Қурбанов Жамшид Абдубурхановичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўткир риносинуситларни комплекс даволашда муколитик дориларни қўллашни оптималлаштириш» 14.00.04 – Оториноларингология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Tib1868.
Илмий раҳбар: Арифов Сайфиддин Саидазимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib59.01. 
Расмий оппонентлар: Шамсиев Джахонгир Фазлиддинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор, Добрецов Константин Григорьевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия).
Етакчи ташкилот: А.Алиев номидаги Озарбайжон давлат шифокорларни малакасини ошириш институти. 
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади:
ўткир йирингли пансинусит билан касалланган  беморларда тизимли таъсир этувчи муколитик дори воситаларини танлаб қўллаш асосида мажмуавий даволашни оптималлаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўткир йирингли пансинуситда буруннинг нафас олиш, транспорт, ҳид билиш функцияларининг бузилиш даражаси йирингли экссудатнинг миқдори ва физикавий хусусиятларига боғлиқ ҳолда намоён бўлиши исботланган; 
ўткир йирингли пансинуситли беморларда экссудатнинг HU бирлигидаги кўрсаткичи биринчи ва иккинчи клиник ҳолатларда ўзаро фарқ қилмаслиги, учинчи клиник ҳолатда уларга нисбатан 2,2 марта катта бўлиши исботланган;
ўткир пансинуситдаги йирингли экссудатнинг динамик, кинематик қуйишқоқлик, нисбий зичлик кўрсаткичлари ўртасида орасида ўзаро тўғри боғлиқлик бўлиши, назорат гуруҳига нисбатан ишонарли фарқ қилиши ва улар натижаларини энг катта  ўзгариши учинчи клиник ҳолатда бўлиши аниқланган;
биринчи ва иккинчи клиник холатлар билан намоён бўлувчи  ўткир йирингли пансинуситли беморларда қўшимча муколитик-регулятор дори воситасини қўллаш орқали мос равишда 1,43 ва 1,29 марта даволаниш муддатини қисқариши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши 
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техника кенгашининг 2025 йил 7 май 17/35-сонли йиғилиши баённомасига асосан Илмий-тадқиқот ишлари натижаларни амалиётга тадбиги бўйича хулосасига кўра (илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш марказининг 2025 йил 5 майдаги №01/80-870-сонли хати юборилган):
биринчи илмий янгилик: ўткир йирингли пансинуситда буруннинг нафас олиш, транспорт, ҳид билиш функцияларининг бузилиш даражаси йирингли экссудатнинг миқдори ва физикавий хусусиятларига боғлиқ ҳолда намоён бўлиши исботланганлиги Тошкент тиббиёт академияси кўп тармоқли клиникасининг 30.12.2021 йил 160-сонли буйруғи ва Тошкент 7-сонли шаҳар клиник шифохонасининг 2.01.2022 йил 64-сонли буйруғи асосида амалиётга жорий этилган; Ижтимоий самарадорлиги: ўткир йирингли пансинусит турли шаклларининг ўзига хос клиник хусусиятлари аниқланган. Иқтисодий самарадорлиги: ўткир йирингли пансинусит турли шаклларини клиник хусусиятларини инобатга олиб касалликни эрта аниқлаш орқали самарадорликка эришилди. Янги ёндашувнинг жорий этилиши натижасида диагностика харажатлари 680 минг сўмни ташкил этди. Оториноларингологга мурожаат қилиб, кўп миқдорда диагностик текширувлар ва асоссиз даволанишни буюрганда, 1 миллион 250 минг сўмни ташкил этади. Натижада ҳар бир бемор учун 570 минг сўм иқтисод қилинди. Хулоса:  ўткир йирингли пансинуситнинг турли клиник шакллари ўз вақтида аниқлаш ҳар бир беморга 570 минг сўм бюджет маблағларини тежаш имконини бермоқда;
иккинчи илмий янгилик: ўткир йирингли пансинуситли беморларда экссудатнинг HU бирлигидаги кўрсаткичи биринчи ва иккинчи клиник ҳолатларда ўзаро фарқ қилмаслиги, учинчи клиник ҳолатда уларга нисбатан 2,2 марта катта бўлиши исботланган. Натижалар Тошкент тиббиёт академияси кўп тармоқли клиникасининг 30.12.2021 йил 160-сонли буйруғи ва Тошкент 7-сонли шаҳар клиник шифохонасининг 2.01.2022 йил 64-сонли буйруғи асосида амалиётга жорий этилган; Ижтимоий самарадорлиги: ўткир йирингли пансинуситли беморларда экссудатнинг зичлигини инобатга олган ҳолда ташхислаш амалга оширилди. Иқтисодий самарадорлиги: ўткир йирингли пансинуситни клиник ҳолатлар белгиларини эрта аниқлаш натижасида асоратлар олди олинди. Хулоса: ўткир йирингли пансинуситли беморларда ташхислашнинг янги тактикасини амалиётга жорий қилиниши давлат бюджетидан харажатлар миқдорини камайтиради, яъни 570 минг сўмга иқтисод қилиш имконини берди.
учинчи илмий янгилик: ўткир пансинуситдаги йирингли экссудатнинг динамик, кинематик қуйишқоқлик, нисбий зичлик кўрсаткичлари ўртасида орасида ўзаро тўғри боғлиқлик бўлиши, назорат гуруҳига нисбатан ишонарли фарқ қилиши ва улар натижаларини энг катта  ўзгариши учинчи клиник ҳолатда бўлиши аниқланганлиги Тошкент тиббиёт академияси кўп тармоқли клиникасининг 30.12.2021 йил 160-сонли буйруғи ва Тошкент 7-сонли шаҳар клиник шифохонасининг 2.01.2022 йил 64-сонли буйруғи асосида амалиётга жорий этилган; Ижтимоий самарадорлиги: ўткир пансинуситдаги йирингли экссудатнинг динамик, кинематик қуйишқоқлик, нисбий зичлик кўрсаткичлари асосида ташхислашни тўғри баҳолашга ёрдам беради. Иқтисодий самарадорлиги: ўткир пансинуситдаги йирингли экссудатнинг ҳолатини аниқланишига кўра 1 нафар бемор учун 360 минг сўм иқтисод қилинди. Хулоса: Беморларни текширишнинг тўғри тактикаси давлат бюджети маблағларига сарфланишини камайтиради.
тўртинчи илмий янгилик: биринчи ва иккинчи клиник холатлар билан намоён бўлувчи  ўткир йирингли пансинуситли беморларда қўшимча муколитик-регулятор дори воситасини қўллаш орқали мос равишда 1,43 ва 1,29 марта даволаниш муддатини қисқариши исботланган. Натижалар Тошкент тиббиёт академияси кўп тармоқли клиникасининг 30.12.2021 йил 160-сонли буйруғи ва Тошкент 7-сонли шаҳар клиник шифохонасининг 2.01.2022 йил 64-сонли буйруғи асосида амалиётга жорий этилди. Ижтимоий самарадорлиги: ўткир йирингли пансинусит билан касалланган беморлар клиник ҳолатини ВАШ бўйича баҳолаш ёрдамида касалликнинг кечишига баҳо берилди. Иқтисодий самарадорлиги: 1 нафар беморнинг шифохонадаги даври учун иқтисодий кўрсаткич: беморнинг шифохонада қолиш муддатини 7 кундан 4 кунга (3 кунга) қисқартиртириб, шифохонада қолиш тўлов миқдори 1750000 сўмдан 1000000 сўмга камайтирди (клиниканинг прейскурантига кўра шифохонада 1 кун қолиш 250000 сўмни ташкил қилади); шифохонада бўлиш даврининг 3 кунга қисқартирилиши ҳисобига 375 минг сўмлик дори-дармон кам талаб этилади (1 кунга ўртача 125000 сўм дори воситалари сарфланади); Юқоридагиларга кўра жами йиллик иқтисодий самарадорлик 1125000 сўмни ташкил қилди. Хулоса: ўткир йирингли пансинусит билан касалланган беморларни даволашни эрта даврда амалга оширилиши 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 1125000 сўмга бирламчи кўрикга кам сарфланади, бюджетдан ташқари дори дармон маблағларни 375000 сўмга иқтисод қилиш имконини беради.

Yangiliklarga obuna bo‘lish