Жуманазарова Фотима Кучкарбаевнанинг
Фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда хотин-қизлар бандлигининг таъминланиши 1991-2021 йиллар Жиззах вилояти мисолида”, 07.00.01. – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Tar1401
Илмий раҳбар: Юнусова Хуршида Эркиновна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Tar.01.04.
Расмий оппонентлар: Ерметов Авазбек Абдуллаевич, тарих фанлари доктори, профессор; Джўраева Нилуфар Далибоевна, тарих фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот номи: Ислом Каримов номидаги Тошкент Давлат Техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Ўзбекистон Республикасида хотин-қизлар бандлигининг таъминланишига қаратилган давлат сиёсатини Жиззах вилояти мисолида очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
мустақилликнинг дастлабки йилларида хотин-қизлар кўпроқ маиший хизматлар кўрсатиш, бозорларда майда улгуржи ва чакана савдо қилиш,  ҳунармандчилик, озиқ-овқат, қишлоқ хўжалиги, чорва маҳсулотларини тайёрлаш, асрлар давомида шаклланган   халқ ҳунармандчилиги, тикувчилик ва гилам тўқиш каби соҳаларни давр талабига мос равишда   такомиллаштириб боришга ҳаракат қилганликлари  далилланди; 
вилоятда хотин-қизларни иш билан таъминлашда халқ хўжалиги  тармоқларидаги   иқтисодий тақчиллик, шунингдек, аёлларга ишлаш учун зарур  шароитлар яратилмаганлиги (жумладан, транспорт воситалари билан етарлича таъминланмаганлиги),  уларнинг имкониятлари ҳисобга олинган ҳолда ишчи ўринлари яратилмаганлиги, болалар боғчаларининг етишмаслиги каби мавжуд муаммоларни бартараф этишга етарли даражада эътибор  берилмаганлиги  аниқланди; 
вилоятда аҳолини, айниқса, хотин-қизларнинг бандлигини таъминлашда ички имкониятлардан етарлича фойдаланилмаслик ҳолатлари кўплиги, самарасиз фойданилаётган бинолар ва қурилиши тугалланмаган объектларни ишга тушириш учун   тадбиркорларга шароит яратилмаганлиги,   янги иш ўринлари ташкил этиш учун ажратилган маблағлар ўз вақтида ўзлаштирилмаганлиги кўрсатиб ўтилди; 
Жиззах вилоятида    битирувчи ёшларни иш билан таъминлаш, уларни касбларга йўналтириш мақсадида     турли соҳаларга   ўқитилиб ишга жойлаштирилган бўлсада, вилоятда касб-ҳунар коллежларининг ҳудудлар бўйича номутаносиб ҳолда жойлашганлиги,  чекка ҳудудларда истиқомат қилган қизларни    ҳамшира, тарбиячи, тикувчилик соҳаларини эгаллашга кўмаклашиши, уларни ишга жойлашда айрим оилалар қизларини бошқа ҳудудларга юборишни истамаганликлари ҳам ёшларни иш билан таъминлашда муаммолар сақланиб қолганлиги аниқланди. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистонда хотин-қизлар бандлигининг таъминланиши (1991-2021 йй. Жиззах вилояти мисолида) тадқиқот давомида илмий натижалар асосида:
Ўзбекистон Республикасида хотин-қизлар ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилишнинг меъёрий-ҳуқуқий асослари ҳамда ижтимоий ҳимоя тизимида уларнинг бандлигини таъминлашни амалга ошириш механизмлари,   мақсад ва вазифалари, вилоятдаги ННТ томонидан хотин-қизлар бандлигини таъминлаш,  юзасидан амалга оширилган чора-тадбирлар, бироқ, аёлларга ишлаш учун зарур  шароитлар яратилмаганлиги (жумладан, транспорт воситалари билан етарлича таъминланмаганлиги), уларнинг имкониятлари ҳисобга олинган ҳолда ишчи ўринлари яратилмаганлиги каби натижаларидан Жиззах вилоят ҳокимияти Хотин-қизлар қўмитасининг бандлик масаласи бўйича ишларини жадаллаштиришда фойдаланилган (Жиззах вилояти ҳокимиятининг 2024-йил 28-мартдаги 07-135-сон маълумотномаси). Қўлланилган натижаларда келтирилган статистик маълумотлар вилоят Хотин-қизлар қўмитасининг бандлик масаласи бўйича ишларини ривожлантиришга, бу борада ишлаб чиқилган чора-тадбирлар режаларини бойитишга хизмат қилган. 
хотин-қизлар бандлигини таъминлашда самарасиз фойданилаётган бинолардан фойдаланиш ва қурилиши тугалланмаган объектларни ишга туширишга кўмаклашиш, тадбиркорларга шароит яратилмаганлиги, иш ўринларини яратишга ажратилган маблағлар ўз вақтида ўзлаштирилмаганлиги ҳақидаги диссертация натижаларидан Жиззах вилоят ҳокимияти Хотин-қизлар қўмитасининг бандлик масаласи бўйича ишларини жадаллаштиришда фойдаланилган (Жиззах вилояти ҳокимиятининг 2024-йил 28-мартдаги 07-135-сон маълумотномаси). Бу Хотин-қизлар қўмитасининг бандлик масаласи бўйича ишларини жадаллаштиришда, муаммоларни ҳар томонлама кўриб чиқиб, баратараф этишда белгиланган режаларни янада пухталаштиришда  кўмаклашган. 
Ўзбекистонда амалга оширилган кенг кўламли ислоҳотлар, аёллар ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш, уларнинг ижтимоий фаоллигини юксалтириш, хотин-қизларнинг бунёдкорлик салоҳиятини рўёбга чиқариш мақсадида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик, фермерлик ҳаракатини ривожлантириш, ёшларни иш билан таъминлаш, уларни касбларга йўналтириш мақсадида     турли соҳаларга   ўқитилиб ишга жойлаштириш, бироқ бу борада вилоятнинг чекка ҳудудларида ҳамшира, тарбиячи, тикувчилик соҳаларини эгаллашга кўмаклашиш, ишга жойлашда айрим оилалар қизларини бошқа ҳудудларга юборишни истамаганликлари каби муаммолар мавжудлиги каби натижалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатувининг ссенарийсини тузиш ва тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси Ўзбекистон телерадиоканалининг 2024-йил 9-апрелдаги 02-31-483-сон маълумотномаси). Кўрсатувда хотин-қизларининг ижтимоий фаоллигини ошириш борасидаги давлат сиёсати, бу борада юзага келган муаммо ва қийинчиликлар томошабинларда хотин-қизларда меҳнат ва ҳаётнинг қадрига етиш туйғусини мустаҳкамлашга хизмат қилди. 
мустақилликнинг дастлабки йилларида хотин-қизлар бандлигини таъминлашда  чорва маҳсулотларини тайёрлаш, халқ ҳунармандчилиги, тикувчилик ва гилам тўқиш каби соҳаларни такомиллаштириб борилганлиги ҳақидаги натижалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатувининг ссенарийсини тузиш ва тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси Ўзбекистон телерадиоканалининг   2024-йил 9-апрелдаги 02-31- 483-сон маълумотномаси). Бу томошабинларда ҳунармандчилик маҳсулотларини ишлаб чиқаришда гилам тўқиш, сўзана тикиш бандликни таъминлаш йўлларидан бири экинлиги, оила бюджети асоси бўла олиши мумкинлиги ҳақидаги қарашларнинг мустаҳкамланишига хизмат қилди. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish