Рахманова Махсуда Усмановнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мустақил иш жараёнида бўлажак ўқитувчилар когнитив компетенсиясини ривожлантиришнинг педагогик механизмларини такомиллаштириш методикаси” мавзусидаги 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Ped7891 
          Илмий раҳбар: Киямов Нишон Содиқович, Педагогика фанлари доктори , профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат педагогика институти ҳузуридаги PhD.03/31.10.2024.Ped.187.01
Расмий оппонентлар: Қуйсинов  Одил Алмуротович педагогика фанлари доктори (DSc), профессор, Шодиева Матлуба Жўраевна  педагогика фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат педагогика институтини.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мустақил иш жарауонида боълажак оъқитувчилар когнитив комретенсиуасини ривожлантиришнинг педагогик механизмларини такомиллаштириш бўйича амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мустақил иш жарауонида бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантиришнинг дидактик имкониуатлари мустақил иш топшириқларини лойиҳавий, муаммоли, ҳамкорликда бажариладиган шаклларга йўналтириш орқали талабалар когнитив фаолиятининг жараёнларини бошқариш ва усулларини ўзлаштириш, амалий ҳаракатлар тизимининг ривожланиш босқичлари ва омилларининг яхлитлигини таъминлаш ҳамда ташкилий структураси хусусиятларини қиёсий тавсифлаш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуасини ривожлантириш модели квалиметрик ва фаол ўрганишга асосланган таълим ёндашувларининг амалий натижадорлигини оширишга қаратилган адаптивлик, амалий йўналганлик тамойиллари интегративлигига устуворлик бериш ҳамда мустақил иш фаолияти орқали ўз-ўзини ривожлантириш ва рефлектив фаолиятга тайёрлигини таъминланлаш асосида такомиллаштирилган;
мустақил иш жарауонида бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантириш методикаси мақсадли билим олиш фаолиятини амалга ошириш, ўз-ўзини ривожлантиришга бўлган эҳтиёжни шакллантириш ва ҳаракат траекториясини шахс индивидуаллигига мос аниқлаштириш, мустақил таълим фаолияти ва амалий тайёргарликни интеграция қилиш, ички мотивациянинг ва ташқи мотивасиядан устунлиги ва улар ўртасидаги мувофиқликни ҳисобга олиб лойиҳа ишлари, тадқиқий топшириқлар, кейс-стади, рефлектив эссе, рақамли топшириқларни киритиш асосида  такомиллаштирилган;
мустақил иш жарауонида бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантириш методикасининг самарадорлиги таълим олиш фаолияти устидан рефлексив назорат ўрнатиш, педагогик шароитлар, дидактик воситалар ва методлар мажмуаси орқали билиш фаоллигини ошириш, ижтимоий интеграцияни таъминлаш ҳамда мустақил таълим олиш компетенсияларини ривожлантиришнинг мотивасион-мақсадли, операцион, натижали, рефлекция компонентларини ўзаро ҳамкорликда ишлаш асосида аниқлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Олий таълим муассасаларида мустақил иш жарайонида бўлажак ўқитувчиларни когнитив компетенсийасини ривожлантиришнинг педагогик механизмларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган назарий ва амалий таклифлар асосида:
мустақил иш жарауонида бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантиришнинг дидактик имкониуатлари мустақил иш топшириқларини лойиҳавий, муаммоли, ҳамкорликда бажариладиган шаклларга йўналтириш орқали талабалар когнитив фаолиятининг жараёнларини бошқариш ва усулларини ўзлаштириш, амалий ҳаракатлар тизимининг ривожланиш босқичлари ва омилларининг яхлитлигини таъминлаш ҳамда ташкилий структураси хусусиятларини қиёсий тавсифлаш асосида аниқлаштирилган таклифлар “Умумий педагогика” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Самарқанд давлат университети Кенгашининг 2025-йил 26 февралдаги 8-сон қарорига асосан берилган 486-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, мустақил иш жарауонида бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантиришнинг редагогик имкониуатларини аниқлаш, когнитив комретенсиуа комронентларини такомиллаштириш имкони оширилган;
бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуасини ривожлантириш модели квалиметрик ва фаол ўрганишга асосланган таълим ёндашувларининг амалий натижадорлигини оширишга қаратилган адаптивлик, амалий йўналганлик тамойиллари интегративлигига устуворлик бериш ҳамда мустақил иш фаолияти орқали ўз-ўзини ривожлантириш ва рефлектив фаолиятга тайёрлигини таъминланлаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиуалар “Умумий педагогика” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Самарқанд давлат университети Кенгашининг 2025-йил 26 февралдаги 8-сон қарорига асосан берилган 486-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, мустақил иш торшириқларининг билиш жарауонлари самарадорлигини оширишдаги имкониуатларини кенгаутириш ҳамда мустақил иш торшириқларининг мазмунини когнитив комретенсиуаларга коррелуативлигини таъминлашга еришилган;
мустақил иш жарауонида бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантириш методикаси мақсадли билим олиш фаолиятини амалга ошириш, ўз-ўзини ривожлантиришга бўлган эҳтиёжни шакллантириш ва ҳаракат траекториясини шахс индивидуаллигига мос аниқлаштириш, мустақил таълим фаолияти ва амалий тайёргарликни интеграция қилиш, ички мотивациянинг ва ташқи мотивасиядан устунлиги ва улар ўртасидаги мувофиқликни ҳисобга олиб лойиҳа ишлари, тадқиқий топшириқлар, кейс-стади, рефлектив эссе, рақамли топшириқларни киритиш асосида  такомиллаштиришга оид таклифлар “Умумий педагогика” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Самарқанд давлат университети Кенгашининг 2025-йил 26 февралдаги 8-сон қарорига асосан берилган 486-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантиришнинг редагогик механизмларини амалиу уўналтирилган мустақил иш торшириқлари ва инновацион таълим технологиуалари орқали боуитилишига еришилган;
мустақил иш жарауонида бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуаларини ривожлантириш методикасининг самарадорлиги таълим олиш фаолияти устидан рефлексив назорат ўрнатиш, педагогик шароитлар, дидактик воситалар ва методлар мажмуаси орқали билиш фаоллигини ошириш, ижтимоий интеграцияни таъминлаш ҳамда мустақил таълим олиш компетенсияларини ривожлантиришнинг мотивасион-мақсадли, операцион, натижали, рефлекция компонентларини ўзаро ҳамкорликда ишлашга оид таклифлар “Умумий педагогика” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Самарқанд давлат университети Кенгашининг 2025-йил 26 февралдаги 8-сон қарорига асосан берилган 486-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларнинг когнитив комретенсиуасини ривожлантириш мезонларига оид кўрсаткичлар аниқлаштирилган.