Собирова Лайло Худайбергановнанинг Педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумот 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи): “Бошланғич синф ўқувчиларининг эгилувчанлик ва чаққонлик сифатларини ривожлантириш услубияти” 13.00.04 - Жисмоний тарбия, спорт машғулотлари, соғломлаштириш ва адаптив жисмоний тарбия назарияси ва методикаси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.1.PhD/Ped9655 
Илмий раҳбар: Шеров Зокир Тўйлиевич педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар), ИК рақами: Бухоро давлат университети PhD.03/27.09.2024.Ped.72.10. 
Расмий оппонентлар: Педагогика фанлари доктори (DSc), профессор Ҳамроев Алижон Рўзиқулович; педагогика фанлари доктори (DSc), профессор Тўхтабоев Низом Турсиналиевич
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон-Финландия педагогика институти 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бошланғич синф ўқувчиларининг эгилувчанлик ва чаққонлик сифатларини ривожлантириш услубиятини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
бошланғич синф ўқувчиларнинг дарсдан ташқари жисмоний тарбия машғулотларига умумий жисмоний ҳолатини яхшилаш ва мувозанат сақлаш функсиясини ривожлантириш учун "Фламинго", Қўлни юқорига кўтариб туриш, "Кўзгудек музқаймоқ" ва “Кўзларни юмган ҳолда барқарор туриш” каби махсус жисмоний машқларни киритиш ҳисобига мураккаб ҳаракатларни осон бажариш имконияти оширилган;
бошланғич синф ўқувчилари организмининг ёшга боғлиқ физиологик ва психомотор хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда, эгилувчанлик ва чаққонлик сифатларни мақсадли ва самарали ривожлантириш учун қўлланиладиган тўрт босқичли тайёрлов (танани умумий равишда машқларга тайёрлаш), асосий ривожлантирувчи (эгилувчанлик ва чаққонликни ривожлантиришга қаратилган асосий машқлар), махсус такомиллаштириш (соҳанинг махсус элементларини чуқур ўзлаштириш ва мустаҳкамлаш), ҳамда назорат ва барқарорлаштириш (эришилган натижаларни баҳолаш ва уларни мустаҳкамлаш) машғулот методикасини такомиллаштириш ҳисобига функсионал кўрсаткичларини ривожлантириш имкониятлари кенгайтирилган;
бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний ривожланганлик ҳолатини инобатга олиб, таянч ҳаракат апаратининг ҳаракатчанлиги ва ривожланиш даражасига кўра машқлар (умумривожлантирувчи машқлар (УРМ) – 3 дақиқа, мослашувчанлик ва ҳаракатчанликни ривожлантирувчи машқлар – 3 дақиқа, координация ва мувозанат машқлари – 3 дақиқа ҳамда ўйин элементли машқлар – 2–3 дақиқа) комплексини қўллаш ҳисобига жисмоний фаоллигини ривожлантириш жараёни такомиллаштирилган;
бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний сифатларини ривожлантириш бўйича аниқланган устувор мезонлар асосида ҳамда йил давомида олиб бориладиган дарс жараёнини инобатга олиб жисмоний тарбия дарсларини ташкил қилиш (ташкилий-услубий, таълимий (жисмоний), тарбиявий, соғломлаштирувчи, психологик) компонентларининг тузилиши ва мазмуни такомиллаштириш ҳисобига жисмоний тарбия фани дарслари самарадорлиги ошириш имкониятлари кенгайтирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бошланғич синф ўқувчиларининг эгилувчанлик ва чаққонлик сифатларини ривожлантириш услубиятини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган амалий таклиф ва тавсиялар асосида:
бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний фаоллигини ошириш орқали умумий жисмоний ҳолатини яхшилашга қаратилган, мақсадли дастур ва жисмоний тарбия дарсларида қўлланиладиган (кўрсатма ва тушунтириш, амалий (ҳаракат), мусобақа (рақобат), машқ қилиш, ўйинлаштирилган машғулот, индуктив ва дедуктив, индивидуал ёндашув, таҳлил ва баҳолаш) методларни тизимлаштириб ҳар бир машғулотга алоҳида қўллаш бўйича таклифлар “Жисмоний тарбия назарияси ва услубияти (1-қисм)” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2025 йил 6-мартдаги 103-сонли буйруқ. Рўйхатга олинган №138.). Натижада бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний тайёргарлиги 23 % га ошган ва мактаб жисмоний тарбия ва спорт мутахассисларининг ўқув услубий базаси кенгайишига хизмат қилган;
бошланғич синф ўқувчилари организмининг ёшга боғлиқ физиологик ва психомотор хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда, эгилувчанлик ва чаққонлик сифатларни мақсадли ва самарали ривожлантириш учун қўлланиладиган тўрт босқичли тайёрлов (танани умумий равишда машқларга тайёрлаш), асосий ривожлантирувчи (эгилувчанлик ва чаққонликни ривожлантиришга қаратилган асосий машқлар), махсус такомиллаштириш (соҳанинг махсус элементларини чуқур ўзлаштириш ва мустаҳкамлаш), ҳамда назорат ва барқарорлаштириш (эришилган натижаларни баҳолаш ва уларни мустаҳкамлаш) машғулот методикасини такомиллаштириш бўйича таклифлар умумий ўрта таълим мактабларида таълим олаётган бошланғич синф ўқувчилари Жисмоний тарбия фани дарс ва дарсдан ташқари спорт-тўгарак машғулотларига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2025-йил 22-февралдаги № 02-16/1836-сон маълумотномаси). Натижада бошланғич синф ўқувчиларининг функсионал кўрсаткичлари 6,3 % га ривожланган;
бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний ривожланганлик ҳолатини инобатга олиб, таянч ҳаракат апаратининг ҳаракатчанлиги ва ривожланиш даражасига кўра машқлар (умумривожлантирувчи машқлар (УРМ) – 3 дақиқа, мослашувчанлик ва ҳаракатчанликни ривожлантирувчи машқлар – 3 дақиқа, координация ва мувозанат машқлари – 3 дақиқа ҳамда ўйин элементли машқлар – 2–3 дақиқа) комплексини қўллаш бўйича таклифлар “Жисмоний тарбия назариясиқ ва услубияти (1-қисм)” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2025 йил 6-мартдаги 103-сонли буйруқ. Рўйхатга олинган №138.). Натижада бошланғич синф ўқувчиларининг чаққонлик 28,7 % га ва эгилувчанлик сифатлари 35,1 %га оширилган; 
бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний сифатларини ривожлантириш бўйича аниқланган устувор мезонлар асосида ҳамда йил давомида олиб бориладиган дарс жараёнини инобатга олиб жисмоний тарбия дарсларини ташкил қилиш (ташкилий-услубий, таълимий (жисмоний), тарбиявий, соғломлаштирувчи, психологик) компонентларининг тузилиши ва мазмуни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар умумий ўрта таълим мактабларида таълим олаётган бошланғич синф ўқувчилари Жисмоний тарбия фани дарс ва дарсдан ташқари спорт-тўгарак машғулотларига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2025-йил 22-февралдаги № 02-16/1836-сон маълумотномаси). Натижада Жисмоний тарбия фани дарслари сифати 18 % га ошган ҳамда машғулотлар мазмуни яхшиланган.