қон-томир-тўқима тузилмаларининг постнатал онтогенезидаги морфологик ҳолати», 14.00.02 – Морфология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Tib3709.
Илмий раҳбар: Хожаназарова Сауле Жубатировна, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат тиббиёт университети, DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03.
Расмий оппонентлар: Орипов Фирдавс Суръатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Мамасаидов Жамолиддин Турғунбаевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Хожа Аҳмад Яссавий номидаги халқаро қозоқ-турк университети (Қозоғистон Республикаси).
II. Тадқиқотнинг мақсади: гипотиреоз шароитида она каламушлардан туғилган авлоднинг тухумдон тўқимаси ва қон томирларидаги морфологик ва иммуногистокимёвий жиҳатларини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
гипотериоз шароитида туғилган авлодда тухумдон томирларининг бузилиши ва примордиал фолликулларнинг ўсиш босқичига ўтишнинг кечикиши оқибатида тухумдон пўстлоқ моддасини примордиал фолликулалар билан тўлиқ эгаллаши ва мағиз моддада қон томирларининг тармоқланишини камайтириши аниқланган;
гипотиреоз шароитида туғилган авлодларда постнатал давридаги физиологик ривожланишининг кечикиши оқибатида гипофиз-қалконсимон без-овариал тизим гормонларининг регуляциясига ва тухумдонинг структур-функционал шаклланишига салбий таъсир этиши исботланган;
гипотиреоз шароитида туғилган авлодларнинг тухумдонида Ki-67 маркерининг экспрессиясининг пасайиши, шунингдек, ҳужайра пролиферацияси ва апоптоз жараёнлари ўртасидаги номутаносиблик тухумдонларнинг эндокрин ва генератив функцияларидаги бузилишларнинг асосий сабаби эканлиги исботланган;
гипотиреоз шароитида туғилган авлодларда фолликуляр аппаратларнинг кечикиши ва тухумдонлар заҳиравий имкониятларининг камайиши оқибатида тухумдон пўстлоқ моддасининг майдони назорат гуруҳига нисбатан 1,47 марта, иккиламчи фолликулларнинг ўртача катталиги эса 2,45 марта қисқариши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Гипотиреоз шароитида она каламушлардан туғилган авлоднинг тухумдон тўқимаси ва қон томирларидаги морфологик ва иммуногистокимёвий жиҳатлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: гипотериоз шароитида туғилган авлодда тухумдон томирларининг бузилиши ва примордиал фолликулларнинг ўсиш босқичига ўтишнинг кечикиши оқибатида тухумдон пўстлоқ моддасини примордиал фолликулалар билан тўлиқ эгаллаши ва мағиз моддада қон томирларининг тармоқланишини камайтириши аниқланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 25 мартда 03-24/277-сон билан тасдиқланган «Гипотиреоз шароитида туғилган авлодлар тухумдон тўқимасининг морфологик онтогенезини баҳолаш» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 06.12.2024 йилдаги 61/I-сон ҳамда Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 03.12.2024 йилдаги 66-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: гипотиреоз шароитида туғилган авлод тухумдони пўстлоқ моддасини примордиал фолликулалар тўлиқ эгаллагани ва мағиз моддасида қон томирлар тармоқланишининг камайганлиги овогенез жараёнига бевосита таъсир қилишига, буни ўз вақтида аниқлаш, эрта ташҳислаш, профилактика ва зарур гинекологик чора-тадбирларни ўз вақтида амалга оширишга, юзага келиши мумкин бўлган асоратлар сонини камайтиришга ва даволаш натижаларини яхшилашга қаратилганлиги билан изоҳланади. Иқтисодий самарадорлиги: ҳомиладор аёллардаги гипотиреоидизмни эрта аниқлаш, улардан туғилган болаларнинг иккиламчи бепуштлигини самарали профилактика қилиш натижасида беморларни даволаниш учун сарфланадиган маблағлари иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: гипотиреоз шароитида туғилган авлодларда постнатал давридаги физиологик ривожланишининг кечикиши оқибатида гипофиз-қалконсимон без-овариал тизим гормонларининг регуляциясига ва тухумдонинг структур-функционал шаклланишига салбий таъсир этиши исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 25 мартда 03-24/277-сон билан тасдиқланган «Гипотиреоз шароитида туғилган авлодлар тухумдон тўқимасининг морфологик онтогенезини баҳолаш» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 06.12.2024 йилдаги 61/I-сон ҳамда Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 03.12.2024 йилдаги 66-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: гипотиреозли оналардан туғилган авлоднинг тухумдоннинг структур-функционал шаклланишининг ўрганилиши натижасида кузатиладиган асоратларни эрта прогнозлаш ва даволаш чора тадбирларини тўғри олиб бориш имконини бериши билан изоҳланади. Иқтисодий самарадорлиги: гипотиреоз ҳолатидаги оналардан туғилган болаларда олинган натижалар асосида касалликни эрта ташҳислаш орқали стационарда даволаниш муддатини қисқартириш натижасида беморларни даволаш учун сарфланадиган маблағлар иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: гипотиреоз шароитида туғилган авлодларнинг тухумдонида Ki-67 маркерининг экспрессиясининг пасайиши, шунингдек, ҳужайра пролиферацияси ва апоптоз жараёнлари ўртасидаги номутаносиблик тухумдонларнинг эндокрин ва генератив функцияларидаги бузилишларнинг асосий сабаби эканлиги исботланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 25 мартда 03-24/277-сон билан тасдиқланган «Гипотиреоз шароитида туғилган авлодлар тухумдон тўқимасининг морфологик онтогенезини баҳолаш» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 06.12.2024 йилдаги 61/I-сон ҳамда Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 03.12.2024 йилдаги 66-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: гипотиреоз шароитида туғилган авлоднинг тухумдонини Кi-67 маркерига иммуногистокимёвий текширув, паст даражада экспрессияси натижасида тухумдоннинг эндокрин ва генератив фаолиятини прогнозлаш ва даволаш чора тадбирларини самарали олиб бориш имконини бериши билан изоҳланади. Иқтисодий самарадорлиги: тадқиқот натижалари асосида ишлаб чиқилган тавсиялар эндокрин ва генератив касалликларни ташхислаш, профилактика ва зарур терапевтик чора-тадбирларни ўз вақтида амалга ошириш юзага келиши мумкин бўлган асоратлар сони камайтириш натижасида беморларни даволаш учун сарфланадиган маблағлар иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: гипотиреоз шароитида туғилган авлодларда фолликуляр аппаратларнинг кечикиши ва тухумдонлар заҳиравий имкониятларининг камайиши оқибатида тухумдон пўстлоқ моддасининг майдони назорат гуруҳига нисбатан 1,47 марта, иккиламчи фолликулларнинг ўртача катталиги эса 2,45 марта қисқариши аниқланганлиги бўйича таклифлар Тошкент тиббиёт академияси Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 25 мартда 03-24/277-сон билан тасдиқланган «Гипотиреоз шароитида туғилган авлодлар тухумдон тўқимасининг морфологик онтогенезини баҳолаш» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 06.12.2024 йилдаги 61/I-сон ҳамда Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 03.12.2024 йилдаги 66-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2025 йил 22 майдаги 18-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: болаларга кўрсатиладиган тиббий ёрдамнинг сифатини янада ошириш мақсадида гипотиреоз ҳолатидаги оналардан туғилган авлодлар тухумдоннинг пўстлоқ модда ва иккламчи фолликулалардаги кузатилган морфологик ўзгаришлар модели яратилган. Иқтисодий самарадорлиги: тадқиқот натижалари асосида тухумдон пўстлоқ модда ва иккиламчи фолликулалардаги морфологик ўзгаришлар ҳомилада юзага келиши мумкин бўлган бепуштликни эрта аниқлаш орқали беморларни даволаш учун сарфланадиган маблағлар иқтисод қилинади.

Yangiliklarga obuna bo‘lish