Тохирова Мафтуна Умиджон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: 05.06.02–Тўқимачилик материаллари технологияси ва хомашёга дастлабки ишлов бериш - “Пахтани майда ёт аралашмалардан тозалаш машинасининг самарали конструксиясини яратиш”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/Т5403
Илмий раҳбар: Мурадов Рустам Мурадович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган тўқимачилик саноати институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами Наманган давлат техника университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.03/04.10.2025.Т.174.01 рақамли Илмий Кенгаш.
Расмий оппонентлар: Юлдашев Жамшид Қамбаралиевич, техника фанлари доктори, доцент; Тўйчиев Темур Ортикович, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: Тадқиқотнинг мақсади: Пахтани майда ёт аралашмалардан тозаловчи машинанинг конструксиясини такомиллаштириш орқали сифатли тола ишлаб чиқариш ҳамда машинанинг тозалаш самарадорлигини оширишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
олти қиррали айланувчи колосниклар ўрнатиш асосида тўрли юзасининг фойдали ишчи юзасини оширилган пахтани майда ёт аралашмалардан тозалаш ускунасининг такомиллашган конструксияси ишлаб чиқилган;
пахта хомашёсининг тозалаш қурилмасидаги ҳаракат таҳлили асосида ишчи камерасига ўрнатилган колосникларнинг қирралари ва унинг ўлчамлари ҳамда айланишлар сонининг конструктив-эксплуатацион параметрлари аниқланган;
пахта хомашёсини майда ёт аралашмалардан тозалашда колосник юзасидаги қирралари билан таъсирлашуви таҳлили асосида пахта шикастланишини математик моделлари бўйича назарий асосланган;
кўп омилли марказий нокомпозицион тажриба натижалари асосида олти қиррали колосник диаметри, колосник қирралар сони ҳамда қозиқли барабан айланиш тезлигининг мақбул қийматлари асосида машинанинг тозалаш самарадорлиги ва чигитнинг механик шикастланганлигини адекват регрессион тенгламаси олинган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Пахтани майда ёт аралашмалардан тозалаш машинасининг самарали конструксиясини яратиш асосида:
олти қиррали айланувчи колосниклар УХК машиналарига “Наманган Пахта текс” МЧЖ га қарашли Наманган вилоятининг “Косонсой пахта тозалаш” корхонасида жорий қилинган (Ўзтўқимачиликсаноат уйишмасининг 2025 йил 4 мартдаги № 03/25-425 сон маълумотномаси). Натижада такомиллаштирилган машинанинг тозалаш самарадорлиги 18 фоизгача ошишига ҳамда йиллик 6300 тонна пахтани қайта ишланганда 890 тонна тола ИИ нав ўрта синфдан ИИ нав яхши синфга ўтиши ҳисобига 113 536,3 минг сўм йиллик иқтисодий самара олинишига эришилган.