Убайдуллаева Зарнигор Ҳасанбой қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Турли тизимли тилларда ҳиссиёт ифодаловчи воситаларнинг лингвомаданий ва психолингвистик тадқиқи”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2PhD/Fil.3684
Илмий раҳбар: Акбарова Зуҳро Акмалжоновна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Султонова Шоҳиста Мухаммаджановна, филология фанлари доктори, профессор; Раупова Лайло Раҳимовна, филология фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади инсонга хос ҳиссиётларнинг лисоний воқеланиш хусусиятлари ва уларни ифодаловчи воситаларнинг ҳиссий-лисоний олам манзарасида тутган ўрнини турли тизимли тиллар мисолида лингвокултурологик ва психолингвистик аспектда тадқиқ қилишдан иборат. 
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
турли тизимли тилларда ҳиссиёт ифодаловчи бирликларнинг лингвомаданий ва психолингвистик хусусиятлари, бу бирликларнинг ҳар бир тил контекстида воқеланиши ҳамда асосий ҳиссиётларнинг барча тилларда мавжудлиги, вербал, новербал шаклда қўлланилиши, ҳиссий юкламали бирликлар ва фразеологик воситалар орқали ифодаланиши жиҳатидан ўхшаш, ҳиссиёт ифодаловчи воситаларнинг қўлланилиш даражаси, маданиятлараро контекстда ҳиссиётларга берилган семантик ва услубий ёндашувлар, шунингдек, жинс ва ёш омилларининг таъсири каби фарқли жиҳатлари асосланган;
ҳиссий-лисоний олам манзараси тушунчаси лингвистик ва психологик компонентларнинг бирикмаси сифатида тавсифланиб, ижобий, салбий ва амбивалент ҳиссиётларнинг тил воситалари орқали тасвирланиши ҳамда инсон тафаккуридаги аксланиш шакллари аниқланган;
ўзбек, инглиз ва рус тилларидаги асосий ҳиссиётлар – ғазаб, қувонч, қайғу, муҳаббат, қўрқув ва ҳайратни ифодаловчи воситалар таҳлил қилиниб, уларнинг ҳар бир тил контекстида лингвомаданий талқини ҳамда инсон онгида психолингвистик жиҳатдан акс этиши аниқланиб, бу воситаларнинг маданиятлараро тафовут ва муштараклик нуқтайи назаридан ифодаланиш механизмлари исботланган;
мулоқот жараёнида, шунингдек интернет ёзма мулоқотидаги паралингвистик воситалар (новербал коммуникация компонентлари: эможи, гиф, мем, стикер, нутқ интонациясини ифодаловчи белгилар) билан боғлиқ ҳолда баҳоланиб, уларнинг ҳиссий ахборот етказишдаги коммуникатив-прагматик роли далилланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Турли тизимли тилларидаги ҳиссиёт ифодаловчи воситаларнинг лингвомаданий ва психолингвистик хусусиятларини ўрганиш жараёнида олинган илмий натижалар асосида: 
    турли тизимли тилларда ҳиссиёт ифодаловчи бирликларнинг лингвомаданий ва психолингвистик хусусиятлари, бу бирликларнинг ҳар бир тил контекстида воқеланиши ҳамда асосий ҳиссиётларнинг барча тилларда мавжудлиги, вербал, новербал шаклда қўлланилиши, ҳиссий юкламали бирликлар ва фразеологик воситалар орқали ифодаланиши жиҳатидан ўхшаш, ҳиссиёт ифодаловчи воситаларнинг қўлланилиш даражаси, маданиятлараро контекстда ҳиссиётларга берилган семантик ва услубий ёндашувлар, шунингдек, жинс ва ёш омилларининг таъсири каби фарқли жиҳатлари борасидаги илмий хулосалардан 2022-2023-йилларда Ўзбекистон Давлат хореография академиясининг Ф3-2019081663-рақамли “Ўзбек миллий рақс санъатини тарғиб этишга бағишланган веб (электрон луғатлар) тўплами яратиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Давлат хореография академиясининг 2025-йил 27-декабрдаги 1/04-162-сон маълумотномаси). Натижада рақс санъатига оид матннинг лингвистик бирликларида “ҳиссиёт” консептининг воқеланиши масаласига ойдинлик киритилди, ўзбек, инглиз ва рус тиллари лингвомаданий бирликларидан бири бўлган ҳиссиётларнинг лингвистик, миллий-маданий ва коммуникатив вазифаларини аниқлашга ҳамда уларни нутқда тўғри қўллашга доир илмий-назарий, амалий қарашлар мукаммаллашган;
    ҳиссий-лисоний олам манзараси тушунчаси лингвистик ва психологик компонентларнинг бирикмаси сифатида тавсифланиб, ижобий, салбий ва амбивалент ҳиссиётларнинг тил воситалари орқали тасвирланиши ҳамда инсон тафаккуридаги аксланиш шаклларига оид таклифларидан бир ҳафталик семинар-тренинг, учрашувлар ва ёшларнинг интеллектуал салоҳияти ҳамда маънавий савиясини юксалтириш мақсадида “Ёш китобхон” республика танловини ташкил этиш юзасидан Ёшлар масалалари бўйича республика идоралараро кенгашининг 2017-йил 8-ноябрдаги 
01-07/1-1714-сон мажлис баёнида белгиланган “Ёш китобхон” танловининг 2023-йилги мавсуми Фарғона вилояти босқичини ўтказишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси ёшлар ишлари агентлигининг 2025-йил 17-январдаги 2-15-21-272-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳанинг илмий-назарий, илмий-амалий аҳамийати ортган;
    ўзбек, инглиз ва рус тилларидаги асосий ҳиссиётлар – ғазаб, қувонч, қайғу, муҳаббат, қўрқув ва ҳайратни ифодаловчи воситалар таҳлил қилиниб, уларнинг ҳар бир тил контекстида лингвомаданий талқини ҳамда инсон онгида психолингвистик жиҳатдан акс этиши аниқланиб, бу воситаларнинг маданиятлараро тафовут ва муштараклик нуқтайи назаридан ифодаланиш механизмлари юзасидан берилган хулоса ва тавсиялардан Фарғона вилоят телерадиокомпаниясининг 2023-2025-йилларда эфирга узатилган “Йошлар вақти”, “Маънавият сарчашмаси”, “Хайрли кун!”, “Адабий муҳит” кўрсатувлари ҳамда “Маънавият – қалб кўзгуси”, “Йошлар кундалиги” эшиттиришларининг ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Фарғона вилоят телерадиокомпаниясининг 2025-йил 19-январдаги 01-02/10-сон маълумотномаси). Натижада мазкур кўрсатув ҳамда эшиттиришларнинг мазмуни бойитилиб, илмий ва амалий салмоғи орттирилган.