Raxmatov A’zam Ashur o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Texnologiya darslarida o‘quvchilarning loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalarini shakllantirish metodikasini takomillashtirish”, 13.00.02-Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (texnologiya) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.3.PhD/Ped5111.
Ilmiy rahbar: Ishmuradova Gulbahor Izmuradovna, pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Shahrisabz davlat pedagogika instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Termiz davlat universiteti, PhD.03/30.12.2019.Ped.78.03.
Rasmiy opponentlar: Turdiev Shoxrux Razzoqovich, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor; Qo‘ysinov Odil Almuratovich, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor.
Yetakchi tashkilot: Buxoro davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi texnologiya darslarida o‘quvchilarning loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalarini shakllantirishning metodik tizimini takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
texnologiya fanida o‘quvchilarning shaxs qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan                   5K-modeli komponentlari - tanqidiy fikrlash (Critical thinking), ijodkorlik (Creativity), hamkorlik (Collaboration), kommunikativlik (Communication), madaniy aloqadorlik (Connected-Culture) kabi psixologik xususiyatlari muvofiqligiga ularda loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalari rivojlantirilgan; 
o‘quvchilarda loyihalash va konstruktorlik ko‘nikmalarni shakllantirish amaliy va aniq fanlarning integrativ xossalari (ijodiy, hissiy-rag‘batlovchi o‘quv topshiriqlari)ga ko‘ra takomillashtirilgan;
texnologiya darslarida o‘quvchilarning texnik ijodkorlik tayanch kompetensiyalari (bilish, o‘rganish, axborot, kommunikativ) mazmuni ma’lumotlarni qidirish, qayta ishlash, tizimli fikrlash va amaliy vazifalarni ijodiy hal qilish kabi pedagogik parametrlarni tatbiq etish orqali takomillashtirilgan;
o‘quvchilarning texnologiya faniga  oid  kompetensiyalarini  rivojlantirish samaradorligi sinfdagi mashg‘ulotlarda yoshi, individual psixologik, fiziologik xususiyatlarini e’tiborga olgan holda baholashning empirik, algoritmik va evristik kabi usullari yordamida aniqlashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Texnologiya darslarida o‘quvchilarning loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalarini shakllantirish metodikasini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy-tadqiqot natijalari asosida:
texnologiya fanida o‘quvchilarning shaxs qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan                   5K-modeli komponentlari - tanqidiy fikrlash (Critical thinking), ijodkorlik (Creativity), hamkorlik (Collaboration), kommunikativlik (Communication), madaniy aloqadorlik (Connected-Culture) kabi psixologik xususiyatlari muvofiqligiga ularda loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalari rivojlantirishga oid ma’lumotlar “Xalqaro tadqiqotlar va ta’limda innovatsion texnologiyalar” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023 yil 17-iyuldagi “314”-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan №314-209 sonli nashr guvohnomasi. ISNB 978-9910-781-01-8). Natijada, texnologiya darslarida o‘quvchilarda loyihalash va konstruktorlik kompetensiyasini shakllantirish jarayoni xalqaro tajribalar asosida takomillashuviga xizmat qilgan;
o‘quvchilarda loyihalash va konstruktorlik ko‘nikmalarni shakllantirish amaliy va aniq fanlarning integrativ xossalari (ijodiy, hissiy-rag‘batlovchi o‘quv topshiriqlari)ga ko‘ra takomillashtirishga doir taklif va tavsiyalar “Texnologiya ta’limi metodikasi” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023 yil 17-iyuldagi “314”-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan №314-208 sonli nashr guvohnomasi. ISNB 978-9943-8884-6-3). Natijada, texnologiya darslarida o‘quvchilarning loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalarini shakllantirish metodikasi elektron ta’lim va innovatsion texnologiyalardan foydalanishga doir tajribalar asosida takomillashtirishga erishilgan;
texnologiya darslarida o‘quvchilarning texnik ijodkorlik tayanch kompetensiyalari (bilish, o‘rganish, axborot, kommunikativ) mazmuni ma’lumotlarni qidirish, qayta ishlash, tizimli fikrlash va amaliy vazifalarni ijodiy hal qilish kabi pedagogik parametrlarni tatbiq etish orqali takomillashtirilganligiga doir ma’lumotlardan ERASMUS+ dasturi doirasida 2022-2024-yillarda bajarilgan 574099-EPP-1-2022-1-IT-EPPKA2-SBHE-SP raqamli PAWER-“Hududlararo mobillikni yo‘lga qo‘yish va bu borada dolzarblik, sifat hamda tenglikni ta’minlash” mavzusidagi xalqaro loyihasini amalga oshirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Termiz davlat universiteti tomonidan 2025-yil 3-mayda berilgan 03/12-1813-sonli ma’lumotnoma). Natijada, umumiy o‘rta ta’lim maktablari 8-sinf texnologiya darslarida o‘quvchilarning dars va darsdan tashqari mashg‘ulotlari jarayonida loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalarini shakllantirish metodikasi elektron ta’lim muhiti sharoitida o‘qitishning samarali shakllari tabiiy, tasviriy, amaliy kabi vositalar orqali takomillashtirilgan;
o‘quvchilarning texnologiya faniga  oid  kompetensiyalarini  rivojlantirish samaradorligi sinfdagi mashg‘ulotlarda yoshi, individual psixologik, fiziologik xususiyatlarini e’tiborga olgan holda baholashning empirik, algoritmik va evristik kabi usullari yordamida aniqlashtirishga doir ma’lumotlardan “Texnologiya ta’limi metodikasi” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023 yil 17-iyuldagi “314”-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan №314-208 sonli nashr guvohnomasi. ISNB 978-9943-8884-6-3). Natijada, umumiy o‘rta ta’lim maktablarida texnologiya darslarini tashkil etishning metodik ta’minoti loyihalash va konstruktorlik kompetensiyalarini rivojlantirishga doir metodikalar bilan boyitilishiga xizmat qilgan.