Маллауева Мавжудахон Маҳрамовнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Экспериментал гепатит шароитида аурим полифенол бирикмаларнинг гепатопротектор ва антиоксидант таъсирини тавсифлаш», 03.00.08 - Одам ва ҳайвонлар физиологияси (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/В1046.
Илмий раҳбар: Мустафакулов Муҳаммаджон Абдувалиевич, биология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети Жиззах филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.02.08.
Расмий оппонентлар: Матчанов Азат Таубалдиевич, биология фанлари доктори, профессор; Абдуллаева Гулбаҳор Толипжоновна, биология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: CCл4 билан чақирилган токсик гепатит каламушларнинг жигар митохондрияси ферментлар фаоллигига таъсири ҳамда глабра ва суммах ўсимликларидан ажратиб олинган полифеноллар ёрдамида коррексиялашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ин витро шароитида глабра ва суммах ўсимликларидан ажратиб олинган полифенолларини антиоксидантлик ва антирадикал фаоллиги, липидларнинг перекисли оксидланиш интенсивлигининг ортиши ҳамда супероксиддисмутаза ва каталаза ферментлари фаолликлари ингибирланиши аниқланган; 
эксперементал токсик гепатитда жигар тўқимаси мембраналари ўтказувчанлигининг ўзгариши қон зардоби таркибидаги аланинаминотрансфераза, аспартатаминотрансфераза, ишқорий фосфатаза ва гаммаглутамилтрасферазалар миқдорининг сезиларли даражада ортиши билан боғлиқлиги очиб берилган;
токсик гепатит шароитида каламуш жигар митохондрияси ПТП сини суммах полифеноли ва кверсетин флавоноиди қисман ёпиқ ҳолатга ўтказиши, мембрана пермеабилизациясини камайтириши ҳамда митоКАТФ-канали фаоллигини ошириши асосланган; 
токсик гепатитли каламушлар жигар митохондриясининг КНО3, НаНО3, НҲ4НО3, Cа(НО3)2 ва Мг(НО3)2 изоосмотик муҳитларда К+; На+; Ҳ+; Cа2+ ва Мг2+ катионлари учун пассив ион ўтказувчанлиги жадаллигини глабра ва суммах полифеноллари ишончли камайтириши ҳамда жигар митохондрияси дисфунксиясини коррексиялаганлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Экспериментал гепатит шароитида айрим полифенол бирикмаларнинг гепатопротектор ва антиоксидант таъсирини тавсифлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
полифеноллар таъсирида каламуш жигар тўқимаси ва гепатоцит ҳужайра митохондриялари ферментатив фаоллигига таъсири, тажрибавий токсик гепатит ҳужайраларида  бузулган ферментатив жараёнларни  полифеноллар орқали коррексиялаш, глабра ва суммах ўсимликларидан ажратиб олинган субстанция тажрибавий токсик гепатитда метаболик бузилишларни олдини олиши, гепатопротектор хусусиятлари Индонезия ўқув ва илмий-тадқиқот институти тиббиёт марказининг илмий фаолиятига жорий этилган (Индонезия ўқув ва илмий-тадқиқот институти тиббиёт марказининг 2024 йил 11 октябрдаги маълумотномаси). Натижада, глабра ва суммах субстанцияси токсик гепатит симптомларида метаболик бузилишларнинг олдини олиш, касалликни даволаш ва касаллик хавфини пасайтириш имконини берган; 
Сопҳора жапониcа, Рҳус cориариа Л, Гераниум сангуинеум ўсимликларидан ажратиб олинган полифенол бирикмалар қондаги билурибин, АЛТ, АСТ миқдорини пасайтириши, гепатотоцит ҳужайралардаги гамма глютамалтрансфераза, каталаза, супероксиддисмутаза, антиоксидант ҳимоя тизими ферментлари фаоллигини қайтариши, жигар митохондрияси ПТП сини қисман ёпиқ ҳолатга ўтказиши, мембрана пермеабилизациясини камайтириши, митоКАТФ-канали фаоллигини ошириши, изоосмотик муҳитларда К+; На+; ФТ; Cа2+ ва Мг2+ катионлари учун пассив ион ўтказувчанлигини камайтириши тўғрисидаги натижалардан ЎзР ФА академик О.С.Содиқов номидаги Биоорганик кимё институтида Давлат бюджетидан молиялаштирилган “Истиқболли биологик фаол бирикмаламинг фармако-токсикологик хусусиятларини ўрганиш” дастурини бажарилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Републикаси Фанлар академиясининг 2024 йил 11 декабрдаги 4/1255-2750-сон маълумотномаси).  Натижада, жигар митохондрияси дисфунксиясини коррексиялаш ва жигар ҳужайраларининг қайта тикланувчи хоссаларини молекюляр даражада стимулловчи таъсир механизмини очиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish