Эргашев Суҳроб Панжи ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Митрал қопқоқ шикастланишларини жарроҳлик даволаш босқичларида волемик холат бузилишларини тўғирлаш ва назорат қилишни оптималлаштириш» 14.00.37 – Анестезиология ва реаниматология (тиббиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В 2024.2.PhD/Tib4765.
Илмий рахбар: Ибадов Равшан Алиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: «Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиет маркази» ДМ.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Болалар миллий тиббиёт маркази, DSc.04/01.02.2022.Tib.147.01.
Расмий оппонентлар Сатвалдиева Элмира Абдусаматовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Акалаев Рустам Нурмуҳамедович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Гродно давлат тиббиёт унверситети (Беларус Республикаси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга эга.
II. Тадқиқотнинг мақсади: периоператив гемодинамик бошқарувни оптималлаштириш орқали митрал қопқоқда жаррохлик амалиётидан кейинги давр натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
митрал қопқоқни коррекциялаш босқичларида беморлар организмида ҳатто ҳисобланган физиологик инфузион юкламаси ҳам юрак чап қисмларининг зўриқишига ва мос равишда унинг қисқариш хусусиятини пасайишига олиб келиши, ўз навбатида юқори доза инотропларга эҳтиёжни ошириши, прогностик режада бу оператив даволаш натижасининг ножўя белгиси эканлиги аниқланган;
чап қоринча қискариш фракцияси чап қоринча хажмининг якуний диастолик хажм катталашишининг ва юрак қопқоқлари жарроҳлигидан кейинги беморларда юрак етишмовчилигининг дастлабки клиник белгилари пайдо бўлишининг нисбатан эрта ва максимал ахборот кўрсаткичи саналиши исботланган; 
эритроцитлар шаклининг экспресс кузатуви аҳамияти кўрсатилган, бу эса сунъий айланишдан кейин гемоциркулятор микроокклюзия натижасида юзага келган волемик статус ва циркулятор гипоксиянинг оғирлигини морфологик аниқлашнинг носпецифик усули эканлиги аниқланган; 
анамнезида COVID-19 пневмониясини бошдан кечирган беморларда жарроҳлик амалиётидан кейинги яқин даврдаги клиник кечиш юрак қон томир етишмовчилигини даволаш протоколини кенгайтириш ҳамда респиратор қўллаб қувватлаш нуқтаи назаридан юрак-ўпка тизимининг қўшимча кузатувини талаб қилувчи ўзига хос фарқли хусусиятларга эга эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Периоператив гемодинамик бошқарувни оптималлаштириш орқали митрал қопқоқда  жаррохлик амалётидан кейинги давр бемор холатини яхшилаш натижасида қуйидаги илмий маълумотлар жорий этилган:
биринчи илмий янгилик: митрал қопқоқни коррекциялаш босқичларида беморлар организмида ҳатто ҳисобланган физиологик инфузион юкламаси ҳам юрак чап қисмларининг зўриқишига ва мос равишда унинг қисқариш хусусиятини пасайишига олиб келиши, ўз навбатида юқори доза инотропларга эҳтиёжни ошириши, прогностик режада бу оператив даволаш натижасининг ножўя белгиси эканлиги аниқланган; Ижтимоий смарадорлиги: олиб борилган тадқиқотлар натижасида митрал қопқоқ протезлаш амалиёти давомида ва операциядан кейинги даврда  специфик асоратларни олдини олишга, беморларнинг умумий соғлиғини яхшилашга ва ҳаёт сифатини оширишга имкон берган. Иқтисодий самарадорлиги: митрал қопқоқ протезлаш амалиети давомида гемодинамик назоратни яхшиланиши инотроп воситаларга эхтиёжни камайтиришга, респиратор кўмакни қисқартиришга ва сунъий нафас вентиляциядаги муддатни 13,0 соатдан 7,3 соатгача қисқариши ҳисобига ҳар бир бемор учун бюджет маблағларини тежаш 304950 сўмни ташкил этган («Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази» Давлат муассасасида 1 кунлик реанимация харажати 1284000 сўм деб ҳисобланганда). Агар ҳар бир бемор учун тежамкорлик 304950 сўмни ташкил этса, йилига ўртача   кенг кўламли ўпка операцияси учун иқтисодий кўрсаткич 44217750 сўмни ташкил этган. Хулоса: митрал қопқоқ шикастланишларини хирургик даволашнинг периоператив босқичларида волемик ҳолатни коррекциялаш, шу билан миокарднинг инотроп қўллаб қувватланишига эҳтиёжини камайтириш ва хирургик даволашнинг яқин натижаларини яхшилаш орқали 1 йил давомида бюджет маблағларидан 44217750 сўм тежашга эришилган;
иккинчи илмий янгилик: чап қоринча қискариш фракцияси чап қоринча хажмининг якуний диастолик хажм катталашишининг ва юрак қопқоқлари жарроҳлигидан кейинги беморларда юрак етишмовчилигининг дастлабки клиник белгилари пайдо бўлишининг нисбатан эрта ва максимал ахборот кўрсаткичи саналиши исботланган; Ижтимоий смарадорлиги: ишлаб чиқилган усуллардан фойдаланиш периоператив асоратларнинг камайишига, яхши клиник натижалар улушининг ортишига, беморларнинг ҳаёт сифати ва реабилитация кўрсаткичларининг яхшиланиши билан бирга, уларнинг тезроқ соғайиб, меҳнат фаолиятига қайтиши ва жамиятга тўлиқ интеграциялашувига кўмаклашишга имкон берган. Иқтисодий самарадорлиги: юрак қопқоқларининг жарроҳлигидан кейин беморларда юрак етишмовчилиги учраши фоизи қисқартирилиши ва стационарда даволаниш муддатларини 13,2 кундан 10,1 кунгача камайиши ҳисобидан ҳар бир бемор учун бюджет маблағларини тежаш 1488000 сўмни ташкил этди («Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази» Давлат муассасасида 1 кунлик даволаниш харажати 480000 сўм деб ҳисобланганда). Агар ҳар бир бемор учун тежамкорлик 1488000 сўмни ташкил этса, йилига иқтисодий кўрсаткич 215760000 сўмни ташкил этган. Хулоса: митрал қопқоқ шикастланишларини хирургик даволашнинг периоператив босқичларида волемик ҳолатни коррекциялашни оптималлаштириш 1 йилда 215760000 сўм бюджет маблағларини тежаш имконини берган.
учинчи илмий янгилик: эритроцитлар шаклининг экспресс кузатуви аҳамияти кўрсатилган, бу эса сунъий айланишдан кейин гемоциркулятор микроокклюзия натижасида юзага келган волемик статус ва     циркулятор гипоксиянинг оғирлигини морфологик аниқлашнинг носпецифик усули эканлиги аниқланган; Ижтимоий смарадорлиги: амалиётдан кейинги асоратларининг қон тизими билан боғлиқ сабаб-оқибат алоқаларини аниқлаш беморларда даволаш самарадорлигини ошириш, уларнинг клиник натижаларини яхшилаш, тезроқ тикланиш ва нормал ижтимоий ҳамда меҳнат фаолиятига қайтишга ёрдам берган. Иқтисодий самарадорлиги: митрал қопқоқда жарроҳлик амалиётларидан кейинги даврда беморларда қон хужайраларини морфометрик бузилишларини аниқ баҳолаш асосида ҳар бир бемор учун қўшимча лаборатор харажатларни 520460 сўмга қисқартиришга эришилган. Агар ҳар бир бемор учун тежамкорлик 520460 сўмни ташкил этса, йилига «Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиет маркази» Давлат муассасасида 145-та митрал қопқоқ жаррохлик амалиётлари  учун иқтисодий кўрсаткич 75466700 сўмни ташкил этган. Хулоса: периферик қондаги эритроцитлар ҳолатини “семиз томчи” экспресс усули ёрдамида морфометрик тешкшириш қопқоқ жаррохлик амалиётларидан сўнгги волемик статус ва унинг коррекцияси самарадорлигини баҳолашда қўшимча харажатларни қисқартириш 1 йилда 75466700 сўм бюджет маблағларини тежаш имконини берган.
тўртинчи илмий янгилик: анамнезида COVID-19 пневмониясини бошдан кечирган беморларда жарроҳлик амалиётидан кейинги яқин даврдаги клиник кечиш юрак қон томир етишмовчилигини даволаш протоколини кенгайтириш ҳамда респиратор қўллаб қувватлаш нуқтаи назаридан юрак-ўпка тизимининг қўшимча кузатувини талаб қилувчи ўзига хос фарқли хусусиятларга эга эканлиги исботланган; Ижтимоий смарадорлиги: анамнезида COVID-19 пневмониясини бошдан кечирган беморларда юрак митрал қопқоғидаги жаррохлик амалиётларидан сўнг кенгайтирилган гемодинамик мониторинг қўлланилиши нафас ва юрак-қон томир тизимлари билан боғлиқ асоратларнинг олдини олишга ва беморнинг тикланишини тезлаштиришга ёрдам берган. Иқтисодий самарадорлиги: анамнезида COVID-19 пневмонияси билан касалланган беморларда юрак митрал қопқоғи протезлаш амалиетидан кейинги асаоратлар сони қисқартирилган, стационар даволаниш муддатлари 22,2%-га камайган, ва 1 беморга қўшимча харажатлар 1 920000 сўмга қисқартирилган («Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази» Давлат муассасасида 1 кунлик даволаниш харажати 480000 сўм деб ҳисобланганда). Агар ҳар бир бемор учун тежамкорлик 1920000 сўмни ташкил этса, йилига ўртача 24 нафар COVID-19 -дан кейинги беморлар учун иқтисодий кўрсаткич 46080000 сўмни ташкил этган. Хулоса: анамнезида COVID-19 пневмониясини бошдан кечирган ва митрал қопқоқ шикастланиши бўлган беморларда хирургик даволаниш учун қўшимча харажатларни қисқартириш 1 йилда 46080000 сўм бюджет маблағларини тежаш имконини берган.
Тадқиқот давомида олинган натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Қарши филиали (02.08.2024 йилдаги №46т буйруқ) ва Андижон кўп тармоқли тиббиёт маркази (10.08.2024 йилдаги 33-сонли буйруқ) амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техник кенгаши 10.03.2025 йилдаги 13/28-сонли хулосаси).