Аманиязова Райхан Байниязовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қишлоқ жойларида меҳнат ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш йўналишлари (Қорақалпоғистон Республикаси мисолида)», 08.00.04 – “Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти” ва 08.00.10 - “Демография. Меҳнат иқтисодиёти” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Iqt3996
Илмий раҳбар: Сауханов Жанибек Казиeвич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.01.2020.I.20.06.
Расмий оппонентлар: Насимов Дилмурод Абдуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Абдуллаев Аслиддин Жунайдуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Абу Райхон Беруний номидаги Урганч давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади қишлоқ жойларида меҳнат ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш йўналишлари бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қишлоқ ҳудудларида ишга жойлашиш имкониятларини, жумладан қишлоқ жойларида бандликнинг тармоқ ва профессионал таркибини мувофиқлаштириш, меҳнат бозорининг алоҳида сегментларига таъсир кўрсатишга кўра ишсизларда янги касбларга қизиқишни уйғотиш, олий таълим битирувчиларини кредитлаш механизмини ривожлантириш, меҳнат муносабатларида ижтимоий ҳамкорликнинг уч томонлама механизмини такомиллаштиришга кўра кенгайтириш асосланган;
илғор хорижий тажриба ва минтақавий хусусиятларга кўра қишлоқ аҳоли пунктларининг кооператив тизимининг типик тузилмаси ҳудудларини комплекс ривожлантиришдаги фаол иштирокининг асосий йўналишлари, мазмуни, шакллари ва усулларини белгилашга кўра қишлоқ жойларида бандликни таъминлашнинг инновацион йўналишлари такомиллаштирилган;
минтақада қишлоқ аҳолиси (For 95% confidence intervals, z(0.025)=1.96) ва меҳнат ресурслари (For 95% confidence intervals, t(11, 0.025) =2.201) сонининг 2025-2029 йилларга мўлжалланган кўп вариантли прогноз қийматлари ишлаб чиқилган;
Қорақалпоғистон Республикасида қишлоқ жойларидаги иқтисодий фаол (For 95% confidence intervals, z(0.025)=1.96) ва иқтисодий нофаол аҳоли сонининг 2025-2029 йилларга бўлган даврга мўлжалланган кўп вариантли прогноз қийматлари ишлаб чиқилган.
IV Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қорақалпоғистон Республикаси қишлоқ жойларида меҳнат ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш бўйича олинган натижалар асосида:
қишлоқ ҳудудларида ишга жойлашиш имкониятларини, жумладан қишлоқ жойларида бандликнинг тармоқ ва профессионал таркибини мувофиқлаштириш, меҳнат бозорининг алоҳида сегментларига таъсир кўрсатишга кўра ишсизларда янги касбларга қизиқишни уйғотиш, олий таълим битирувчиларини кредитлаш механизмини ривожлантириш, меҳнат муносабатларида ижтимоий ҳамкорликнинг уч томонлама механизмини такомиллаштиришга кўра кенгайтириш таклифи Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг амалиётида фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2025 йил 09 июндаги 12/00-01/12-3144-сон маълумотномаси). Таклиф қишлоқ аҳолиси бандлигини таъминлашда таъсир қилувчи омилларга ва мавжуд имкониятлардан мақсадли фойдаланишга кўра аҳоли бандлигини таъминлашнинг 12 фоизга оширилишига муайян даражада хизмат қилган;
илғор хорижий тажриба ва минтақавий хусусиятларга кўра қишлоқ аҳоли пунктларининг кооператив тизимининг типик тузилмаси ҳудудларини комплекс ривожлантиришдаги фаол иштирокининг асосий йўналишлари, мазмуни, шакллари ва усулларини белгилашга кўра қишлоқ жойларида бандликни таъминлашнинг инновацион йўналишлари бўйича таклифлар Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги амалиётида фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2025 йил 9 июндаги 12/00-01/12-3144-сон маълумотномаси). Таклиф қишлоқ аҳоли пунктларида ишчи кучи бозорини тартибга солиш, асосий йўналишларни ҳисобга олган ҳолда инсон капиталини ривожлантиришда инновациялардан фойдаланиш имкониятларини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган;
минтақада қишлоқ аҳолиси (For 95% confidence intervals, z(0.025) = 1.96) ва меҳнат ресурслари (For 95% confidence intervals, t(11, 0.025) = 2.201) сонининг 2025-2029 йилларга мўлжалланган кўп вариантли прогноз қийматлари бўйича таклиф Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги томонидан фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2025 йил 9 июндаги 12/00-01/12-3144-сон маълумотномаси). Таклиф минтақада қишлоқ жойларидаги меҳнат ресурслари сонини ўзгариши аҳоли сонидаги ўзгаришга нисбатан беқарор эканлиги ҳамда минтақада қишлоқ жойларидаги меҳнат ресурслари сонини ижобий ўсиш суръатлари таъминланишига кўра меҳнат ресурсларини самарали бошқариш имкониятларини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган;
Қорақалпоғистон Республикасида қишлоқ жойларидаги иқтисодий фаол (For 95% confidence intervals, z(0.025)=1.96) ва иқтисодий нофаол аҳоли сонининг 2025-2029 йилларга мўлжалланган кўп вариантли прогноз қийматлари бўйича таклиф Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги томонидан фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2025 йил 9 июндаги 12/00-01/12-3144-сон маълумотномаси). Таклиф минтақада қишлоқ жойларидаги иқтисодий фаол аҳоли сонининг юқори ўсиш суръатларига эгалиги тенденциясига кўра уларни самарали бошқариш имкониятларини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган.