Абдихакимов Исломбек Баҳодир ўғлининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Тҳе девелопментал перспеcтивес оф қуантум лаw ин Узбекистан” 12.00.10 – Халқаро ҳуқуқ (юридик фанлар). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № В2025.1.PhD/Yu1838.
Илмий раҳбар: Гулямов Саид Саидахрарович, юридик фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/03.06.2023.Yu.22.04. 
Расмий оппонентлар:  Рахимова Муаттара Абдусаттаровна, юридик фанлар доктори, профессор, Нугманов Нугман Абдуллаевич юридик фанлар доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институти.
II. Тадқиқотнинг мақсади квант технологияларининг халқаро-ҳуқуқий тартибга солиниши билан боғлиқ мавжуд консептуал, норматив ва институционал муаммоларни аниқлаш, ушбу соҳада халқаро ҳуқуқнинг эволюцион имкониятларини таҳлил қилиш ҳамда Ўзбекистон миллий қонунчилигида квант ҳуқуқи асосларини яратишга оид ҳуқуқий таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
хавфсизлик сиёсати ҳақидаги, шу жумладан, таваккалчиликларни батафсил баҳолашни ўз ичига олган ҳужжат, шунингдек ахборот хавфсизлигини ва киберхавфсизликни ҳамда тўлов хизматидан фойдаланувчиламинг ҳимоя қилинишини таъминлаш асослантирилган;
кредит ташкилотларига, тўлов ташкилотларига, тўлов тизимлари операторларига, валюта биржаларига ва кредит бюроларига киберхавфсизликка таҳдидларнинг (шу жумладан банк карталари билан боғлиқ талон-торожликларнинг) олдини олиш ва (ёки) уларни бартараф этиш юзасидан ижро этилиши мажбурий бўлган кўрсатмалар бериши ҳамда норматив ҳужжатлар қабул қилиши асослаб берилган;
тўлов хизматидан фойдаланувчиларнинг ҳимоя қилинишини таъминлаш учун таваккалчиликларни, шу жумладан фирибгарлик ҳамда конфиденсиал ва шахсга доир маълумотлардан қонунга зид равишда фойдаланиш хавфларини камайтириш бўйича кўриладиган чораларнинг тавсифи асослантирилган;
“ахборотни муҳофаза қилиш” деган сўзлардан кейин “ахборот тизимлари ва ресурсларининг ахборот хавфсизлигини ҳамда киберхавфсизлигини таъминлаш асослаб берилган;
олий таълим муассасаларида “Квант ҳуқуқи” номли дарслик ишлаб чиқиш таклифи асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Хорижий давлатлар суд қарорларини тан олиш ва ижро этиш бўйича халқаро-ҳуқуқий ҳамкорлик бўйича олиб борилган илмий натижалар асосида:
хавфсизлик сиёсати ҳақидаги, шу жумладан таваккалчиликларни батафсил баҳолашни ўз ичига олган ҳужжат, шунингдек ахборот хавфсизлигини ва киберхавфсизликни ҳамда тўлов хизматидан фойдаланувчиламинг ҳимоя қилинишини таъминлашга оид таклифи “Тўловлар ва тўлов тизимлари тўғрисида”ги ЎРҚ-578-сонли Қонунининг 24-модда иккинчи қисмининг тўққизинчи хатбошисини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси сенатининг суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупсияга қарши курашиш қўмитасининг 2024-йил 2-октябрдаги 23-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг амалга оширилиши тўлов хизматларида квант технологияларининг хавфсизлик жиҳатларини тартибга солишни кучайтириш ва замонавий таҳдидларга қарши ҳуқуқий ҳимоя механизмларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
кредит ашкилотларига, тўлов ташкилотларига, тўлов тизимлари операторларига, валюта биржаларига ва кредит бюроларига киберхавфсизликка таҳдидларнинг (шу жумладан банк карталари билан боғлиқ талон-торожликларнинг) олдини олиш ва (ёки) уларни бартараф этиш юзасидан ижро этилиши мажбурий бўлган кўрсатмалар бериши ҳамда норматив ҳужжатлар қабул қилиши бўйича таклифи “Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки тўғрисида”ги 154-И-сонли Қонунининг 12-модда биринчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси сенатининг суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупсияга қарши курашиш қўмитасининг 2024-йил 1-ноябр 24-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг амалга оширилиши Марказий банкка молия сектори субектларининг киберхавфсизлигини таъминлаш бўйича мажбурий кўрсатмалар бериш ва назорат механизмларини жорий этиш ваколатини бериб, квант технологиялари билан бог'лиқ таҳдидларга қарши курашиш тизимини такомиллаштиришга хизмат қилган;
тўлов хизматидан фойдаланувчиларнинг ҳимоя қилинишини таъминлаш учун таваккалчиликларни, шу жумладан фирибгарлик ҳамда конфиденсиал ва шахсга доир маълумотлардан қонунга зид равишда фойдаланиш хавфларини камайтириш бўйича кўриладиган чораларнинг тавсифи бўйича таклифи “Тўловлар ва тўлов тизимлари тўғрисида”ги ЎРҚ-578-сонли Қонунининг 22-модда учинчи қисмининг ўн биринчи хатбошисини ишлаб чиқишда фойдаланилган(Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси сенатининг суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупсияга қарши курашиш қўмитасининг 2024-йил 1-ноябрдаги 23-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг амалга оширилиши тўлов хизматидан фойдаланувчиларнинг махфий маълумотларини квант технологиялари ёрдамида фирибгарлик ва ноқонуний аралашувлардан ҳимоя қилиш механизмларини такомиллаштириб, хавфсизлик тизимини кучайтиришга хизмат қилган;
“ахборотни муҳофаза қилиш” деган сўзлардан кейин “ахборот тизимлари ва ресурсларининг ахборот хавфсизлигини ҳамда киберхавфсизлигини таъминлаш ҳақидаги таклифи Ўзбекистон Республикасининг 2006-йил 4-апрелда қабул қилинган “Автоматлаштирилган банк тизимида ахборотни муҳофаза қилиш тўғрисида”ги ЎРҚ-30-сонли Қонунининг 4-моддасининг иккинчи хатбошиси ҳамда 5-моддасининг иккинчи хатбошисини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий мажлиси сенатининг суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупсияга қарши курашиш қўмитасининг 2024-йил 2-октябрдаги 23-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг амалга оширилиши автоматлаштирилган банк тизимларида ахборот хавфсизлигини таъминлаш соҳасини янги квант технологиялари таҳдидларидан ҳимоялаш чораларини кучайтириб, банк тизимининг киберхавфсизлиги даражасини оширишга хизмат қилган;
олий таълим муассасаларида “Квант ҳуқуқи” номли дарслик ишлаб чиқиш таклифи асосида С.Гулямов ва И.Абдихакимов муаллифлиги остида инглиз тилида “Қуантум Лаw” номли дарслик нашр этилди. Ушбу таклифнинг амалга оширилиши квант технологиялари ҳуқуқини тартибга солиш бўйича илк ўқув адабиётини яратиб, олий таълим муассасаларида квант ҳуқуқи фанини ўқитишни ривожлантиришга хизмат қилган.
 

Yangiliklarga obuna bo‘lish