Адизова Нодира Бахтиёровнанинг фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумот 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи): “Талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш методикаси (она тили ўқитиш методикаси мисолида)” 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (ўзбек тили).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.1.DSc/Ped438.
Илмий маслаҳатчи: Нуруллоева Шаҳло Ўктамовна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар), ИК рақами: Бухоро давлат университети DSc.03/04.06.2021.Fil.72.09. 
Расмий оппонентлар: филология фанлари доктори (DSc), профессор Абузалова Меҳринисо Кадировна; педагогика фанлари доктори (DSc), профессор Мавлонова Кларахон Махмутовна; педагогика фанлари доктори (DSc), профессор Асқарова Манзура Авазбековна 
Етакчи ташкилот: Навоий давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари муаммоли таълим муҳитида ижодий тафаккурни ривожлантириш, фаолликка ундаш, тарихийлик, тизимлилик ва интегративлик тамойилларига мослаштириш ҳамда методик, технологик ва психологик аспектларни таснифлаш ва мувофиқлаштириш асосида аниқлаштирилган; 
когнитив-прагматик компетентликни ривожлантиришнинг модели танланган конструктив ва интегратив ёндашувларни онглилик, изчиллик ва яратувчанлик тамойилларига уйғунлаштириш ҳамда интеграциялашган тизимли таъминотни рефлексив педагогик, когнитив таълим назарияларига мувофиқлаштириш асосида такомиллаштирилган; 
талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш методикаси замонавий “Insert”, “Scamper”, “Ikki qismli kundalik”, “Thinking has”, “What if…”, “Clear” интерфаол методларни муаммоли таълим, дебатлар, ҳолат таҳлили, лойиҳавий ва тадқиқотчилик ёндашувларига мослигини таъминлаш ҳамда инновацион фаоллигини оширишга қаратилган микромуҳит яратиш асосида такомиллаштирилган; 
талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш илмий категория ва атамалар билан эркин мулоҳаза юритиш, мустақил ва ижодий фикрлаш доимийлигини таъминлаш ҳамда илмий ва ҳаётий мисоллар келтиришга кўра топшириқлар мажмуи ва рақамли таълим воситаларидан фойдаланиш прагматиклиги ва рационаллигига эришиш асосида такомиллаштирилган;
талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш самарадорлиги когнитив-амалий, фаолиятли-рефлексив, интеллектуал-ижодий обектив ва субектив мезонларни баҳолашнинг юқори, ўрта ва паст даражаларига мувофиқлигига эришиш ҳамда ўқув топшириқларини ўзлаштиришнинг векториал ўсишини таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш бўйича илмий натижалар қуйидаги ишларда жорийланган:
талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари муаммоли таълим муҳитида ижодий тафаккурни ривожлантириш, фаолликка ундаш, тарихийлик, тизимлилик ва интегративлик тамойилларига мослаштириш ҳамда методик, технологик ва психологик аспектларни таснифлаш ва мувофиқлаштириш таклифларидан педагогика олий таълим муассасалари бошланғич таълим йўналишлари учун “Она тили ўқитиш методикаси” дарслигини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва махсус таълим вазирлигининг 2024-йил 29-майдаги 194-сон буйруғи, 194-425-сонли гувоҳнома). Натижада она тили таълимига когнитив-прагматик  ёндашув технологияларини такомиллаштиришга доир илмий-методик тавсияларни оммалаштиришга эришилган;
когнитив-прагматик компетентликни ривожлантиришнинг модели танланган конструктив ва интегратив ёндашувларни онглилик, изчиллик ва яратувчанлик тамойилларига уйғунлаштириш ҳамда интеграциялашган тизимли таъминотни рефлексив педагогик, когнитив таълим назарияларига оид таклифлардан Ўзбекистон Педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг “А1-ХТ-0-92997-рақамли Ёшларни умуминсоний миллий ва тарихий қадриятлар уйғунлиги асосида маънавий-ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” мавзусидаги амалий лойиҳасини “Талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантиришнинг шакл ва воситалари” қисмини бажаришда фойдаланилган. (Ўзбекистон Педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2025-йил 21-апрелдаги 179-сонли маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг когнитив-прагматик компетентлиги муаммоли технологиялари асосида ривожлантирилган;
талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш методикаси замонавий “Инсерт”, “Сcампер”, “Икки қисмли кундалик”, “Тҳинкинг ҳац”, “Wҳат иф…”, “Cлеар” интерфаол методларни муаммоли таълим, дебатлар, ҳолат таҳлили, лойиҳавий ва тадқиқотчилик ёндашувларига мослигини таъминлаш ҳамда инновацион фаоллигини оширишга қаратилган микромуҳит яратишга оид таклифлар Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 20-ноябрдаги 02/02-01-163 маълумотномасида асосланган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 20-ноябрдаги 02/02-01-163 маълумотномаси). Натижада, талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш моделини такомиллаштиришга эришилган;
талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантириш самарадорлиги когнитив-амалий, фаолиятли-рефлексив, интеллектуал-ижодий обектив ва субектив мезонларни баҳолашнинг юқори, ўрта ва паст даражаларига мувофиқлигига эришиш ҳамда ўқув топшириқларини ўзлаштиришнинг векториал ўсишини таъминлашга доир таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “Ассалом Бухоро”, “Нажот билимда” телекўрсатувларини тайёрлашда, телевидение жамоасининг соҳавий ишларида, хусусан, маданий, долзарб ҳамда илмий йўналишдаги кўрсатувларни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон МТРК Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг  2025-йил 3-мартдаги 01-09-66-сон маълумотномаси). Натижада, талабаларда когнитив-прагматик компетентликни муаммоли технологиялар асосида ривожлантиришорқали бўлажак ўқитувчиларнинг касбий кўникмаси такомиллаштирилган;